afp haber ajansına göre irak bölgesel kürt yönetimi başkanı mesut barzani, erbil'de görüştüğü kerry’e, “ülkedeki son değişikliklerin ardından yeni bir gerçeklik ve yeni bir irak ile karşı karşıyayız” dedi.

barzani ayrıca iraklı kürtlerin çözüm arayışı içinde olduğunu da vurguladı.

kerry ise barzani’ye, “kritik bir dönemden geçiyoruz, önümüzdeki asıl mesele yeni bir hükümetin kurulması meselesidir” mesajını verdi.

kerry daha sonra başbakan neçirvan barzani ve goran hareketi lideri noşirvan mustafa ile de görüştü.

reuters haber ajansına göre abd dışişleri bakanlığı'ndan bir yetkili, "dışişleri bakanı'nın erbil ziyareti hem kürt liderlerlerle görüşmeler yapmak, hem de onların yeni hükümetin oluşturulması sürecinde rol almalarını teşvik etmesi açısından önem taşıyor. irak'ın ve kürtlerin çıkarlarını gözeten güçlü bir cumhurbaşkanının belirlenmesi de buna dahil" diye konuştu.

bakanlık yetkilisi, "kürtler, bağdat'taki siyasi süreçten çekilirlerse bu birçok olumsuz durumu da beraberinde getirecektir" dedi.

'irak'a destek sürecek'

salı günü başkent bağdat'a ulaşan kerry ilk olarak başbakan nuri maliki ile, daha sonra dışişleri bakanı hoşyar zebari ile bir araya gelmişti.

abd dışişleri bakanı john kerry, "abd'nin iraklı birliklere yönelik desteği yoğun bir şekilde devam edecektir. böylelikle irak ordusu daha etkili bir şekilde mücadele edecek" dedi.

irak başbakanı nuri maliki ve dışişleri bakanı hoşyar zebari ile görüşmesinin ardından açıklama yapan kerry, "abd dahil hiçbir ülkenin irak'ın liderini belirleme gibi bir hakkı yoktur. bu irak halkının hakkıdır" dedi.

mısır dışişleri bakanı samih şükri ile 22 haziran pazar günü yaptığı görüşmenin ardından konuşan kerry, "irak'ı kimin yöneteceği iraklıların kararıdır, abd'nin bu konuda hiçbir müdahalesi olmaz" demişti.

kerry, "irak'ta şu anda yaşanan krizden abd sorumlu değildir. abd, iraklıların kendi hükümetlerine sahip olabilmeleri için çok çalışıp, çok kayıp verdi" ifadelerini kullandı. 

irak kürdistan bölgesel yönetimi başkanı mesut barzani, ülkede yaşananların ardından "artık kürt halkının geleceğini tayin etme vakti geldi" dedi. barzani 'bağımsızlık' kelimesini kullanmamaya özen gösterdi.

irak’ın artık bir arada kalabilmesinin güç olduğunu söyleyen barzani, “çünkü şu an tecrübe ettiğimiz şey bize bu şekilde devam edemeyeceğimizi gösteriyor. bugünkü irak, bildiğimiz ve yaşadığımız iki hafta önceki irak’tan artık farklı” dedi.

irak bölünmenin eşiğinde

irak’ta uzun süredir devam eden kaos, işid’in 10 haziran salı günü ülkenin ikinci büyük kenti musul’u ele geçirmesi ve diğer bölgelere ilerlemesi sonrasında daha da şiddetlendi.

işid’in bölgeye düzenlediği saldırının ardından irak ordusunun askerleri bölgeden çekilmişti.

örgüt, suriye’deki tüm operasyonlarını durdurarak irak’a yüklenmeye başlarken, irak ordusu bünyesine kattığı gönüllülerin de desteği ile kaybettiği bölgeleri geri almaya çalışıyor.

işid hedefinin bağdat’a ilerlemek olduğunu açıklamıştı.

irak’ta bir süredir şiiler gönüllü milisler oluşturuyor. ülkenin en büyük şii otoriteleri ayetullah ali sistani, ammar el hekim ve mukteda sadr, şiileri silah başına çağıran fetvalar yayınlıyor. irak televizyonu gönüllü sayısının 3 milyona ulaştığını iddia etti.

irak-şam islam devleti (işid), irak ve suriye’de faaliyet gösteren silahlı bir örgüt. selefi ideolojiye sahip işid; irak, suriye, filistin ve ürdün topraklarını içine alan bölgede şeriata dayalı bir devlet kurmak istiyor. 2004’te irak’ta kurulan ve şu anda liderliğini ebubekir el bağdadi’nin yaptığı işid, suriye ve irak’taki en güçlü silahlı gruplar arasında yer alıyor.

işid, suriye’de mumbuc, petrol bölgesi rakka ve irak sınırına yakın deyr ez-zor kentlerini elinde tutuyor. irak’ta ise anbar eyaletindeki felluce ve ramadi’de etkili olan örgüt son olarak ülkenin en büyük ikinci kenti musul ve tikrit'in yanı sıra anbar eyaletindeki bazı kasabalar ve suriye sınırındaki önemli bölgelerde kontrolü ele aldı.

kaynak: al jazeera, afp ve reuters