türk dışişleri bakanı davutoğlu, moskova’da. suriye’de süren savaş ve ukrayna krizi konularında farklı görüşlere sahip olan türkiye ve rusya’nın dışişleri bakanları, hem bu konuları görüşmek hem de iki ülke arasında işbirliğini geliştirmek için bir araya geldi.

davutoğlu görüşmeyle ilgili olarak "bugün ortadoğu, kuzey afrika, karadeniz kıyısı bölgelerindeki güncel sorunlara da değineceğiz. ukrayna bizim ortak komşumuz. bu ülkede yaşanan gelişmeleri değerlendirmekten mutlu olacağız." dedi.

moskova’da, türkiye ile rusya arasında mayıs 2010’da kurulan üst düzey işbirliği konseyi’nin alt organı olan ortak stratejik planlama grubu’nun dördüncü toplantısı yapılıyor, davutoğlu bu toplantıya başkanlık ediyor. grubun temel amacı ikili siyasi ilişkilerle bölgesel ve uluslararası politika konularını ele almak. aynı zamanda gelecek aylarda türkiye’de yapılacak olan ortak stratejik planlama grubu toplantısına hazırlık yapmak.

rus dışişleri bakanı lavrov da görüşmeden önce "aramızdaki işbirliğinin başarısı, ileride daha da gelişerek devam etmesinin altyapısını oluşturuyor. bugünkü gündemimizde uluslararası güncel konuları değerlendireceğiz. suriye konusu, ukrayna'daki gelişmeler, iran'ın nükleer programı, karadeniz bölgesi ve kuzey kafkasya'daki işbirliğimizi konuşacağız. ukrayna konusundaki var olan diyaloğumuzun devam edeceğini umut ediyoruz." diye konuştu.

ukrayna ve doğalgaz krizi

ukrayna’da yaşanan krizin ardından ülkenin doğu bölgelerinde ve kırım’da yapılan referandumlara rusya destek veriyor. ülkede rus yanlısı milisler, ukrayna’dan bağımsızlığını ilan eden ya da rusya’ya bağlanmak isteyen bölgelerde, ukrayna ordusuyla çatışma halinde. türkiye ise bu süreçte avrupa birliği ile aynı görüşü savunuyor ve ‘ukrayna’nın toprak bütünlüğünün ve bağımsızlığının türkiye için önemini’ vurguluyor.

bununla birlikte, ukrayna'nın eski cumhurbaşkanı viktor yanukoviç’in 2013 kasım ayında avrupa birliği ile ortaklık anlaşması’nı askıya alıp rusya ile anlaşma yapması üzerine doğalgaz fiyatı düşmüştü. bin metreküp doğal gazı 400 dolara satan rusya fiyatı 268,5 dolara çekmişti.

yanukoviç’in aylar süren gösterilerin ardından devrilmesiyle, ukrayna’ya doğalgaz satışında uygulanan indirimler de geri alındı. rusya, ukrayna’ya sattığı gazı haziran ayında, ukrayna borcunu ödemezse keseceğini açıkladı. avrupa ülkeleri ve abd, rusya’nın doğalgaz tehdidinin ardından yeni enerji yolları arayışına girdi. bu arayışta orta asya, kıbrıs ve israil doğalgazının olası geçiş yolları üzerinde olan türkiye de etkin rol oynuyor. enerji bakanı taner yıldız 7 mayıs’ta, rusya’nın ‘ukrayna’ya doğalgaz üzerinden yapacağı yaptırımın, türkiye’ye yapılmış sayılacağını’ söyledi. türkiye, doğalgaz ihtiyacının yarısını (yıllık yaklaşık 30 milyar metreküp) rusya’dan satın alıyor.

kırım tatar türklerinin durumu

ukrayna krizinde türkiye’yi doğrudan ilgilendiren bir başka konu da, 16 mart’ta yapılan bir referandumla tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve rusya tarafından ilhâk edilen kırım özerk bölgesi’nde yaşayan kırım tatar türkleri. kırım tatarları referandumu boykot etti; kırım tatar milli meclisi ukrayna’dan kopmak ve rusya’ya bağlanmak istemediklerini, bunun yasal olmadığını açıkladı.

yüz binlerce kırım tatarı 1944 yılında sovyet lideri stalin tarafından yurtlarından sürgün edilmiş, yerlerine ukraynalı ve rus nüfus yerleştirilmişti.

davutoğlu, rus mevkıdaşı sergei lavrov ile yapacağı toplantıda ukrayna ve doğalgaz krizi konularının yanı sıra suriye’de süren savaşla ilgili de görüş alışverişi yapacak. rusya esed rejiminin en büyük destekçilerinden.

kaynak: al jazeera