arap birliği, mart ayından beri süren gösterilere yönelik şiddeti durdurması ve ülkeye gözlemcilerin girmesine izin vermesini istediği suriye devlet devlet başkanı beşar esad'dan herhangi bir yanıt alamadı. birliğin pazar günü sonuna kadar süre verdiği esad, barış planına imza atmadı.

arap birliği suriye’nin acilen yabancı gözlemcilerin ülkeye girişine izin vermesini istiyor, aksi halde şam yönetimini hedef alan yaptırımlar artacak. şam yönetimi, pazar günü birliğin barış planını imzalamak istediğini ancak hala bazı detayların taraflar arasında görüşüldüğünü duyurdu.

suriye dışişleri bakanlığı sözcüsü cihad makdissi, "şam yönetimi ve arap birliği arasında ülke topraklarına gözlemcilerin girmesi, öte yandan ülkenin egemenliğinin bozulmaması ve çıkarları doğrultusunda hareket edilmesi konusunda nihai bir karara ulaşmak için  mesaj alışverişi sürüyor” dedi.  

gün içinde gelişme kaydedilip edilmediği yönündeki sorulara ise makdissi, “eğer niyet iyiyse, anlaşma imzalamak için yol her zaman açıktır” ifadesiyle yanıt verdi. 

fransız haber ajansı afp, katarlı bir yetkilinin şam’ın anlaşmanın yenilenmesini ve ülkeye gözlemciler gönderilmesi konusunda önerilen protokolün değiştirilmesini istediğini ancak arap bakanların teklifi reddettiklerini aktardı.

suriye’nin daha önce son tarih olarak verilen 25 kasım’ı anlaşmayı imzalamak için reddetmesi, ülkenin bir dizi sert yaptırımla karşılaşmasına neden olmuştu. arap birliği, suriye merkez bankası ile ilişkilerine son verdi ve mal varlıklarının dondurulması gibi bir dizi yaptırım açıkladı.

şam'dan yaptırımlara karşılık

arap birliği üyeleri varolan yaptırımların güçlendirilmesi konusunda görüşmeleri o tarihten beri sürdürüyor. türkiye de suriye’ye sert ekonomik yaptırımlar uygulayan ülkeler arasında

suriye devlet haber ajansı sana, bunun karşılığında şam’ın türkiye ile vergisiz ticareti öngören ve tüm türk mallarına yüzde 30 indirim uygulanmasını öngören serbest ticaret anlaşmasını fesh ettiğini açıklamıştı.  

öte yandan ürdün’den bildiren al jazeera muhabiri nesrin el şamayleh, ürdün yönetiminin yol açacağı ekonomik kayıplar nedeniyle şam'a yönelik yaptırımlarda taraf olmak istemediğini belirtti.

ürdün, şam ve amman arasında uçuşların durmasından ve iki ülke arasında yılda 400 milyon doları bulan ticaret hacminin düşmesinden endişe ediyor. ürdün, arap birliği’nin yaptırım kararını destekliyor ancak ikili ilişkilerini kesmek istemiyor. irak ve lübnan da suriye’ye yaptırım uygulamayacaklarını açıklamışlardı. 

abd: esad ülkesini iç savaşa sürüklüyor

abd dışişleri bakan danışmanı jeffrey feltman, gözlemcilerin beşar esad güçlerini kontrol etmek için ülkeye girmelerinin gerekliliğine vurgu yaptı. 

feltman, "gözlemciler ve medyanın ışığında esad’a bağlı güçler bugün yaptıkları uygulamaları yapamayacaklardır. gözlemcilere izin vermek bu şiddet döngüsünü sona erdirmenin barışçıl bir yolu olacaktır" diye konuştu. esad’ı ülkedeki alevi azınlık ile çoğunluktaki sunnileri karşı karşıya getirmekle suçlayan feltman, "beşar esad, mezhepsel ayrımcılığı körüklüyor" dedi ve suriye liderinin ülkesini iç savaşa ve kaosa sürüklediğini söyledi.  

feltman'ın verdiği bilgiye göre washington yönetimi suriyeli hristiyanlarla iletişim halinde ancak azınlıklar işbirliğini reddettiler. zira ülkedeki azınlıkların çoğu esad’ın yanında yer alıyor. bu gruplar, esad’ın devrilmesi halinde ülkedeki sünni çoğunluğun iktidara gelmesinden endişe ediyor.

pazar günü 36 muhalif öldü

suriye'deki aktivistler, kasım ayının olayların başladığı marttan bu yana ülkede ölüm oranının en çok arttığı ay olduğunu belirtiyor. sadece kasım ayında ülkede 700 sivilin öldüğü bildiriliyor. 

ülkede pazar günü 36 kişi hayatını kaybetti, ölümlerin çoğu muhaliflerin kalesi olarak bilinen hums kentindeydi. ordu birlikleri, çok sayıda kişiyi de tutukladı.

istihbaratçılar da muhaliflere katıldı

aktivistler, idlib'te ise 10'a yakın istihbaratçının örgütlerinden ayrılarak muhalif saflara katıldıklarını aktardı. muhaliflerin yanına geçen istihbaratçılar, ordu birlikleriyle çatıştı ve silahlardan çıkan kurşunların ölümlere neden olduğu bildiriliyor.

birleşmiş milletler (bm) insan hakları komisyonu suriye’yi insan haklarının açık ve sistemli ihlaliyle suçlamıştı. suriye’de olayların başlamasından bu yana 14 bin kişi gözaltına alınmıştı. suriye ise bm’nin oylamasını adil olmamadığı gerekçesiyle reddettimişti.

bm’ye göre mart ayından bu yana ülkede hayatını kaybedenlerin sayısı 4 bini geçti. bm ülkedeki durumu iç savaşa benzetiyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar