birleşmiş milletler (bm) özel temsilcisi staffan de mistura, cenevre görüşmelerinin bugün başlayacağını yaptığı bir basın toplantısıyla duyurdu. mistura basın toplantısına, ankara’da düzenlenen saldırı nedeniyle hem kendisi, hem ekibi hem de bm genel sekreteri adına baş sağlığı dilekleriyle başladı.

mistura’nın önce türkiye saatiyle 12.15’de rejim heyetiyle görüşmesi bekleniyor.

görüşmeler üç turda yapılacak

görüşmeler, üç turda yapılacak. mistura’nın planına göre her tur on günle iki hafta sürecek. turlar arasında da kısa aralar olacak. mistura ikinci turu 24 mart da başlatmayı planlıyor. üçüncü turun sonunda da kendi deyimiyle bir anlaşma değilse de yol haritası ortaya çıkarmayı umuyor.

bm özel temsilcisi, gündemin siyasal geçiş süreci olduğunu ısrarla vurguladı ve görüşmelerin 2012’de ortaya konulan ilk cenevre bildirgesi çerçevesinde olacağını söyledi.

bu bildirge, tüm yürütme yetkisini elinde toplayan, karşılıklı rıza ile kurulmuş bir geçiş hükümeti kurulmasını öngörüyor.

mistura, süreci baltalamaya çalışacak unsurlar da olabileceğinin altını çizdi ancak, bu kişilerin kimler olabileceği yönündeki soruyu yanıtsız bıraktı.

cenevre görüşmelerinin amacı, tüm yürütme yetkisini elinde tutan bir geçiş hükümeti kurulması olduğu halde, rejim hafta sonu yaptığı açıklamada beşşar esed’in başkanlığını tartışmayacağını ifade etmişti.

2014 yılında yapılan cenevre görüşmelerinde de, rejim heyeti geçiş hükümeti kurulmasını tartışmayı reddetmiş, sorunu yalnızca terör başlığı altında konuşmakta ısrar etmişti.

mistura, taraflarda müzakere yapma konusunda bir isteksizlik görürse, konuyu bm güvenlik konseyi’ne taşıyacağını da söyledi.

oyunun kuralının adı kapsayıcılık

bm özel temsilcisi, görüşmelerin kapsayıcı olacağını da vurguladı. ‘oyunun kuralarının adı kapsayıcılık’ dedi.

mistura hafta sonu al jazeera’ye verdiği özel söyleşide de pkk’nın suriye kolu pyd’nin görüşmelere katılmasıyla ilgili bir soruyu yanıtlarken pyd’nin görüşmelere katılması olasılığını reddetmeyerek şunları söylemişti:

“suriye kürtleri, suriyeli. dolayısıyla suriye’nin geleceğinin tartışıldığı görüşmelerde olmalılar. herkes, şiiler, hristiyanlar, bütün gruplar olmalı. herkesin temsilini sağlamak için bir yol bulmak zorundayız, aslında bm güvenlik konseyi’nden bu yönde mesajlar hatta emirler alıyorum görüşmelerin kapsayıcı olması için. ancak diplomasi doğru zamanda doğru yaklaşımın geliştirilmesidir.”

mistura’nın umudu

mistura, basın toplantısının başlangıcında, önceki cenevre görüşmelerinden söz etmedi ama bu kez şartların farklı olduğunu durum tanımlaması yaparak ortaya koydu.

özel temsilciye göre, bu görüşmeleri abd ve rusya istiyor, arkasında uluslararası destek de var. suriye halkı da bu görüşmelerin yapılmasını çok istiyor. kuşatma altındaki bölgelerin tamamına ulaşılamasa da ülkeye insani yardım gitmeye başladı.

mistura, basın toplantısında ürdün’deki bir suriyeli sığınmacı kadının kendisine, eğer görüşmeler devam ederse kamptaki çadırını alıp, eskiden evinin olduğu yere kurmayı planladığını söylediğini anlattı. 

kaynak: al jazeera