maden faciasının yaşandığı bölgede inceleme yapmak üzere manisa'nın soma ilçesine giden başbakan recep tayyip erdoğan önce enerji ve tabii kaynaklar bakanı taner yıldız ve diğer yetkililerle görüştü.

manisa valiliği tarafından oluşturulan kriz merkezine geçen erdoğan, yetkililerden bilgi aldı. erdoğan madende mahsur kalan işçilerin yakınlarıyla da ayaküstü konuştu.

erdoğan'a, başbakan yardımcıları bülent arınç ve beşir atalay, içişleri bakanı efkan âlâ ile sağlık bakanı mehmet müezzinoğlu da eşlik etti.

erdoğan arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği maden ocağında incelemeler yaptı.

başbakan daha sonra belediye binasında bir açıklama yaptı. açıklamasından başlıklar şöyle:

"yakın tarihimizin en büyük iş kazalarından birine şahit olduk"

"çok büyük bir acı yaşıyoruz, tahammülü son derece meşakkatli bir süreçten geçiyoruz. milletimize başsağlığı diliyorum. ekmek parası için alın teri döken işçilerimizi kaybetmenin acısını yaşıyoruz. rabbim ekmeğinin, çoluk çocuğunun rızkı peşinde hayatını kaybeden bu kardeşlerimizin mekanlarını cennet eylesin."

"geride kalan acı sadece vefat eden kardeşlerimizin değil, hepimizin ortak acısıdır. hem ailelerin hem milletimizin başı sağ olsun diyorum. yaralı kardeşlerimize de acil şifalar diliyorum. şu ana kadar son derece sorumlu bir yayın yapan medya mensuplarına, serinkanlı açıklamalar yapan siyasetçilerimize teşekkür ediyorum."

"sağlık ve güvenlik hizmeti veren tüm arkadaşlarımızı da kendim ve ülkem adına tebrik ediyorum. kaza haberini duyar duymaz en yakından en uzağa kadar tüm imkanlarımızı seferber ettik. ulusal ve uluslararası seyahatlerimizi iptal ettik. en hızlı şekilde kardeşlerimize ulaşmaya gayret ettik."

"bunları istismar etmek isteyen bazı aşırı uç gruplar var"

"vefat eden kardeşlerimizin üzerlerinde kimlikleri yok. vücutlarında darbe, yara söz konusu değil. ama kimlik de olmadığı için tespit yapılamıyor. aileleri gelip tespiti yapıp yakınını alıyor ve köyüne götürüyor. devletin tüm imkanlarını seferber ettik. bu aşamadan itibaren de madden ve manen ne gerekiyorsa yapacağız. adli ve idari olarak yapılması gereken çalışmalar da başladı. hiçbir ihmalin göz ardı edilmesine izin vermedik, vermeyeceğiz."

"soma halkının, bölge halkının yanında olacağız. sağlıklı bilgilendirme konusunda, enerji ve tabii kaynaklar bakanımız başta olmak üzere sadece yetkililerin açıklamasının dikkate alınmasını özellikle rica ediyorum. fırsatçılara karşı daha da dikkatli olunmasını rica ediyorum. vefat edenlere allah’tan rahmet, yakınlarına, milletimize başsağlığı diliyorum."

"tüm medyanın huzurunda bir şeyi daha söylemek istiyorum. bu tür havaları fırsat bilip, bunları istismar etmek isteyen bazı aşırı uç gruplar var. bunlara da değer verilmemesinin ülkemizin huzuru için, birliği ve beraberliği için çok çok önemli olduğunu hatırlatmak istiyorum."

"hiç kaza olmayacak diye bir şey madenlerde yok. tabii işin boyutunun bu kadar fazla olması bizi derinden yaralamış, üzmüştür."

gazetecilerin sorularına başbakan’ın cevapları

erdoğan, al jazeera türk'ten gonca şenay'ın "bunda sorumluluk kime ait? hükümetinizde ilgili bakanlıklarda, çalışma ve enerji bakanlıklarına düşen bir sorumluluk var mı?" sorusuna şu cevabı verdi:

"bir gazeteci olarak zannediyorum dünyada kömür madenlerinin nasıl çalıştığını yakından takip etmiyorsunuz. bu şundan kaynaklanıyor olabilir, katar’da pek kömür madeni yok, doğalgaz var. ben size birkaç rakam vereceğim, neyin ne olduğunu görmeniz bakımından önemli. bu ocakla ilgili mart ayı sonunda yapılmış olan gerek sağlık gerek güvenlik kontrolünde bu ocağın, bu noktada işçi sağlığı iş güvenliği noktasında başarılı olduğu tespit edilmiştir. bizim 1942’den 2010 sonuna kadar arkadaşlar, toplam şöyle bu kazalardaki ölü sayımıza baktığımızda yaklaşık 900 civarında. 42, 47, 55, 83, 87, 90, 95, 2010. bunların içerisinde 92 yılında kozlu’da yaşanan 263 işçinin öldüğü grizu faciası en büyük kaza olarak kayıtlara geçti. bunlar kömürde olanlar."

"ingiltere’de geçmişe gidiyorum, 1862'de bu madende göçük, 204 kişi ölmüş. 1866'da 361 kişi ölmüş ingiltere. ingiltere’de 1894 patlama 290. fransa’ya geliyorum, 1906 dünya tarihinin en ölümlü ikinci kazası 1099. daha yakın dönemlere geleyim diyorum, japonya 1914’de 687. çin 1942, gaz ve kömür karışmanın neden olduğu sanılıyor, ölüm sayısı 1549."

"değerli arkadaşlar yine çin’de 1960 metan gazı patlaması 684. ve japonya’da 1963’te yine kömür tozu patlaması 458. hindistan 375. 1975'’te metan gazı alev aldı, maden çatısı çöktü ve 372. bu ocakların bu noktada bu tür kazaları sürekli olan şeyler. bakın amerika. teknolojisiyle her şeyiyle. 1907’de 361."

"arkadaşlar yani biz bir defa bu tür ocaklarında, kömür ocaklarında bu olanları, lütfen buralarda bu olaylar hiç olmaz diye yorumlamayalım. bunlar olağan şeylerdir. literatürde iş kazası denilen bir olay vardır. bunun yapısında, fıtratında bunlar var. hiç kaza olmayacak diye bir şey yok. tabii işin boyutunun bu kadar fazla olması bizi derinden yaralamıştır. bizi derinden üzmüştür. kontrollerle de burası gerçekten gerek işçi sağlığı gerek işçi güvenliği açısından da iyi noktada, kömür ocaklarından birisi olarak değerlendirmesi yapılmış ve nisan-mayısta da çalışmalarına devam etmiştir."

ocakta bulunan işçi sayısına ilişkin elinizde net rakam var mı?

"şu anda bunu yüzde yüz olarak söylemeyelim. ama arkadaşlarımızın ve işyerinin, işletmenin verdiği rakamlardan hareketle, tahmini olarak 120 civarında içeride halen işçinin olduğu söyleniyor. bu üç aşağı beş yukarı olabilir. ama işyerinin işverenin daha doğrusu, verdiği rakam bu. şu anda biraz daha düşmüş vaziyettedir. bir taraftan da umudumuz odur ki inşallah yaralı olarak çıkarılanlar olsun."

tartışılan bir konu da muhalefete mensup milletvekillerinin, soma ile ilgili araştırma önergesi vermesi. ak parti'li vekillerin oyuyla reddedilmişti. bununla ilgili ne söylersiniz?

"öncelikle ben o günkü meclis tutanağını incelemenizi isterim. o günkü gündemde bu soma ile ilgili chp’li vekilin getirdiği öneri veya önerge, sadece o günkü gündemi engellemeye yöneliktir. kendi konuşmasında soma’yla ilgili tek kelime bulamazsınız. başlıkta soma geçiyor ama içeride yok. üzücü olan da budur. gerekli olan zaten cevabı arkadaşlarımız da verdiler. 'bunu bir başka zamanda gündeme getirip konuşalım, konuşabiliriz' dediler. olay şu anda tam böyle bir anda, suiistimal olarak kullanılma gayreti içindedir. bunun istismarına biz izin vermeyiz. mart sonunda olmuştur. tutanak gerçekten şaşırtıcıdır. konuyla ilgili hiçbir şey yok."

kılıçdaroğlu da soma'daydı

ana muhalefet partisi chp genel başkanı kemal kılıçdaroğlu da beraberindeki heyetle birlikte bölgedeydi. kılıçdaroğlu, enerji bakanı taner yıldız'dan son gelişmelerle ilgili bilgi aldı.

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu hastanede yaralıları ziyaret etti. [Fotoğraf: Turaç Top / Al Jazeera Türk]

daha sonra da hastanede yaralıları ziyaret etti. kılıçdaroğlu olayla ilgili şöyle konuştu:

''ben bütün yurttaşlarıma şu sözü veriyorum chp olarak bu olayın takipçisi olacağız. bilirkişi önümüzdeki süreç içinde devreye girecektir, o bilirkişilere peşinen buradan seslenmek istiyorum, vereceğiniz raporlar ölen her yurttaşımızın hak aramasını sağlayacak raporlardır. elinize vicdanınıza koyup raporları öyle düzenleyin, doğru raporlar düzenleyin."

kaynak: al jazeera