iran atom eenerjisi kurumu başkanı feridun abbasi davani ulusal bir gazeteye yaptığı açıklamada  ülkenin kuzeyindeki kum şehri yakınında bulunan ferda nükleer zenginleştirme tesisi için, "yakın bir gelecekte kullanıma girecek. burada yüzde 20, yüzde 3.5 ve yüzde 4 zenginleştirilmiş uranyum üretilebilecek" şeklinde konuştu.

 

davani, nükleer tesislerin yer altında inşa edilmesiyle ilgili olarak da “düşmanlar nükleer tesislerimize zarar vermek için virüs ve bazı özel sinyaller de dahil her yola başvuruyor ancak bu girişimler sonuçsuz bırakıldı” ifadesini kullandı.

 

nükleer programı yüzünden daha sert yaptırımlarla karşı karşıya kalan iran’ın bu adımı, batı dünyasındaki endişeleri arttıracak. zira söz konusu tesisteki uranyum zenginleştirme kapasitesinin, enerji üretimi için gerekenden fazla olduğu öne sürülüyor.

 

al jazeera türk’e konuşan uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) eski nükleer güvenlik denetçisi dr. necmi dayday ise, bahsi geçen uranyum zenginleştirme oranlarının uluslararası anlaşmalara ve uaek’nin kriterlerine uygun olduğunu ifade etti.

 

amerika birleşik devletleri ve ingiltere’nin başını çektiği batılı güçler iran’ın nükleer silah üretmeye çok yakın olduğunu savunurken, iddiaları reddeden tahran yönetimi nükleer programının barışçıl amaçlar hizmet ettiğini savunuyor.

 

 

iran’ın nükleer programı konusunda son hamlesi sadece bu değil. davani’nin açıklamalarına göre tahran yönetimi uranyum rezervlerine sahip afrika ülkeleriyle nükleer teknoloji paylaşmaya hazır.

iran'ın, uranyum cevherinin çıkarılmasından reaktörler için yakıt üretilmesine kadar tüm nükleer yakıt döngüsünü konusunda büyük tecrübe kazandığını anlatan davani, ülkesinin nükleer santral yapabilecek ve nükleer teknoloji ihraç edebilecek düzeye geldiğini belirtti. tüm engellemelere rağmen iran’ın ağır su ve tıpta istifade edilen birçok yan ürün üreten bir ülke olduğunu söyleyen davani, tahran hükümetinin bu teknolojiyi uranyum rezervlerine sahip ‘dost’ afrika ülkeleriyle, cevherin nükleer maddeye dönüştürülmesi için tesisler kurulması amacıyla paylaşmaya hazır olduğunu söyledi. 

 

önemli miktarda zenginleştirilmiş uranyum stokladıklarını da ifade eden davani, üçüncü nesil yeni santrifüjlerin de faaliyette olduğunu kaydetti. buşehr'deki santralin şu anki aşamada 450 megawat elektrik ürettiğini de anlatan davani, ilk aşamada bu rakamı 750'ye daha sonra da 1000 megawat ile tam kapasiteye çıkaracaklarını belirtti.

 

 

bu gelişmeler yeni bir tartışma konusu yaratırken, ülkenin cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad, latin amerika ziyareti için yola koyulmuştu. ahmedinejad’ın ilk durağı venezuela olacak. iki ülkenin enerjiden finansa, savunmadan inşaat sektörüne pek çok alanda milyarlarca dolarlık işbirliği var.

 

cumhurbaşkanının programında sonraki duraklar ise küba, nikaragua ve ekvador olacak. bu ülkelerin tamamında, iran’da olduğu gibi, washıngton karşıtı yönetimler iktidarda. uzmanlara göre, batı'nın ağır ambargolarla yalnızlığa ittiği tahran, bu ziyaretle destek arayacak. iran’ın yeni anlaşmalarla ağırlaştırılan ambargoların ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisini azaltmaya çalışacağı öngörülüyor.