İran Nükleer Programı
Cenevre'de İran için yeni nükleer pazarlık
Bugün başlayacak ve iki gün sürecek görüşmelerde, P5+1 grubu ile Kasım ayında varılan anlaşmanın nasıl uygulanacağı tartışılacak.
Konular:
İran
Haberin Öne Çıkanları
Altı aylık anlaşma
20 Ocak'ta yürürlüğe girecek
Zarif'ten mesaj
iran ile p5+1 grubu (bm güvenlik konseyi'nin beş daimi üyesi ve almanya) arasındaki görüşmeler isviçre'nin cenevre kentinde yeniden başlıyor. taraflar görüşmelerde, 24 kasım'da vardıkları anlaşmanın hangi koşullarda uygulanacağını ele alacak. anlaşmanın yürürlüğe girmesi için belirlenen hedef tarih ise 20 ocak.
tahran'ı görüşmelerde iran dışişleri bakan yardımcısı abbas araçi temsil edecek. p5+1 grubunun temsilcisi ise ab dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi catherine ashton'ın yardımcısı helga schmid.
cenevre'deki görüşmelere, abd dışişleri bakan yardımcısı wendy sherman da katılacak. sherman, bakanlığın siyasi işlerinden sorumlu.
hamaney'den sert açıklama
iran'ın dini lideri ayetullah ali hamaney, görüşmeler öncesi yaptığı açıklamada abd'yi eleştirdi. hamaney nükleer müzakerelerin; abd'nin iran'a, iran halkına ve müslümanlara 'düşman' olduğunu açıkça ortaya koyduğunu söyledi.
hamaney müzakereleri, 'büyük şeytan' olarak nitelendirdiği abd'nin kötülüklerini açığa çıkarmak için başlatıklarını belirtti.
iran dışişleri bakanlığı sözcüsü marziye efhem ise p5+1 ile varılan anlaşmanın 20 ocak’ta tam anlamıyla yürürlüğe girmesi öncesi henüz mutabakat sağlanamamış bazı konular olduğunu söyledi.
efhem'in bu açıklamasına karşın, iran dışişleri bakanı cevad zarif'in mesajı daha iyimserdi. cenevre'deki görüşmeler öncesi facebook üzerinden bir mesaj yayınlayan zarif, görüşmelerin 'güçlü bir politik irade' ile yürütüldüğünü belirtti.
anlaşma koşulları
iran ve p5+1 grubu arasında varılan anlaşma, tahran yönetiminin altı ay boyunca yüzde 5'in üzerinde uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermesini öngörüyor. anlaşmanın diğer koşulları arasında, yüzde 20'ye yakın zenginleştirilmiş uranyum stokunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düşürülmesi veya 'etkisiz kılınması' da var.
p5+1 grubu ise bunun karşılığında aynı sürede iran'a yönelik yaptırımları gevşetecek. tahran'a yeni yaptırımlar da uygulanmayacak.
anlaşmanın uygulanması çerçevesinde atılacak somut adımları belirlemek üzere yapılan teknik görüşmelerin ilki, 9 aralık’ta viyana’da başlamıştı.
12 aralık’ta ise abd hazine bakanlığı tahran’a uygulanan yaptırımlar kapsamında yeni şirketleri kara listeye almıştı. bunun üzerine görüşmeler durmuş, iran heyeti tahran’a dönmüştü. teknik müzakerelerin son turu 30 aralık’ta cenevre’de yapılmış, uzmanlar arasındaki görüşme yaklaşık 20 saat sürmüştü.
iran, batılı ülkelerin çoğunun şüphelerinin aksine nükleer silah sahibi olmak istemediğini vurguluyor. tahran yönetimi, nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu savunuyor.
kaynak: ajanslar
Yorumlar