İran: Batı'nın korktuğu güç
Clinton: Diplomasi için zaman sınırlı
İran’la yapılacak nükleer görüşmelere ilişkin belirsizliği eleştiren ABD Dışişleri Bakanı, Tahran’a bir an önce sürece başlama çağrısı yaptı.
Haberin Öne Çıkanları
Tahran'a uyarı
Belirsizlik sürüyor
'Irak'a teklif'
abd dışişleri bakanı hillary clinton, iran’a nükleer programına ilişkin diplomatik çözüm için zamanın ‘sınırsız’ olmadığını ve ‘tüm seçeneklerin halen masada bulunduğunu’ belirterek, tahran yönetiminden bir an önce nükleer görüşmelere başlamasını istedi.
clinton, nükleer görüşmelerin yerine ilişkin olarak yaşanan belirsizlik sonrası yaptığı açıklamada, ab’nin müzakere zamanı ve yeri için tahran ile istişare içinde bulunduğunu, fakat bu sürerken washington’ın bu ülkeye ‘güçlü baskı’ yapmayı sürdüreceğini ifade etti. clinton, tarihin kesinleştiğinde, ab dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi catherine ashton tarafından açıklanacağını belirtti.
abd dışişleri bakanı, iran'a nükleer programıyla ilgili endişelere yanıt vermesi ve bir an önce bm güvenlik konseyi’nin beş daimi üyesi (abd, ingiltere, fransa, rusya ve çin) ile almanya’dan oluşan ‘5+1’ grubu ile nükleer programına ilişkin görüşmelere başlama çağrısında bulundu.
diplomasi için hala ‘bir pencerenin açık olduğunu’ söyleyen amerikalı bakan, “biz uluslararası toplumun endişelerine barışçıl bir çözüm bulmak istiyoruz. fakat diplomasi için zaman sınırsız değil ve iran’ın nükleer silah elde etmesini engellemek için tüm seçenekler masada” şeklinde konuştu.
clinton, tahran'ın tartışmalı nükleer silah programıyla ilgili uluslararası kaygılara yanıt vermeye başlaması gerektiğini, aksi takdirde bu ülkeye yönelik ‘baskı ve izolasyonun devam edeceğini’ de ifade etti.
batılı yetkililer, iran'ın, nükleer programıyla ilgili dünyanın süper güçleriyle bu ay yapacağı görüşmelerin yeri hakkında pazarlık etmesinden yakınıyor.
İnfografik: İran'a uygulanan tedbirler
abd'li, türkiyeli ve iranlı yetkililer, görüşmenin yeri konusunda için istanbul yönünde açıklamalar rağmen, irak dışişleri bakanlığı salı günü, tahran’ın irak’a görüşmelere13-14 nisan döneminde ev sahipliği yapma teklifi yaptığını duyurmuştu. ülkenin suriye, lübnan ve çin'i alternatif buluşma yeri olarak değerlendirdiği ifade ediliyor. clinton, daha önce görüşmelerin 13 nisan tarihinde istanbul’da başlayacağını açıklamıştı.
öte yandan, pekin'de olağan basın toplantısında konuşan çin dışişleri bakanlığı sözcüsü hong ley, bir soru üzerinee, bu müzakerelerin nerede yapılacağından ziyade siyasi diyaloğun başlamasının önemini vurguladı. hong, iran'ın tekrar p5+1 ülkeleriyle diyaloğu başlatmasını arzu ettiklerini ifade ederek, iran'ın en mantıklı sürede diyaloğa başlamasını ümit ettiklerini söyledi.
iran nükleer sorunuyla ilgili ‘5+1’ görüşmelerinin son turu 2011 yılının ocak ayında istanbul'da yapılmış, fakat bir anlaşma sağlanamamıştı.
iran'a yoğun yaptırım trafiği
israil ve başta abd olmak üzere batılı ülkeler, iran'ın nükleer silah sahibi olmaya çalıştığına inanıyor. tahran yönetimi ise yaptırımlar nedeniyle durdurmayacağını vurguladığı nükleer programının barışçıl olduğunu ve elektrik üretimi için nükleer teknolojiye ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.
abd, iran’a uyguladığı kapsamlı ticari, ekonomik ve mali yaptırımlara ek olarak, bu ülkeyle petrol ticaretini kademeli olarak azaltmayan şirketler ile ülkeleri, abd’nin finans sisteminden yararlanamamakla tehdit ediyor.
ab de, ocak ayında nükleer programı ile nükleer silah üretmeye çalıştığına inandığı iran’ın petrol başta olmak üzere çeşitli sektörlerini hedef alan ticari yaptırımlar uygulama kararı almış, ayrıca iran merkez bankası'nın üye ülkelerdeki aktiflerini, meşru ticareti ve borç ödemelerini engellemeyecek şekilde kısmen dondurmuştu.
uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek), kasım ayında yayımladığı raporda, iran'ın nükleer programının askeri boyutuna ilişkin ‘güvenilir kaynaklardan bilgi edindiklerini’ ve bu çerçevede, ülkenin ‘nükleer silah tasarlamak ve üretmek için deneysel faaliyetlerde bulunduğuna’ ilişkin bilgisi olduğunu söylemişti.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar