filistin’in, bm’deki statüsünü bir kademe yukarıya çekmek için yaptığı başvuru perşembe günü genel kurul’da oylamaya sunuluyor. başvurunun onaylanması halinde filistin, bm’ye ‘üye olmayan gözlemci devlet’ statüsüne kavuşacak.

193 üyeli genel kurul’da tsi 22.00'da başlayacak oylamada salt çoğunluğun olumlu oy kullanması, filistin’in amacına ulaşmasında yeterli olacak. böylece filistin, abd’nin veto hakkına sahip olduğu güvenlik konseyi adımını atlayacak.

filistinli yetkililer, 132 ülkenin devletlerini ikili ilişkilerde tanıdığını belirtiyor ancak bunlardan bir kısmının oylamada çekimser kalacağı sanılıyor.

öte yandan, çok sayıda avrupa ülkesinin normalde filistin’i devlet olarak tanımamalarına karşın olumlu oy kullanmaları bekleniyor. 

israil'in filistin'in arayışı karşısındaki tepkisi ise sürüyor. israil başbakanı binyamin netanyahu, filistin talebinin genel kurul'da onaylanması halinde filistin devletinin kuruluşunun hızlanmayacağını, bilakis bu sürecin yavaşlayacağını söyledi.

fransa'dan destek

filistin’in statüsünün yükseltilmesi talebine son olarak fransa'dan destek gelmişti. fransa dışişleri bakanı laurent fabious, 27 kasım’da yaptığı açıklamada, ülkesinin filistin'in talebine onay vereceğini söylemişti.

aynı zamanda bm güvenlik konseyi'nin beş daimi üyesinden biri olan fransa, filistinlilerin yanında yer alacağını duyuran ilk batılı ülke olmuştu.

fransa'nın ardından son olarak italya'da genel kurul'da  filistin'den yana oy kullanacağını belirtti. avrupa'nın bir başka önemli ülkesi, ingiltere ise, filistin'in başvurusuyla ilgili çekimserliğini koruyor.

filistin lideri mahmud abbas’ın bm’deki arayışına daha önce destek vermeyeceğini açıklayan hamas da, yaklaşımını değiştirmişti. hamas’ın sürgündekil ideri halid meşal, 26 kasım'da el fetih lideri mahmud abbas’la telefonda görüşerek desteğini iletmişti.

hamas, 2007 yılından bu yana gazze'yi kontrol ediyor. batı şeria'da ise ramallah merkezli filistin yönetimi hakim. yönetimin en etkin grubu el fetih ile hamas arasında, filistin’de birlik hükümeti kurulması amacıyla geçen yıl görüşmeler yapılmıştı. taraflar uzlaşıya vardıklarını açıklamış ancak kurulması planlanan birlik hükümetinde bakanlıkların durumuyla ilgili anlaşmazlıklar nedeniyle ilerleme sağlanamamıştı. 

abd'den veto uyarısı 

filistin, geçen yıl eylül ayında ise farklı bir başvuruyla bm'den 'tam üye devlet’ statüsü talep etmişti. başvuru abd’den tepki görmüş, washington, güvenlik konseyi’nde yapılacak oylamada veto hakkını kullanacağını söylemişti. ancak başvuru komite safhasında tutulmuş ve oylamaya sunulmamıştı.

tanınmayı sağlayacak

üye olmayan gözlemci devlet' statüsü filistin'e oy verme hakkı getirmeyecek ancak  uluslararası alanda 'devlet' olarak tanınmasını sağlayacak. filistin, bm kurumlarına katılma hakkı ile uluslararası adalet mahkemesi ve uluslararası ceza mahkemesi gibi kurumların anlaşmalarına taraf olma hakkını kazanacak.

unesco üyesi oldu

filistin, kasım ayında bm bilim, eğitim ve kültür kuruluşu’nun ( unesco) 194. üyesi omuştu.  unesco, filistinlilerin üyesi oldukları ilk bm kurumu olmuştu. üyeliğin ardından abd, unesco’ya yaptığı yılda 80 milyon dolarlık yardımı kesme kararı almıştı.

israil'in son operasyonu

filistin yönetimi, israil’in batı şeria ve doğu kudüs’te işgal ettikleri topraklarda yerleşim birimleri oluşturmayı terk etmemeleri halinde müzakere masasına oturmayacağını söylüyor. filistinliler, olası bir filistin devletinin 1967 öncesi sınırlara göre olacağının da garanti edilmesini istiyor.

israil ordusu 14 kasım çarşamba günü gazze’ye gerçekleştirdiği hava saldırısında hamas'ın askeri kanadının lideri ahmed caberi’yi öldürmüş, ardından gazze'ye yönelik sekiz gün süren operasyon başlatmıştı. 167 kişi hayatını kaybettiği karşılıklı saldırıların ardından 21 kasım çarşamba günü ateşkes ilan edilmişti. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar