on binlerce iraklı hafta başından bu yana şii başbakan nuri maliki’ye karşı ülkenin çeşitli yerlerinde protesto gösterileri düzenlemeye devam ediyor.

irak'ta şii yönetime karşı şu ana kadar yapılan gösterilerin en büyüğü ise cuma günü gerçekleştirildi. eylemciler protestolarına ‘onur cuması’ adını verdi. 

gösteriler sırasında, arap baharı’nda sık sık duyulan “halk rejimin düşmesini istiyor”  sloganı yankılanıyor.

otoyolda barikat

kitlesel gösterilerin önemli kısmı felluce kenti yakınındaki anayolda gerçekleşiyor. başkent bağdat’ın 100 kilometre batısındaki ramadi otoyoluna beş gündür barikatlar kuran göstericiler, hükümetin gönderdiği malzemelerin ürdün ve suriye’ye gitmesine engel oluyor.

diğer gruplarsa ağırlıklı olarak ülkenin kuzeyindeki kentlerde toplandı. musul’da sünnilerin dışlandığını öne süren yaklaşık üç bin gösterici, sünni mahkumların serbest bırakılmasını istedi. 

kuzeydeki diğer sünni kentleri olan tikrit ve samarra’da da binlerce kişi sokaklara çıktı. selahaddin eyaleti sözcüsü muhammed asi’ye göre protestocuların arasında milletvekilleri ve yerel yetkililer de vardı.

bakanın korumaları tutuklandı

protesto gösterileri, geçtiğimiz cumartesi günü maliye bakanı rafa isavi'nin 10 korumasının maliki'nin emriyle gözaltına alınmasının ardından başlamıştı. isavi, maliki'ye istifa etmesi çağrısında bulunmuştu. 

birçok sünni, şii başbakan maliki’yi ülkenin dini azınlık grubunu marjinalize etmekle, onlara eşit haklar vermemekle ve iktidarı paylaşmamakla suçluyor. aktivistler, sünnileri cezalandırdığını düşündükleri ‘terör kanunları’nın kaldırılmasını istiyor.

maliki uyardı 

öte yandan başkent bağdat’ta bir konferansa katılan maliki, mezhep çatışmalarına geri dönülmemesi uyarısında bulundu ve ülkenin, insanların kimliklerindeki isimler yüzüzden öldürüldüğü  karanlık günlere dönmeye yakın olduğunu söyledi. 

26 aralık’ta anbar kentinde yapılan protestolara da değinen maliki, “barış, sevgi ve yeniden yaılanma isteyen uluslar kendilerini ifade etmek için daha medeni yöntemler kullanmalılar” dedi. maliki,  “fikirleri beyan etmenin yöntemi yollara barikat kurmak, mezhep ayrımcılığına teşvik etmek ve savaş çıkarma tehdidinde bulunmak değildir, bunun yerine konuşmamız, birbirimizi dinlememiz ve farklılıklarımızı spona erdirmek konusunda uzlaşmamız lazım” dedi. 

gerginlik artıyor

irak'ta, sünniler ve şiiler arasındaki tansiyon her geçen gün tırmanmaya devam ediyor.

irak’ın sünni cumhurbaşkanı yardımcısı tarık haşimi, geçen yılın aralık ayında hakkında çıkarılan tutuklama emrinin ardından önce kuzey irak’ya sonra sırasıyla katar, suudi arabistan ve türkiye'ye gitmişti. kuzey irak yönetimi ve üç ülke, haşimi'yi bağdat'a iade etmeyi reddetmişti. haşimi’nin korumalarına irak'ta  bazı kamu görevlilerini öldürmeleri için emir verdiği iddia edilmişti. bağdat'ta bir mahkeme haşimi için idam kararı çıkarttı. 

sünniler ve şiiler arasında arabuluculuk yapan cumhurbaşkanı celal talabani'nin felç geçirmesi ve tedavi için almanya’ya sevk edilmesi sonrasında, taraflar arasındaki uçurumun derinleşmesinden korkuluyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar