suriye’de tel abyad’ın pyd’nin eline geçmesinden sonra cumhurbaşkanı recep tayyip erdoğan’ın başkanlığında yapılan suriye güvenlik toplantılarında ortaya çıkan güvenlik riskleri konuşuldu. hükümet, suriye sınırındaki öncüpınar ve cilvegözü sınır kapılarının karşı tarafının işid kontrolüne geçmesi ve bölgede bir kürt devleti kurulması ihtimallerine karşı türk silahlı kuvvetleri’nin her türlü tedbiri almasını istedi.

olası risklere dikkat çeken genelkurmay, çekincelerini sıraladı. başbakan ahmet davutoğlu’nun ısrarı üzerine genelkurmay yazılı direktif istedi. davutoğlu, 2014’te meclis’ten geçen tezkere ve bakanlar kurulu kararlarını da dikkate alarak tedbir alınması talebini yazılı bir direktifle genelkurmay'a iletti.

hükümet, direktife somut talepler eklemedi.

genelkurmay, hükümetin ısrarı durumunda, kara birliklerinin 10 kilometre derinliğinde bir güvenli bölge oluşturmasını planlıyor. 10 kilometrenin ilerisinde 40-50 kilometre derinliğindeki ikinci bir bölgenin de ağırlıklı obüs toplarının atış desteğiyle kontrol edilmesi planlanıyor.

genelkurmay topu siyasete attı

hürriyet gazetesi’ne göre genelkurmay, çekincelerini şöyle sıraladı:

- böyle bir operasyonun gerekçesi ne olacak? ‘sınırımızda kürt devleti kurulacak diye başka bir ülke topraklarına giriyoruz’ diyemeyiz.

- suriye’deki gelişmelerde önemli aktörler olan başta abd olmak üzere, rusya ve iran ikna edilmeden böyle bir şeye girişmek türkiye’yi bu ülkelerle de ciddi şekilde karşı karşıya getirir.

- sonuçta bir ülkenin toprağına girilecek. uluslararası hukuka uygun bir zemin hazırlanması için esad rejimi ile de bir şekilde temasa geçilmesi şart. aksi durumda türkiye komşu ülkenin toprağına tecavüz eden ülke konumuna düşebilir.

- tsk bu bölgeye girdiğinde ilerleyeceği güzergâh boyunca aynı anda pyd dolayısıyla pkk, işid ve rejim güçlerinin hedefi olabilir.

- hatta pkk-pyd bağlamında abd ile karşı karşıya kalınacağı da unutulmamalı. operasyon senaryoları bu ihtimaller göz önüne alınarak hazırlanmalı.

davutoğlu ‘açık bir direktif verdim’ demişti

başbakan ahmet davutoğlu, 17 haziran’da katıldığı habertürk ve show tv ortak yayınında  canlı yayında genelkurmay’a “ne gerekiyorsa yapın talimatı” verdiğini söylemişti. davutoğlu, “askeri her türlü değerlendirmeleri yaptık. tezkere zaten elimizde mevcut. genelkurmay başkanlığımıza da açık bir direktif verdim. türkiye’nin sınır güvenliği için ne yapılması gerekiyorsa yapılması talimatını verdim. alınması gereken tedbir neyse tereddütsüz alınması için her türlü talimatı verdim” demişti.

pyd’nin suriye’nin kuzeyinde nüfus yapısını değiştirmeye çalıştığını belirten davutoğlu, “burada yapılmak istenen, tel abyad’daki arap ve türkmen unsurlara baskı yapmak. tel abyad, deaş’ın eline pyd’den düşmedi. türkmen gençler, öso savaşa savaşa çekildi. suriye türkmen cephesi’nden sami hafiz’in açıklaması var, ‘mit tir’larına yapılan baskın sonrası bayırbucak türkmenleri mevzilerini kaybetti’ diye açıklaması var. burada yapılmak istenen fiili demografik göç dalgasıyla demografiyi değiştirmek” diye konuşmuştu.

sınıra duvar

milliyet gazetesi ve reuters haber ajansı, türkiye’nin suriye’ye kaçak geçişleri bir türlü önleyememesi üzerine, sınır hattında 3.5 metrelik duvar çekme kararı aldığını belirtti. içişleri bakanlığı, suriye sınırında güvenlik kuşağı oluşturulması amacıyla hatay, gaziantep, kilis ve şanlıurfa valiliklerine 20 milyon liralık acil ödenek gönderdi.

projeye göre; türkiye ile suriye arasında bululan 911 kilometrelik sınıra ortalama 3,5 metre yüksekliğinde beton duvarlar yerleştirilecek. duvarın türkiye kısmına yol yapılacak. yolun arkasına yüksek tel çit çekilecek. aydınlatma ve kameralı takip sistemi de kurulacak.

kaynak: al jazeera, reuters, hürriyet ve milliyet