1868'de kurulduktan sonra türk bilim tarihinin en önemli kurumlarından biri olan boğaziçi üniversitesi kandilli rasathanesi'nde yeni oluşturulan bölgesel deprem ve tsunami izleme-değerlendirme merkezi (bdtidm) açıldı.

(bdtidm) bir afet anında kesintisiz görev yapabilme olanağı sunacak. 

merkezin açılışında konuşan deprem araştırma enstitüsü müdürü prof. dr. mustafa erdik, kandilli rasathanesi'nin belirlediği yıllık deprem sayısının yaklaşık 25, 26 bin civarında, 1999 depreminde bu sayının 3-4 bin civarında olduğunu aktardı.

erdik, en önemli çalışmalarından birinin marmara ve istanbul'da yapıldığını kaydederek şunları söyledi:

"biliyorsunuz burada büyük bir fay hattı var. bu fayda deprem beklentisi içindeyiz. bunun için de istanbul'un hazır olması lazım. bugün size şunu açıklıkla söyleyebilirim. istanbul ve marmara'daki depremle ilgili bilgi birikimleri, dünyadaki her bir kentten çok daha iyidir. belki bizimle biraz yarışabilecek tokyo vardır. bunun dışında istanbulla bilgi birikimi açısından baş edebilecek başka bir ülke veya şehir olduğunu sanmıyorum."

erdik, bu kapsamda marmara bölgesi'nde çalıştıklarını kaydederek, "istanbul'daki en önemli çalışmalarımızdan bir tanesi de tüm marmara için düşündüğümüz erken uyarı sistemidir. bunu kullanan en önemli kurumlarımızdan bir tanesi igdaş'tır" dedi.

'marmaray da izleniyor'

tüm türkiye'de olası bir depremden sonra yerine koyulamayacak iki unsur bulunduğunu belirten erdik, "bunlar can kaybı ile tarihi ve kültürel mirasımız. tarihi ve kültürel mirasımızı da aynen canlarımız gibi muhafaza etmek durumundayız. bu nedenle beş camimize ve bir müzemize deprem kayıt izleme cihazları yerleştirilmiştir. burada değil deprem en küçük bir çatlaktan bile haberimiz olur" dedi.

erdik, aynı zamanda istanbul'daki boğaziçi ve fatih sultan mehmet köprülerini de izlediklerine işaret ederek, bunların yanında yüksek binaları, 128 kanallı bir sistemle donatılarak marmaray'ı da izlediklerini aktardı. yüksek hızlı tren hattı için de erken uyarı projesini tamamladıklarını kaydeden erdik, "yht için deprem çok önemli. deprem sırasında yht yavaşlamazsa raydan çıkabilir" diye konuştu.

'istanbul'da deprem ihtimali yüksek'

erdik, bir gazetecinin "bazı deprem uzmanları istanbul için bir senaryodan bahsediyor. bir dakika sürecek 7.6 şiddetinde bir deprem. bu tür bir olasılık var mı?" sorusuna, "tabii hepimiz istiyoruz öyle bir deprem olmamasını ama istanbul'da depremin ihtimali yüksek. yüksek ihtimal dediğim yıllık ihtimali yüzde 2,3 mertebesindedir. bu ihtimalde deprem tehlikesine maruz iki diğer kent tokyo ve san francisco'dur. deprem için herhangi bir zaman vermemiz söz konusu değil. sadece ihtimallerle konuşuyoruz. böyle bir deprem olduğu zaman istanbul'daki binalardan yaklaşık 30 bininin ağır hasar göreceğini ve yıkılacağını tahmin ediyoruz. can kaybı da buna benzer ölçülerde olacaktır maalesef" yanıtını verdi.

'türkiye'nin geçmişinde tsunami var'

erdik, tsunaminin önemli konulardan biri olduğunu, türkiye'nin özellikle son 2 bin yıldan bu yana büyük tsunami olaylarına maruz kaldığını ifade ederek, şöyle devam etti:

"hatta 1509 depreminde istanbul'da meydana gelen tsunaminin surları bile aştığı söylenir. tsunamiler daha çok deprem sonrasında meydana gelecek heyelanlardan kaynaklanıyor. ama bugün bölgenin önemli tsunami kaynakları özellikle girit'in güneyindeki dalma batma zonudur. buradan kaynaklanacak bir tsunami türkiye'nin gökova körfezi'ni, kıbrıs'ı, lübnan'ı ve libya'yı etkileyecek durumdadır. bizim görevimiz aslında büyük deprem oluşumlarını denizde takip edip, arkasından gerekli durumlarda tsunami sinyallerini, ihbarlarını ve bilgilerini sağlamaktır."

kaynak: anadolu ajansı