akhisar cumhuriyet başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında sekiz tutuklu, 37 tutuksuz sanık hakkında akhisar ağır ceza mahkemesi'nde açılan davanın üçüncü gün oturumunun öğleden önceki bölümüne iddanamenin olayın oluş şekline ilişkin savcılık değerlendirmesi, sanıkların sorumlulukları ve istenilen cezaların yer aldığı hukuki değerlendirme bölümünün okunmasıyla devam edildi.

iddianamenin olayın oluş şekline ilişkin savcılık değerlendirmesinde yer verilen bazı tanık ifadelerinin okunması sırasında, salonda müştekilere ayrılan bölümden ağlama sesleri duyuldu.

iddianamede, madendeki çalışma koşullarına ve güvenlik tedbirlerini hiçe sayarak üretim baskısına işaret eden bazı tanık beyanlarında, şu ifadeler yer aldı:

maden işçisi hüseyin koç: "son 1 aydır s3 klasik ayakta sıcaklık çok aşırı idi. devamlı da bu sıcaklığın sebebini soruyorduk. kömür ısınması, motorların sıcaklığı, havanın da ısınmasına bağlıyorlardı. biz de mecburen çalışmaya devam ediyorduk, i̇smail adalı, teknik müdür ve müdür yardımcısı olarak sürekli yer altını gezer. sıcaklık arttığını fark etmesine rağmen bilerek gerekli tedbiri almamıştır. amacı üretimi arttırmaktır."

'cihaz sürekli ötüyordu'

tanık beyanında bulunan bir diğer maden işçisi aşkın akgül ise "maden içerisinde özellikle s panosunda sıcaklık çoktu. daha işe başlamadan sırılsıklam terliyorduk. bu durum özellikle son 1-2 ayda meydana geldi. emniyetçilere söylediğimizde ölçüm yaptıklarını, oksijenin yeterli olduğunu söylüyorlardı. sıcak kömür çıkıyordu. bunu hatta emniyetçiler de görüyordu. fakat herhangi bir tedbir alınmıyordu. havalandırma yok derecede azdı. daha önce i̇mbat şirketinde çalışmıştım. i̇mbatta havalandırma çok iyiydi. maden içerisi bu kadar sıcak olmuyordu. fakat çalıştığımız bu maden çok sıcaktı. i̇nsanın içeri giresi bile gelmiyordu" ifadelerini kullandı.

maden işçisi ahmet çetin, "oksijen oranı düşüktü, emniyetçi her geldiğinde elindeki cihaz sürekli ötüyordu, çok sıcaktı, emniyetçi mehmet efe'ye 12 mayıs 2014 tarihinde ilettiğimde bana 'sorun yok, çalışmaya devam edin' dedi" diye konuştu. 

'yemek bile yiyemiyordum'

maden işçisi mehmet bekil ise "çalıştığım yer çok sıcaktı. hatta son zamanlarda daha da sıcak olmuştu. günde 10 litre su içiyordum. yemek yiyemiyordum, yemek yemeğe kalksam oturacak yer dahi yoktu, her yer ıslaktı, konvör geçiyordu, oturacak yer yoktu" ifadelerine yer verdi.

bir diğer maden işçisi ümit çetin ise, "ana yolda normalde çok soğuk rüzgarların esmesi gerekmektedir. u3 bölgesine yaklaştıkça üzerimizdeki mont ya da kapağı çıkarmak zorunda kalıyorduk, hatta hiç çalışmadan üzerimizdeki eşyalar sırılsıklam oluyordu, son 1,5 aydır böyleydi. ben eski çalışan olmanın avantajı ile her amir ile rahatça konuşabiliyordum. konuştuğum amirler yeni bir fan kurulacağını söylüyordu, amaç üretim olduğu için elektrik aksamındaki en ufak arızada gidermemiz konusunda çavuşlar bile baskı yapıyordu" dedi. 

ağlayarak salon dışına çıktı

oturumda okunan bu tanık ifadeleri sırasında ağlayan madenci yakınlarından uğur çolak'ın annesi gülsüm çolak, bir yakınının yardımıyla hıçkırıklar içinde salon dışına çıktı. salon dışında fenalık geçiren çolak'a, hazır bekletilen 112 acil servis ekiplerince müdahale edildi. duruşmaya, iddianamenin okunmasının tamamlanmasıyla öğle arası verildi.

duruşmanın üçüncü oturumunun öğleden sonraki bölümünde, davanın bir numaralı sanığı konumundaki soma kömürleri aş yönetim kurulu başkanı can gürkan'dan başlayarak sanıkların ifadeleri alınmaya başladı.

soma ve çevresindeki ilçelerde nerdeyse her bir eve ateş düştü. faciayla ilgili soma cumhuriyet savcılığı’nca hemen soruşturma başlatıldı. gözaltına alınan soma holding yönetim kurulu başkanı ve ceo’su can gürkan, şirket yöneticileri akın çelik, ramazan doğru, mühendis ertan ersoy, madenin emniyet vardiya amirleri ismail adalı, yasin kurnaz, hilmi kazık ile mehmet ali günay çelik nöbetçi mahkemece tutuklandı.

faciaya ilişkin bilirkişi raporunun eylül’de akhisar cumhuriyet başsavcılığı'na teslim edilmesinin ardından savcının talimatıyla gözaltına alınan, aralarında soma kömürleri a.ş. ve ege linyitleri işletmesi çalışanlarının bulunduğu 24 kişi ise ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.

iddianame 10 ay sonra kabul edildi

soma cumhuriyet savcılığı soruşturmanın ardından sonra halen 8'i tutuklu, 37’si tutuksuz 45 sanıkla ilgili hazırladığı iddianameyi geçen kasım ayında tamamladı. ancak akhisar ağır ceza mahkemesi eksik bulduğu iddianameyi savcılığa iade etti. eksiklikler giderildikten sonra iddianame geçen ay kabul edildi. mahkeme 13 nisan’ı ilk duruşma günü olarak belirledi ve tutuklu sanıkların can güvenlikleri gerekçesiyle duruşmaya getirilmemesine, kaldıkları cezaevinden görüntülü katılmalarına karar verdi.

301 kez 25 yıl hapis

231 sayfalık iddianamede, tutuklu sekiz şüphelinin "olası kasıtla öldürme" suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, "neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan öncekine göre artarak, 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istendi.

tutuksuz 37 sanığın ise taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına sebep olma suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapsi talep edildi. bunlardan 25'inin cezalarının "bilinçli taksir" olduğu gerekçesiyle, türk ceza kanunu'na (tck) göre üçte birden yarısına kadar artırılması talebinde bulunuldu.

iddianamede ölen işçilerin yakınlarından 487 kişi şikâyetçi, olayda yaralanan 162 kişi ise mağdur-müşteki olarak yer alıyor.

kaynak: al jazeera ve anadolu ajansı