avrupa birliği (ab) komisyonu, aday ülkeleri yakından ilgilendiren 'türkiye’nin 2011 ilerleme raporu’nda, yeni anayasal düzenlemelerin türkiye'yi avrupa birliği standartlarına bir adım daha yaklaştırdığını ifade etti.

 

avrupa komisyonu'nun genişlemeden sorumlu komiseri stefan füle'nin avrupa parlamentosu (ap)'ye gelerek anlattığı ilerleme raporunun türkiye bölümünde yeni anayasanın türkiye'deki köklü birçok sorunların çözülmesine katkıda bulunacağı kaydedildi.

 

raporda türkiye’nin ilerleme kaydettiği alanların başında; 'azınlıklara tanınan haklar', 'sivillerin ordu üzerinde kontrolündeki gelişmeler' gibi başlıklar dikkat çekiyor. aynı zamlanda türkiye'nin krizle baş etme konusunda kararlılığın övüldüğü raporda, alevilik inancının ders kitaplarına girmesi olumlu bir gelişme olarak yer aldı. ankara'nın azınlıklara ait olan emlakların iadesi konusundaki kararlılığa dikkat çekilen raporda, heybeliada ruhban okulu’nun açılması için atılan adımlar da olumlu başlıklar arasında yer aldı. cemevlerinin ibadet yeri olarak görülmesi ve sivas’taki madımak oteli'nin müzeye çevrilmesi de olumlu gelişmeler olarak karşılandı.

 

olumsuz başlıklar arasında düşünce ve ifade özgürlüğü konusunda sorunlar bulunduğu belirtildi. gazeteci nedim şener ve ahmet şık'ın tutuklanmalarının örnek gösterildiği raporda, tsk'nın iç hzmet kanunun değiştirilmesi istendi.

 

raporda, vicdani ret konusunda 'dini ya da diğer sebeplerle vicdani retçi olan kişilere yönelik hukuki süreçler devam ediyor" denildi. vicdani ret kapsamında askerlik hizmetine alternatif olabilecek farklı sivil hizmet şekillerinin geliştirilmesi için çalışma yapılmadığına dikkat çekildi.

 

eski genelkurmay başkanı işık koşaner ve diğer generallerinin emeklilik istemesiyle yerlerine yeni isimlerin atanması övüldü. hakimler ve savcılar yüksek kurulu'nun daha bağımsız olduğu vurgulandı. 

 

türkiye'nin ordu üzerinde sivil denetim konusunda ''iyi ilerleme kaydettiği'' belirtildiği raporda, önceki genelkurmay başkanı orgeneral işık koşaner ve kuvvet komutanlarının emekliliklerini istemeleri üzerine yeni atamaların hızla yapılması övgü aldı. ilerleme raporunda, türk silahlı kuvvetleri'nin yetkilerini aşan siyasi konulara doğrudan ya da dolaylı müdahale girişimi vakalarının azaldığı da ifade edildi.

 

yeni anayasa paketinin 'demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve azınlık haklarına saygıyı güvence altına alan kurumların istikrarını güçlendirecek ve aralarında kürt meselesinin de bulunduğu köklü sorunların çözülmesini sağlayacağını' hatırlatan raporda, anayasanın hazırlanması sürecinde tüm siyasi partiler ve sivil toplum dahil en geniş istişarelerin gerçekleştirilmesinin güvence altına alınmasına azami dikkat edilmesi yönünde çağrı yapıldı.

 

 

raporda eksikliklerin de altı çizildi. özellikle düşünce ve ifade özgürlüğü konusunda sorunlar bulunduğu belirtildi. gazeteci nedim şener ve ahmet şık’ın tutuklanmaları örnek gösterildi.

 

türk silahlı kuvvetlerinin iç hizmet kanunu'nun değiştirilmesi istendi. raporda, vicdani ret konusunda, "dini ya da diğer sebeplerle vicdani retçi olan kişilere yönelik hukuki süreçler devam ediyor" denildi. vicdani ret kapsamında askerlik hizmetine alternatif olabilecek farklı sivil hizmet şekillerinin geliştirilmesi için çalışma yapılmadığına dikkat çekildi.

 

raporda ''türkiye'de ceza yasaları büyük ölçüde sorunlu ve ifade özgürlüğünü orantısız şekilde kısıtlamaya açık. basın kanunu ve atatürk'ü koruma kanunu da ifade özgürlüğünü kısıtlamada kullanılıyor'' denilerek türk ceza kanunu'nun 125, 214, 215, 216, 220, 226, 285, 288, 314 ve 318'inci maddeleriyle terörle mücadele kanunu'nun 6'ncı ve 7'nci maddelerinin değiştirilmesi talep edildi.

 

ergenekon davası ve darbe planlarına yönelik diğer soruşturmaların ''hukukun üstünlüğüyle demokratik kurumların uygun işleyişine güveni artırmak için' fırsat olduğu ifade edilen raporda bununla birlikte soruşturmaların yürütülmesiyle ilgili endişelerin bulunduğu, savunma hakkının riske edildiği, savcıların ve mahkemelerin kamuoyunu bilgilendirme mekanizmalarına sahip olmadığı gibi sorunlar nedeniyle kamoyunda süren davaların meşruiyetiyle ilgili endişelere neden olduğu dile getirildi.