bir türlü istikrara kavuşamayan ve son dokuz ayda 5000 bin kişinin öldüğü irak'ta, siyasiler ülkedeki şiddeti durdurmak için buluştu. "toplumsal barış girişimi" toplantısına sünni, şii, kürt ve diğer siyasi grupları temsilen 350 kişi katıldı. toplantının sonunda "toplumsal barış sözleşmesi" imzalandı. sözleşme irak'ta, siyasi krize son vermek, tarafların düşünce ve etnik kökenlerine bakılmaksızın eşitliğini vurgulamak üzere hazırlandı.

sözleşmeye başbakan nuri el-maliki, cumhurbaşkanı yardımcısı hudayr el-huzai, meclis başkanı usame nuceyfi, kürdistan yurtseverler birliği, irak ulusal şii ittifakı ve islam partisi temsilcileri imza attı.

sadr hareketi lideri mukteda es-sadr, muhalif el-irakiye bloku lideri iyad allavi, başbakan yardımcısı salih el-mutlak ise huzai'nin girişimiyle hazırlanan sözleşmeyi imzalamadı.

cumhurbaşkanı yardımcısı huzai, ''sözleşmeyi imzalayanların bundan sonra son derece özenli ve dikkatli olmalarını diliyorum. sözleşmeye muhalif tavır ve davranış sergilemek ciddi sorumluluk gerektirir'' dedi.

başbakan maliki ise anlaşmayı ülkenin içinde bulunduğu kritik durum nedeniyle çok da istekli olmayarak imzaladığını söyledi. "irak, bölgede yaşanan olayların, özellikle suriye'de yaşanan savaşın etkisi altındadır. bölge daha da karışırsa irak fırtınanın tam ortasında kalacaktır. mevcut durumda son derece önem arz eden bu belgeyi, anlaşmaya varmak için kerhen imzalamaya mecbur kaldık. unutulmamalıdır ki söz konusu anlaşma, anayasa, cumhurbaşkanlığı, hükümet ve parlamento için bir alternatif değildir. anlaşmayı imzalamayan tarafları da boykot edecek değiliz, imzalamaları için görüşmeleri sürdüreceğiz."

meclis başkanı nuceyfi de anlaşmanın, daha yürürlüğe girmeden iptal olan girişimlere benzememesini temenni ederek, "bu anlaşma, aramızdaki siyasi anlaşmazlıkların sonuncusu olacak. anlaşmanın tüm kötülüklerin sonu olması için birbirimize destek olacağız" diye konuştu.

toplumsal barış sözleşmesi

11 maddeden oluşan toplumsal barış sözleşmesi, irak halkının ulusal birliği ile toplumsal dokusunun korunması, din, mezhep ve etnik ayrımcılığına fırsat tanınmamasını öngörüyor.

diyoloğun, mevcut sorunların ve siyasi süreci etkileyen problemlerin aşılmasında tek çözüm yolu olduğu vurgulanan sözleşmede, sorunların, medya yoluyla değil de ikili görüşmelerde tartışılarak çözülmesi üzerinde duruluyor.

siyasi platformda taraflar arasında güvenin sağlanması, siyasi partilerin vatana ve vatandaşlara hizmet etmek için takım ruhuyla çalışmayı taahhüt etmeleri gerektiği belirtilen sözleşmede, ülkede şiddet ve mezhepçiliği körükleyen olaylar karşısında taviz vermeden durulmasının yanı sıra el kaide ve şiddet yanlısı gruplara karşı birlikte hareket edilmesi talep ediliyor.

toplumsal barış sözleşmesi'nde, parlamento ve hükümette siyasi dengeleri değiştirmek için rakipleri hedef alan eylemlerde devletin imkanlarının kullanılmayacağı da taahhüt ediliyor.

2008'den beri en büyük kayıp, bu yıl

irak’ta mezhep çatışmaları 2008’den beri en yüksek seviyesine ulaştı. birleşmiş milletlerin rakamlarına göre 2013’ün ilk dokuz ayında 5 binden fazla iraklı öldü. ağustos 800 kişiyle en kanlı aydı.

çoğunluğunu sünnilerin oluşturduğu göstericiler yaklaşık 9 aydır şii maliki’nin kurduğu hükümeti protesto ediyor. protestocular, hükümeti  ayrımcılık yapmakla ve sünnilerin güvenliğinin sağlanması konusunda yeterli tedbir almamakla suçluyor.

irak'ta yasama ve yürütme organları arasındaki kriz de 2 yıldan fazla zamandır devam ediyor. mart 2010’daki meclis seçimlerinden bu yana neredeyse hiçbir yasama işlemi yapılmadı.

uzmanlara göre suriye’de iki buçuk yıldır devam eden iç savaş da irak’taki köklü mezhep gerilimini körükledi ve şii, sünni ve kürt grupların kurduğu kırılgan koalisyonun çatırdamasına neden oldu.