9 şubat pazartesi günü cyprus weekly gazetesinde röportajı yayınlanan güney kıbrıs rum yönetimi (gkry) lideri nicos anastasiadis, “rusya’yla aramızda yenilenmesi gereken eski bir anlaşma var. anlaşmaya ayrıca, fransa ve almanya gibi devletlere verdiğimize benzeyen ek hizmetler verilmesini öngören maddeler de eklenecek” dedi. rusya ve avrupa arasında gerginliğin olmamasını arzu ettiklerini dile getiren rum lider, rusya ile güney kıbrıs arasındaki iyi ilişkilerin süreceğini söyledi.

25 şubat’ta moskova’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirecek olan anastasiadis, anlaşmanın bu ziyarette yenileneceğini belirtti.

rusya’nın kullanacağı üs nato’nun kullandığı üs ile komşu

ocak ayının sonunda rus basını, anastasiadis’in rusya’ya askeri üs teklif edeceğini yazmıştı. rus gazete ve haber ajanslarında çıkan haberlere göre, baf uluslararası havalimanı yakınlarında, nato operasyonları için kullanılan ve nato’nun elektronik gözlem sistemleriyle dolu ingiliz hava üssü akrotiri’den sadece 40 km uzakta olan andreas papandreu hava üssü rus uçaklarının kullanımına açılacak. aynı zamanda akrotiri’nin doğusunda yine komşu olan limasol limanı da rus donanma gemilerinin kullanımına açılacak. limasol limanı’nı bm’nin lübnan misyonuna bağlı fransız ve alman gemileri de kullanıyor.

ingiliz yüksek komiser’den uyarı

anastasiadis’in bu iddialar üzerine verdiği röportaj, ukrayna krizinin ardından rusya ile ilişkileri gerilen ab ülkelerinde huzursuzluk yarattı. güney kıbrıs’ta görev yapan ingiltere yüksek komiseri damian todd, 9 şubat’ta kıbrıs rum kesiminde çıkan haftalık kathimerini gazetesi’ne bir röportaj verdi. todd, olası bir askeri anlaşma konusunda rum yönetiminin ab’nin rusya’ya yönelik aldığı ortak tutumu dikkate alması gerektiği konusunda uyardı.

‘sadece acil durumlarda kullanılabilecek’

bu uyarının ardından hem anastasiadis’ten hem de gkry dışişleri bakanı kasulidis’ten, rusya’nın güney kıbrıs’ta askeri üs talep ettiği iddiasıyla gerginleşen havayı yumuşatmak için yeni bir açıklama geldi. rus haber ajansı itar-tass’a konuşan anastasiadis, rusya’nın askeri uçak ve gemilerinin güney kıbrıs’taki askeri havaalanı ve limanlarını sadece "acil durumlar ve insani operasyonlarda kullanabilmesi için" müzakere ettiklerini söyledi.

kasulidis de, brüksel’de ab dışişleri bakanları konseyi toplantısı sırasında yaptığı açıklamada, rusya’nın askeri üs talebi olduğu yönündeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi. yenilenecek anlaşmanın, güney kıbrıs’taki askeri teçhizatın bakımı ve yedek parçalarının alınmasına ilişkin olduğunu belirtti. 

gkry’de rus sermayesi

çok sayıda rus şirketinin hukuki merkezini barındıran güney kıbrıs’taki rum bankaları 2013 yılında batarken, mevduatların üçte birinin ruslara ait olduğu bilgisi verilmişti. ukrayna krizinden dolayı ab’nin son bir yıldır rusya’ya uyguladığı yaptırımlara da kıbrıs rum yönetimi, yunanistan gibi mesafeli yaklaşıyor. 

kaynak: al jazeera, itar-tass, cyprus weekly, kathimerini