Türkiye
Deniz Gezmiş ve arkadaşları anıldı
İdamlarının üzerinden 40 yıl geçen Türkiye'deki 68 kuşağının öğrenci liderlerinden üç isim, dualar ve sloganlarla hatırlandı.
Haberin Öne Çıkanları
Altıncı Filo'ya gönderme
Pankartlar taşındı
Kılıçdaroğlu mezarda
türkiye cumhuriyeti'ni ortadan kaldırmak için yasadışı örgüt kurdukları suçlamasıyla 1972 yılında asılan dönemin sol öğrenci liderleri deniz gezmiş, yusuf aslan ve hüseyin inan için ayrı ayrı anma törenleri düzenlendi.
hikayeleri tiyatro, sinema ve kitaplara konu olmuş ve 'darağacı'nda üç fidan' ismiyle sembolize edilen üç isim için istanbul'daki anma töreni, dolmabahçe rıhtımı'ndaydı.
68'liler birliği vakfı ile 78'liler girişimi üyeleri, "tam bağımsız ve gerçekten demokratik türkiye'', ''deniz, yusuf, inan savaşa devam'' yazılı pankartlar taşıdı, "kahrolsun amerikan emperyalizmi'', ''faşizme karşı omuz omuza'' sloganları attı.
gezmiş, aslan ve inan'ın idam edilmeden önceki son sözleri 78'liler girişimi üyeleri tarafından okunduğu tören, istanbul boğazı'na karanfillerin atılmasıyla sona erdi.
chp lideri kılıçdaroğlu dua etti
ankara'daki karşıyaka mezarlığı'nın girişine ise dev bir deniz gezmiş posteri asıldı. anamuhalefet partisi chp'nin lideri kemal kılıçdaroğlu da sabah saatlerinde mezarları ziyaret etti. mezarların başında ayrı ayrı saygı duruşunda bulunan kılıçdaroğlu, dua okudu ve çiçek bıraktı.
böylece, 40 yıldan bu yana ilk kez bir chp lideri, gezmiş ve arkadaşlarının mezarını ziyaret etmiş oldu. 1972 yılındaki idam kararlarına, süleyman demirel'in lideri olduğu adalet partisi (ap) ile chp milletvekilleri mecliste 'evet' oyu vermişti.
abd altıncı filo'yu protesto etmişti
istanbul üniversitesi hukuk fakültesi'nde okurken siyasi mücadalesi nedeniyle birçok kez gözaltına alınan deniz gezmiş, 1968 yılında istanbul'a gelen amerikan ordusuna bağlı altıncı filo'nun dolmabahçe'de protesto edilmesine önderlik etti. 1969 yılında filistin'e gitti, türkiye'ye döndüğünde gözaltı ve hapis süreçleri devam etti.
istanbul üniversitesi hukuk fakültesi'nde okurken siyasi mücadalesi nedeniyle birçok kez gözaltına alınan deniz gezmiş, 1968 yılında istanbul'a gelen amerikan ordusuna bağlı altıncı filo'nun dolmabahçe'de protesto edilmesine önderlik etti. 1969 yılında filistin'e gitti, türkiye'ye döndüğünde gözaltı ve hapis süreçleri devam etti.
ankara'daki bir iş bankası şubesinin soyulması ve dört abd askerinin kaçırılması gibi eylemlere de katılan deniz gezmiş, 12 mart 1970 muhtırasından sonra sivas'a gitmeye çalışırken 16 mart tarihinde yakalandı.
9 ekim 1971 günü biten yargı sürecinde, türkiye halk kurtuluş ordusu (thko) davasından yargılanan gezmiş, aslan ve inan'ın idamına hükmedildi. mahkeme kararında, "türkiye cumhuriyeti anayasası'nın tamamını; bir kısmını tağyir, tebdil veya ilgaya cebren teşebbüs suçu işlendiği sabit görüldü. türk ceza kununun 146/1 maddesi uyarınca ölüm cezasına..." ifadesi yer aldı.
tbmm'de büyük tartışmalara sahne olan oylamada, dönemin chp lideri ismet inönü idamlara ret oyu verse de ap'liler ve bazı chp'lilerin 'evet' oylarıyla karar geçti.
cumhurbaşkanı cevdet sunay'ın da onaylamasıyla gezmiş ve arkadaşları, 6 mayıs 1972 tarihinde ankara merkez kapalı cezaevi'nde asılarak idam edildi.
türkiye'de, 27 mayıs 1960 darbesinden sonra da demokrat parti'li başbakan adnan menderes, dışişleri bakanı fatin rüştü zorlu ve maliye bakanı hasan polatkan 1961 yılında idam edilmişti.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar