israil ve türkiye’den müzakere temsilcileri, ilişkilerin normalleştirilmesi çerçevesinde yürütülen görüşmelerin devamı için yeniden bir araya gelmeye hazırlanıyor. al jazeera'nin ulaştığı israil dışişleri kaynakları, tarafların isviçre’nin cenevre kentinde bugün buluşacaklarını doğruladı.

israil gazetesi haaretz’in haberine göre, görüşmelere israil tarafından başbakan binyamin netanyahu’yu temsilen joseph ciechanover ve milli güvenlik danışmanı jacob nagel katılacak. türkiye tarafından ise dışişleri bakanlığı müsteşarı feridun sinirlioğlu görüşmelere katılacak.

türk dışişleri, al jazeera’nin konuya ilişkin sorusuna, “ne doğruluyoruz, ne de yalanlıyoruz” yanıtını verdi. haaretz de, israil başbakanlık ofisi’nin konuya dair kendilerine yorum yapmadığını söyledi. 

‘iki önemli engel var’

gazeteye bilgi veren üst düzey bir israilli yetkiliye göre anlaşma neredeyse tamamlandı ancak iki önemli engel var. bunlardan birincisi, türkiye’nin gazze şeridi’ne serbest erişim hakkı istemesi.

türk gemilerinin doğrudan gazze’ye erişim talebi, israil’in kabul etmeye hazır olmadığı bir adım. bunun da iki sebebi var: hem israil’in gazze’ye uyguladığı ablukayı kaldırmak istememesi hem de mısır’ın türkiye’yi gazze’de müdahil görmek istememesi.

haaretz’e göre ikinci engel hamas’ın türkiye’deki faaliyetleri. israil, her ne kadar türkiye hamas yetkilisi salah aruri’yi sınır dışı etmiş olsa da istanbul’da halen aktif bir hamas merkezi olduğuna ve örgüte para topladığına inanıyor. israil, türkiye’deki hamas faaliyetlerinin sonlandırılmasını talep ediyor.

‘iki taraf da özverili olmalı’

israil başbakanı netanyahu, salı günü yaptığı açıklamada görüşmelerde somut adım atılabilmesi için her iki tarafın da özverili olması gerektiğini söyledi. sınır güvenliği ile alakalı konuşmasında ayrıca türkiye ile ilişkilere de değinen netanyahu, “tüm komşularımızla normalleşme isteriz fakat bu çift yönlü bir yoldur” dedi.

yahudi heyet erdoğan ve davutoğlu ile görüştü

salı günü, abd’nin önde gelen yahudi kuruluşlarının çatı örgütü ‘conference of presidents’ adlı gruptan malcolm hoenlein başkanlığındaki heyet, cumhurbaşkanı erdoğan ve başbakan davutoğlu ile görüştü.

yahudi abd vatandaşları arasında önde gelen isimlerden biri olan hoenlein, aynı zamanda netanyahu’ya yakın bir isim. görüşmeyi önceden israil başbakanlık ofisi’ne bildiren hoenlein, netanyahu’dan cumhurbaşkanı erdoğan ve başbakan davutoğlu’na özel mesajlar iletmekle görevlendirildi.

abd de devrede

israil donanmasının 5 yıl önce gazze’ye giden mavi marmara gemisine saldırısıyla bozulan ilişkilerde abd de son dönemde normalleşme için baskısını artırdı.

abd başkan yardımcısı joe biden’ın türkiye ziyaretinde türk yetkililerle bu konuya da değindiği ve biden’ın yaklaşık iki hafta önce netanyahu’ya temaslarının sonuçlarını aktardığı biliniyor.

biden, davos’ta netanyahu ile yaptığı görüşmelerde çoğunlukla türkiye hakkında konuşmuş ve davos forumu sonrası türkiye’ye gelerek netanyahu’nun mesajlarını türk tarafına aktarmıştı.

doğu akdeniz gazı

israil yakın zamanda keşfedilen iki doğalgaz rezervinden çıkarılacak gazı türkiye üzerinden taşıma fikrine sıcak bakıyor. ocak ayı sonunda yunanistan-israil ve güney kıbrıs zirvesinden, israil’den güney kıbrıs’a inşa edilecek boru hattıyla ilgili somut kararlar çıkmıştı.

gazın kıbrıs’tan sonra taşınacağı rota için zirvede ‘yunanistan’ ismi zikredilse de israil enerji bakanı türkiye’yi işaret etti. al jazeera’ye konuşan israilli kaynaklar da türkiye’nin durumunu hesaba katarak görüşmelerin yapıldığını söyledi.

o görüşmeler sonrası netanyahu, "geçmişte türkiye ile israil'in iyi ilişkileri vardı. bunun bozulmasını istemezdik. bozulmasının sebebi de biz değiliz. türkiye tarafından bir politika değişikliği varsa, bunu memnuniyetle karşılarız" demişti.

kaynak: haaretz, al jazeera