rusya ile türkiye arasında krize yol açan suriye uçağıyla ilgili açıklamalar yapan başbakan recep tayyip erdoğan, ankara'ya indirilen araçta rus yapımı mühimmat taşındığını bildirdi.

kazakistan cumhurbaşkanı nursultan nazarbayev ile görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan erdoğan, uçağın ihbar nedeniyle indirildiğini söyledi. 

el konulan mühimmatla ilgili gelen ihbarın kaynağını açıklamayan erdoğan, "rusya'dan bizim makine kimya endüstrimizin muadili olan bir kuruluştan, suriye savunma bakanlığı'na gönderilen araç, gereç mühimmattır. ve şu anda bizim ilgili birimlerimizde incelemesi devam etmektedir" ifadesini kullandı.

sivil havacılık kuralları gereğince yolcu uçaklarında savunma malzemelerinin taşınmasının yasak olduğunu hatırlatan erdoğan, "yolcu uçaklarıyla her halükarda, asla bu tür savunma sanayine ait veyahut da silah, mühimmat, araç, gereç hiçbir malzeme taşınamaz. bu uluslararası anlaşmaların gereğidir. toplu miktarda çakı bile taşıyamazsınız" diye konuştu.

10 ekim’de akşam saatlerinde moskova’dan kalkarak suriye’ye doğru yol alan sivil uçak, türk hava sahası üzerindeyken ankara esenboğa havaanalı’na f-16 jetleri tarafından indirilmişti.

abd'den ankara'ya destek

konuyla ilgili olarak abd’den ankara’ya destek mesajı geldi. abd dışişleri bakanlığı sözcüsü victoria nuland, washington yönetiminin türkiye'nin uçağı inceleme kararını kuvvetle desteklediğini belirtti.

başbakan erdoğan'ın konuyla ilgili açıklamalarını hatırlatan nuland, bu dönemde suriye rejimine yönelik herhangi bir askeri ekipman sevkiyatının çok kaygı verici olduğunu aktardı.

nuland, uçakta bulunanlara yönelik ayrıntılı incelemelerinin ardından, türkiye'den daha fazlasını duymayı merakla beklediklerini de sözlerine ekledi.

'hava korsanı' suçlaması

uçakta yapılan incelemelerde güvenlik önlemleri eşliğinde üzerinde suriye savunma bakanlığı yazan bazı kolilere el konulmuştu. uçak yaklaşık dokuz saat alıkonulduktan sonra ankara’dan ayrılmıştı. 

olay, suriye, rusya ve türkiye üçgeninde gerilimin tırmanmasına neden oldu. şam, uçağın yükünün yasal olduğunu duyurdu ve ankara'nın faaliyetinin ‘hava korsanlığı’ olduğunu belirtti. moskova yönetimi ise, uçağın türk jetleriyle durdurulmasının yolcuların hayatını tehlikeye attığını savunarak ankara'dan açıklama istedi.

uçağın havalandığı moskova vnukovo havaalanı'ndan bir yetkili ise, devlet haber ajansı itar-tass’a yaptığı açıklamada, uçağa giren tüm yükün güvenlik kontrollerinden geçtiğini ve hiçbir yasaklı maddenin bulunmadığını söyledi. rusya dışişleri bakanlığı da, erdoğan’ın açıklamaları sorulduğunda, yorum yapmaktan kaçındı. 

rusya silah ihracatı ajansı, uçakta birime ait hiçbir kargonun bulunmadığını belirtti. interfax haber ajansı ise, bir rus diplomatın, türkiye tarafından el konulan malların rusya menşeli olmadığı açıklamasını aktardı.

putin'in ziyaret tarihi netleşti

suriye ile türkiye arasında savaşa yol açabilecek gerilimin yaşandığı bir dönemde ankara'yı ziyaret etmeyi planlayan rusya devlet başkanı vladimir putin gezisini ertelediğini açıklamıştı. putin'in 14 ekim'de yapacağı ziyaretin ileri bir tarihe ertelendiği açıklanmış, ancak rus makamları tarafından net bir tarih bildirilmemişti. son yapılan açıklamaya göre putin, ankara ziyaretini 3 aralık'ta gerçekleştireceği öğrenildi. 

erdoğan, putin'in ziyaretinin 3 aralık'ta yapılmasının telefon görüşmesiyle önceden belirlendiğini ancak, açıklamanın uçak olayının ardından yapıldığını, iki olayın birbiriyle alakası olmadığını söyledi.   

suriye ve türkiye arasındaki gerilim, sınır bölgesine suriye’den gelen havan mermilerinin türkiye’deki yerleşim bölgelerine isabet ederek sivillerin ölümüne yol açmasının ardından arttı. türkiye, benzer olaylara misilleme yapacağını belirterek, 900 kilometrelik suriye sınırındaki askeri varlığını artırdı ve suriye sınırına yakın askeri noktaları vurmaya başladı.  ayrıca tbmm’de topraklarına yönelik tehdit halinde ülke dışına asker gönderme izni veren bir tezkere onaylandı. 

suriye'de 18 ayını dolduran isyanda muhalif kaynaklara göre yaklaşık 30 bini kişi şiddetin kurbanı oldu. 'terörizme karşı mücadele' verdiği savunan şam rejimine göre ise, 3 binden fazla güvenlik görevlisi saldırılarda hayatını kaybetti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar