bm genel sekreter yardımcısı ve acil durumlar koordinatörü valerie amos, silahlı muhaliflerle rejime bağlı güçler arasındaki çatışmaların sürdüğü suriye’de, söz konusu grupların sivillerin ölmeleri ve yaralanmalarını engellenmeleri gerektiğini söyledi. bu grupların aksi takdirde insanlığa karşı suç işlemekle itham edilebileceğini kaydeden amos, ‘sivillere saldırmanın savaş suçu olduğunu’ belirtti.

amos, pazartesi günü yayımladığı açıklamada, suriye'de tarafların savaşan kişilerle sivilleri ayırt etmeleri gerektiğini vurgulayarak, "şiddeti giderek artan uyuşmazlık, yüz binlerce insanı psikolojik ve fiziksel açıdan etkiliyor” dedi.

bm yetkilisi açıklamasında ayrıca, “kızılhaç’ın ülkedeki durumu silahlı çatışma olarak tanımlaması sonrası, bu durumun hüküm sürdüğü yerlerde uluslararası insani hukuk geçerlidir” ifadesini kullandı.

insani yardım örgütlerinin geçtiğimiz ay ‘çok tehlikeli ve karmaşık’ bir ortamda görev yaptığını söyleyen amos, “850 bin kişiye yiyecek, yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kalan 100 bin kişiye de yatak, battaniye, mutfak ekipmanı ve diğer hayati malzemeler ulaştırıldı” şeklinde konuştu.

annan, putin ile görüştü

bu arada, rusya devlet başkanı vladimir putin, moskova'da bulunan birleşmiş milletler ve arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan ile salı günü bir araya geldi. putin, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, rusya'nın şu ana kadar bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan’ın ülkede ateşkesi sağlamaya yönelik planını desteklediğini ve bu desteğin ileride de süreceğini belirtirken, annan, suriye krizinin dönüm noktasında olduğunu söyledi..

öte yandan bm güvenlik konseyi, devlet başkanı beşar esad liderliğindeki şam rejimine, yerleşim birimlerinde ağır silahlar kullanmayı bırakmaması durumunda yaptırımlar uygulanmasını ve ülkeye askeri müdahalede bulunulabilmesini öngören bir karar tasarısını çarşamba günü oylayacak.

tasarı, almanya ile bm güvenlik konseyi’nin daimi üyelerinden abd, ingiltere ve fransa tarafından hazırlandı. bm gözlemcilerinin görev süresinin 45 gün uzatılmasını öngören metin ayrıca, annan'ın planını, bm antlaşması’nın 7. bölümü’ne bağlıyor.

şam rejiminin destekçisi konsey’in veto yetkisine sahip daimi üyelerinden rusya, daha önce yaptırım içeren metinlerin kabul edilmesine engel olduğu gibi, yine bu içerikte bir tasarıyı reddedeceğini daha önce duyurmuştu.

resmi adı bm suriye denetim misyonu (unsmis) olan gözlemcilerin görev süresi üç ay olarak belirlenmişti. bu süre 20 temmuz'da doluyor.

rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, pazartesi günü batılı ülkeleri, bm antlaşması’nın 7. bölümü’nün işletilmesi için kendilerine 'şantaj' yapmakla suçlamıştı.

kofi annan'la moskova'daki görüşmesi öncesinde basın toplantısı düzenleyen lavrov, "buna onay vermememiz halinde, suriye'deki bm gözlemci misyonunun görev süresinin uzatılmaması ile tehdit ediliyoruz"  demişti.

annan, moskova'daki temasları kapsamında salı günü de rusya devlet başkanı vladimir putin'le görüşecek. 

şam'da çatışmalar şiddetlendi

bu arada, suriye’ye ilişkin bm güvenlik konseyi oturumundan saatler önce, ülkenin başkenti şam’da şiddetli çatışmalar yaşandığı belirtiliyor.

bölge sakinlerinin açıklamalarına göre, pazartesi gecesi şehrin güneydoğusunda yer alan çeşitli bölgelerde yoğun patlama sesleri duyurulurken, muhaliflerin ordunun tanklarına el bombaları attığı ve birçok bölgenin gece boyu top ateşi altında kaldığı ifade edildi.

aktivistlere göre, tarihi midan bölgesine zırhlı araçlarla giden rejim güçlerinden kaçan bölge sakinleri, yakınlardaki tadamon bölgesi ve çevresine gitti.

şam’dan 20 kilometre uzaklıkta bulunan katana kasabasının da top ateşine maruz kaldığı ifade edildi.

başkent ile şam uluslararası havalimanı’nı birbirine bağlayan otoyolun kısa süre için kapandığı da gelen bilgiler arasında.

ülkedeki gelişmeleri takip eden ingiltere merkezli aktivist örgüt suriye insan hakları gözlemevi, hükümet güçlerinin ülkenin doğusu ile merkezi arasında yer alan hama ve hums şehirlerinde de baskınlar düzenlediğini bildirdi.

türkiye'ye hareket sürüyor

son olarak, çatışmalardan kaçan 1280 suriyeli daha sınırı geçerek türkiye’ye sığındı.

kofi annan mart ayında, ülkedeki şiddeti durdurmak amacıyla altı maddelik bir plan açıklamıştı. planı 12 nisan itibarıyla uygulamaya başladığını açıklayan şam yönetimi, operasyonları durdurduğunu belirtse de, suriye’den şiddetli çatışma haberleri gelmeye devam ediyor. bm gözlemcileri, haziran ayında şiddetin artması nedeniyle görevlerine ara vermeleri öncesinde, rejime ait ağır silahların hala şehirlerde olduğunu vurguluyordu.

suriye'de 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayıp, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşen olaylarda binlerce kişi öldü.

muhaliflerin oluşturduğu suriye insan hakları gözlemevi'ne göre ülkede çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı 15 bini geçti.

şam yönetimi ise ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında en az 3000 polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar