israil'in gazze'ye yönelik saldırılarda 'savaş suçu' işleyip işlemediğinin araştırılması için diplomatik çabalar yoğunlaşıyor. filistin delet başkanı mahmut abbas, kahire’de yaptığı basın toplantısında, “cenevre’de üst düzey yetkili ülkelerin (193 ülke) bir an önce toplanmasını istiyoruz. süreç bu yönde ilerliyor. başvuruda bulunmadan önce tüm filistinli grupların toplu bir şekilde onaylanmasını istedik. filistin’de israil’in işgalini ve saldırılarını inceleyecek” dedi. uluslararası ceza mahkemesi'ne başvurmadan önce filistinli tüm gruplardan destek istediğini belirten abbas, başvurunun hem arap birliği hem de islam birliği konferansı' nezdinde yapılacağını vurguladı. 

hamas siyasi büro üyeleri musa ebu merzuk ve izzet rişk de abbas'ın uluslararası ceza mahkemesi'ne (ucm) üyelik için roma statüsü'nü imzalanmadan önce filistinli gruplar tarafından onaylanmasını istediği belgeyi imzaladığını açıkladı.

ebu merzuk, sosyal paylaşım sitesi facebook'taki sayfasından yaptığı açıklamada, "hamas ebu mazen'in (mahmud abbas) ucm'ye üyelik yolunu açan roma statüsü'nü imzalamaya gitmeden önce filistinli grupların onaylamasını istediği belgeyi imzaladı" dedi.

söz konusu belgenin imzalanması, ucm'ye katılımın, bunun doğuracağı ulusal ve uluslararası sorumlulukların kabul edildiği anlamına geliyor.

israil'i lahey'e taşıma zor

filistin 2012'de devlet ilanı için bm genel kurulu'na gidip, yapılan oylama sonucu bm'deki statüsünü 'üye olmayan gözlemci devlet' statüsüne yükseltmişti. bu statü bm'de filistin'e oy verme hakkı getirmese de ancak uluslararası alanda 'devlet' olarak tanınmasını sağladı. filistin, bm kurumlarına katılma hakkı ile uluslararası adalet mahkemesi ve uluslararası ceza mahkemesi gibi kurumların anlaşmalarına taraf olma hakkını kazandı. 

ancak filistin bu başvuruyla ucm'ye taraf olma hakkını kazansa da israil tıpkı abd gibi ucm'yi oluşturan roma anlaşmasına'na taraf değil. 

• ucm'nin bir davayı kabul etmesi için üç şarttan birinin yerine gelmiş olması gerekiyor.
• olayın ucm'yi tanıyan roma anlaşması'na taraf olan bir ülkenin sınırlarında gerçekleşmiş olması
• bm güvenlik konseyi'nin ucm'ye suç duyurusunda bulunması, dava açılan ülkenin buna izin vermesi.

bu nedenlerle israil'in ucm'de yargılanması zor. zira bm güvenlik konseyi'ne giden israil aleyhine olan tüm kararlar abd tarafından veto ediliyor. 

kaynak: al jazeera ve aa