irak'ta toprak ve petrol yüzünden dokuz yıldır karşı karşıya gelen bağdat yönetimi ve kürt tarafı, bu kez askeri birliklerle birbirlerine meydan okuyor. ülkenin kuzeyine doğru ilerleyen dicle operasyon gücü'nü kerkük'te irak kürdistan özerk bölgesi yönetimine bağlı peşmergelerin karşılaması ve geçtiğimiz hafta çıkan çatışmayla yükselen tansiyon, tarafların açıklamalarıyla zirve yaptı. peşmergelerin komutanı mahmud senkavi irak askerlerine her an saldırabileceklerini ilan ederken, şii başbakan nuri el maliki'nin uyarısına rağmen kürt yönetimine bağlı güçler kerkük'e girdi.

bölgede bulunan al jazeera muhabiri, 500 kadar peşmergenin salı günü kerkük'e giriş yaptığını bildirdi.

merkezi yönetimin kerkük'e zırhlı araçlar ve tanklar yollamasına tepki gösteren kürt yönetimine bağlı peşmergelerin komutanı senkavi, direniş göstereceklerini söyledi. senkavi'nin verdiği bilgiye göre, peşmergeler dicle operasyon gücü'ne bağlı askerleri elleri tetikte bekliyor.

taraflar geçtiğimiz cuma günü selahaddin vilayeti yakınındaki tuzhurmatu'da çatışmış ve iki asker yaşamını yitirmişti.

dokuz yıllık ihtilaf

kerkük'ün 80 kilometre güneyinde bulunan ve çoğunlukla türkmenlerin yaşadığı tuzhurmatu'nun kürt tarafına mı yoksa merkezi hükümetin kontrolündeki bölgeye mi dahil olduğu konusunda, taraflar arasında 2003'ten bu yana anlaşmazlık var. ilçede hem kürt yönetimi hem de irak ordusu askeri güç bulunduruyor.

irak'ın kuzeyindeki bölgenin kürtlere ait olduğunu merkezi yönetim kabul ediyor. ancak haritadaki kahverengi bölgeler 'ihtilaflı'. bu bölgelerin bazıları bağdat'ın, bazıları ise kürtlerin hakimiyeti altında.

merkezi hükümet, kürtlerin sınırlarının anayasada öngörülenden fazla olduğunu savunuyor. musul, diyala, kerkük ve selahaddin'e bağlı bazı topraklar, iki taraf arasındaki tartışmanın odak noktaları. özellikle zengin petrol yataklarına sahip kerkük, iki tarafın da vazgeçmek istemediği yer.

 

petrol gelirleri nedeniyle de anlaşmazlık yaşayan taraflardan kürtler, yeterince pay alamadığını savunuyor. kuzeydeki kürdistan özerk bölgesi yönetimi, son dönemde yabancı şirketlerle peş peşe petrol anlaşmaları yaptı ve bu adım bağdat'ın tepkisini çekti.

askeri manevraya geçiş
 

merkezi yönetim yaklaşık üç ay önce dicle operasyon gücü altında bir birlik kurdu ve yeni ekibin görev yerini ülkenin kuzeyi olarak belirledi. bu tarihten itibaren tarafların suçlayıcı açıklamalarına askeri manevraları da eklendi.

başbakan maliki'nin attığı adımları onaylamayan kürt cumhurbaşkanı celal talabani, 24 ekim tarihinde bağdat'tan ayrılarak ülkenin kuzeyine geçti ve halen başkente dönmüş değil. cumhurbaşkanı talabani, irak kürdistan özerk bölgesi lideri mesut barzani ile pazartesi günü erbil'de bir araya geldi ve ikili ülkedeki krizi masaya yatırdı.

şu an türkiye’de bulunan sünni cumhurbaşkanı yardımcısı tarık haşimi’nin ilk olarak kuzey irak’a sığınması da taraflar arasındaki ilişkilerin yıl boyunca gergin seyretmesine etki eden unsurlar arasında.

 

tikrit'te patlama

 

öte yandan, irak ordusuna ait bir konvoyun ülkenin orta kesiminde yer alan tikrit çevresinde yol aldığı sırada meydana gelen iki patlamada da, yaralananlar olmuştu. al jazeera’nin ulaştığı kaynaklar, patlamanın arkasında peşmerge güçlerinin rolünün bulunmadığını bildirdi. konvoy saldırısını düzenlediğinden şüphelenilen örgüt el kaide.

 

kaynak: ajanslar