‘yeni doğmuş bebek ölümlerine son’ adlı raporda doğumun ilk günündeki bebek ölüm oranının bedava sağlık hizmetleri ve deneyimli ebelerle yarıya indirilebileceği ifade ediliyor.

‘save the children’nın raporu, ölüm nedenlerini özellikle erken doğum ve doğum sırasında yaşanan zorluklara bağlıyor. doğum sırasında ön eklempsi, iltihaplanma gibi durumların oluştuğunu, bu durumların sağlık ekiplerinin müdahelesiyle önlenebileceği belirtiliyor.

rapordan öne çıkan bir diğer sonuçta dünyada her yıl yeni doğmuş 1.2 milyon bebekte doğum sırasında kalp durması, hiper tansyon ve annede iltihap gibi durumların yaşanması.

dünya liderlerine çağrı 

save the children örgütü çıkan verilerin sonucunda 2014 yılı boyunca dünya liderlerine seslenmek için plan hazırladı.  ‘beş maddelik yeni doğan bebek sözü’ adlı planda şu maddeler yer aldı:

·         yeni doğan bebeklerin ölümlerini engellemek adına tanımlanmış ve sorumluluk alan bir bildirinin yayınlanması. yılda 2 milyon yeni doğan bebeğin hayatının kurtarılması, 1.2 milyon bebeğin doğum sırasındaki ölümlerinin engellenmesi.

·         2025’e kadar eğitimli ve gerekli ekimanlara sahip doğum sırasında ilk müdahele yapabilecek sağlık çalışanlarının bütün doğumlarda hazır bulunması.

·         dünya sağlık örgütünün belirlediği sağlık harcamasının en az  kişi başı 60 dolara yükseltilmesi.

·         eğitim, ekipman, ve sağlık çalışanlarının hizmet bedelinin ödenmesi.  anneye ait, yeni doğan ve çocuk sağlığı hizmetleri için ücretlerin kaldırılması.   

·         ilaç şirketleri dahil, özel sektör yenilikçi çözümler geliştirmeli ve karşılanmayan ihtiyaçları en fakir anneye bile  sağlamalı.

örgüt raporunda ayrıca son on yılda dünyada  bebek ölümleriyle ilgili büyük yol katedildiği, bebek ölüm  sayısının 12 milyondan 6.6 milyona düştüğü vurgulandı. ancak sorunun yine de ciddiyetini koruduğunu belirten save the children araştırmacıları, beş yaşın altında ölen bebeklerin yarısının yeni doğan bebeklerden oluştuğunu da ekliyor.

save the children ceo’su carolyin miles durumla ilgili şu açıklamayı yaptı. “doğdu ilk gün bir bebeğin hayatındaki en tehlikeli gündür.  çok fazla anne evlerindeki yerde ya da çalıların arasında yardım almaksızın doğum yapıyor. biz annelerle ilgili korkunç hikayeler duyuyoruz. bazı anneler saatlerce uzman bulabilmek için  yürüdüklerini biliyoruz. bunlardan büyük çoğunluğu da trajediyle sonuçlanıyor. “ miles’a göre bu ölümler doğum sırasında bir sağlık uzmanı bulundurarak buna benzer trajedilerin önlenebileceğini ifade ediyor.    

rapora göre dünyada her yıl 40 milyon kadın profesyonel yardım almadan doğum yapıyor. rapor özellikle etiyopya’yı örnek veriyor. etiyopya’da sadece doğumların yüzde 10’unda bir sağlı uzmanı hazır bulunuyor. afganistan’da da  her 10 bin anneye bir sağlık uzmanı düşüyor.

sorunun en fazla yaşandığı diğer iki ülke demokratik kongo cumhuriyeti ve orta afrika cumhuriyeti olarak gösteriyor . rapor bu ülkede bazı anneler aciliyet gerektiren sezeryen gibi hizmetler için para ödemek zorunda kalıyor. bu rakamları da büyük çoğunluğu karşılayamadığı için aylarca hapis gibi mekanlarda borçlarını ödeyinceye kadar zorla tutuluyor.  

save the children’nın planında ayrıca yeni doğan bebek ölümünde üçte ikilik bir azalmanın olması hedefleniyor. ortalama her bin bebekten 21’i doğum sırasında hayatını kaybediyor hedefe göre bu rakam bin bebekten 7’ye düşecek. rapor, türkiye, meksika ve şile gibi ülkelerin bu rakama yaklaşabildiğini belirtiyor.  

türkiye’de bebek ölümü rakamları yükseliyor

chp istanbul milletvekili sezgin tanrıkulu temmuz ayında bebek ölümleriyle ilgili tbmm başkanlığı’na bir soru önergesi verdi. tanrıkulu’nun önergesi üzerine sağlık bakanlığı-türkiye halk sağlığı kurumu başkanlığı nüfus ve vatandaşlık işleri genel müdürülüğü, türkiye istatistik kurumu’nun (tüik) verilerine dayanarak bir rapor hazırladı. raporda türkiye’nin farklı bölgelerinde 2011-2012 yıllarında 0-6 yaş arasında ölen çocukların oranı ele alındı. rapora göre en yüksek kaba ölüm hızı binde 7.3 ile batı marmara, en düşük kaba ölüm hızıyla binde 3.4 ile güneydoğu anadolu bölgesinde görülmekte. 2011 yılında türkiye genelinde kaba ölüm hızı binde 5,1 iken bu sayı 2012 yılında gerileyerek binde 5,0’a düşüyor.yine rapora göre 2011 yılında 0-6 yaş arası çocukların sayısı toplamda 14.511 iken bu rakam 2012 yılında 14.845 kişiye ulaşıyor. istatistik verilere göre 2011 ve 2012 yıllarında erkek çocukların sayısı kız çocuklarından fazla. 

kaynak: save the children, sezgin tanrıkulu, reuters