birleşmiş milletler (bm) genel sekreteri ban ki-moon, suriye krizine çözüm bulunamamasının uluslararası toplum için utanç verici olduğunu belirterek, "suriye halkına ve bölgeye daha fazla onarılamayacak zararlar verilmeden, uluslararası topluma, cenevre bildirisi'nin hayata geçirilmesi için samimi çaba göstermeleri çağrısı yapıyorum. bu çılgınlıktan çıkmanın yolunu bulma zamanıdır" ifadelerini kullandı.

bm genel sekreteri ban, suriye sorununa çözüm bulmak için hazırlanan cenevre bildirisi'nin kabulünün üçüncü yıl dönümü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, suriye'deki krize çözüm bulunması için uluslararası toplumu göreve çağırdı. ban, “bu çılgınlıktan çıkmanın yolunu bulma zamanıdır” dedi.

"hepimiz için utanç kaynağı"

"cenevre bildirisi'nin kabulünden bu yana üç yıl geçmesine rağmen suriye halkının çektiği çilelerin giderek daha da derinleşmesi hepimiz için utanç kaynağı" ifadesini kullanan ban, krizin başından bu yana 220 binden fazla kişinin öldüğünü, ülke nüfusunun yarısının evlerini terk etmek zorunda kaldığını savundu.

suriye halkının varil bombaları, işkence, uzun tutukluluk ve çeşitli insan hakları ihlâllerinin mağduru olduğunu kaydeden ban, bu insanlık dışı eylemleri gerçekleştirenlere dokunulmazlık tanınmaması gerektiğini belirtti.

ban, ülkenin birçok bölgesinin işid ve nusra cephesi'nin de içinde olduğu devlet dışı aktörlerce kontrol edildiğini, kültürel mirasın tehdit altında olduğunu savunarak, "suriye parçalanmanın eşiğinde. bu durum dünyanın en istikrarsız bölgesini daha fazla tehlikeye atıyor" ifadelerini kullandı.

uluslararası toplum ve özellikle bm güvenlik konseyi'nin (bmgk) bu şiddet kısır döngüsünü sonlandırmak için daha fazla zaman kaybedemeyeceğine işaret eden ban, daha fazla gecikmenin siyasi, stratejik ve ahlaki olarak kabul edilemeyeceğini dile getirdi.

cenevre bildirisi ve ihlâller

30 haziran 2012 tarihinde cenevre-1 konferansı'ndan sonra yayınlanan cenevre bildirisi, suriye’de iç savaşa son verme hedefiyle siyasi bir geçiş sürecinin başlatılmasını ve tarafların karşılıklı rızasıyla kurulacak ve tam yetkiye sahip olacak bir geçiş yönetimi kurulmasını, kuşatma altındaki bölgelere insani yardım sokulmasını, tutukluların serbest bırakılmasını öngörüyordu.

geçen süreçte diplomatik çabalar cenevre bildirisi'nin hayata geçirilmesini sağlayamadı. bm suriye özel temsilcisi staffan de mistura, cenevre bildirisi'nin hayata geçirilmesi amacıyla halen taraflarla müzakereleri sürdürüyor.

suriye muhalefeti temsilcisi suriye muhalif ve devrimci güçler koalisyonu (smdk) ise, esed rejimini cenevre bildirisi’ni ihlâl ettiğini, rusya ve iran ile işbirliği halinde anlaşmaların yerine getirmediğini savunarak suçlamıştı.

kaynak: anadolu ajansı