anayasa mahkemesi (aym); yaman akdeniz, kerem altıparmak ve chp milletvekili sezgin tanrıkulu’nun yaptığı bireysel başvuruları karara bağladı. aym, şikayetçilerin ifade özgürlüğünün ihlâl edildiği iddialarını kabul etti. aym kararı, gereğinin yapılması için telekomünikasyon iletişim başkanlığı (tib), bilgi teknolojileri kurumu (btk) ve ulaştırma bakanlığı'na gönderdi. 

anayasa mahkemesi, kanun gereği, internet sitelerinde sadece hak ihlâli yapılan bölüme engelleme yapılabileceğini hatırlattı, tib'in twitter'a erişimi engellemesinin ifade özgürlüğüne ağır müdahale anlamına geldiğini vurguladı: 

"tib’in kararına dayanak gösterdiği mahkeme kararlarını aşan ve milyonlarca kullanıcısı bulunan bir sosyal medya ağı olan twitter.com sitesine erişimin tamamen engellenmesini öngören işlemin kanuni dayanağının bulunmadığı ve bu sosyal paylaşım sitesine erişimin kanuni dayanağı olmaksızın ve sınırları belirsiz bir yasaklama kararı ile engellenmesinin demokratik toplumların en temel değerlerinden biri olan ifade özgürlüğüne ağır bir müdahale oluşturduğu açıktır."

'tib 30 gün beklememeli'

anayasa mahkemesi , twitter’ı mahkeme kararına rağmen kullanıma açmayan telekomünikasyon iletişim başkanlığı’nın önündeki 30 günün 'azami bir süre' olduğunu vurguladı, tib’den en kısa süre içinde hukuka aykırılığı gidermesini istedi, “sınırlamanın hemen kaldırılması demokratik hukuk devleti ilkesinden kaynaklanan bir zorunluluktur” dedi.

aym, kararında tib'in mahkeme kararına rağmen twitter’a erişim engelini kaldırmamasının anayasa’ya aykırı olduğunu belirtti, bu engelin kaldırılması için tib’in savunmasının beklenmesine gerek olmadığını yine kanun maddeleriyle hatırlattı: 

“yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez. uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir.”

ifade özgürlüğüne vurgu

anayasa mahkemesi söz konusu kararında ifade özgürlüğüyle ilgili hem iç hem uluslararası hukuktaki içtihatlardan örnekler verdi, avrupa insan hakları mahkemesi (aihm) kararlarını hatırlattı: 

“ifade özgürlüğü sadece toplumun ve devletin olumlu, doğru ya da zararsız gördüğü “haber” ve “düşüncelerin” değil, devletin veya halkın bir bölümünün olumsuz ya da yanlış bulduğu, onları rahatsız eden haber ve düşüncelerin de serbestçe ifade edilebilmesi demektir ve bireylerin bu ifadeler nedeniyle herhangi bir yaptırıma tabi tutulmayacağından emin olmaları gerekir.

toplumsal ve siyasal çoğulculuğu sağlamak, her türlü düşüncenin barışçıl bir şekilde ve serbestçe ifadesine bağlıdır.

ifade özgürlüğü bireylerin serbestçe haber ve bilgilere, başkalarının fikirlerine ulaşabilmesi, edindiği düşünce ve kanaatlerden dolayı kınanamaması ve bunları tek başına veya başkalarıyla birlikte çeşitli yollarla serbestçe ifade edebilmesi, anlatabilmesi, savunabilmesi, başkalarına aktarabilmesi ve yayabilmesi anlamına gelir.

hakikat ışığı, fikirlerin çarpışmasından doğar. bu bağlamda toplumsal ve siyasal çoğulculuğu sağlamak, her türlü düşüncenin barışçıl bir şekilde ve serbestçe ifadesine bağlıdır.

halk adına kamunun gözcülüğü işlevini gören basının işlevini yerine getirebilmesi, özgür olmasına bağlı olduğundan basın özgürlüğü, herkes için geçerli ve yaşamsal bir özgürlüktür."

‘takdir alanı aym denetimine tabidir’

anayasa mahkemesi internet ve sosyal medya araçları konusunda yapılacak düzenleme ve uygulamalarda devletin çok hassas davranması gerektiğini belirtti.

aym, ifade özgürlüğüne yönelik sınırlamalar konusunda takdirin devletin ve kamu makamlarında olduğunu ancak bu alanın da anayasa mahkemesi’nin denetimine tabi olduğunu vurguladı.

anayasa mahkemesi'nin bu kararı resmi gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

kaynak: anadolu ajansı