iran ile bm güvenlik konseyi’nin beş daimi üyesi olan ingiltere, fransa, abd, çin, rusya ve almanya’nın (p5+1) yürüteceği nükleer müzakerelerin yeni turu kazakistan’da başladı.

kazakistan görüşmeleri öncesinde p5+1 adına iran ile görüşmeleri sürdüren ab dış ilişkiler ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi catherine ashton’ın sözcüsü, tahran yönetimi için yeni ve iyi bir teklif hazırlandığını söyledi.

ashton’ın sözcüsü pazartesi günü yaptığı açıklamada, tahran’ın acil olarak somut ve elle tutulur ilerleme ihtiyacını anlaması gerektiğini söyledi. açıklamada, "görüşme için, yapıcı bir temel oluşturacağına inandığımız iyi ve güncellenmiş bir teklif hazırladık" denildi.

teklife göre, iran'ın görüşlerine karşı hassasiyetle yaklaşılıyor ancak uluslararası endişeler de işaret ediliyor. açıklamada, "iran’ın bu fırsatı yakalayacağına, görüşmelere esneklik ve güven inşa edici bir adıma doğru somut ilerleme kaydetme amacıyla geleceğini umuyoruz" ifadesi yer aldı.

tahran yönetimi kararlı

kazakistan'da iranlı temsilci said celili ile bir araya gelen p5+1 ülkeleri, tahran'ın nükleer programının önüne geçmeye çalışacak. heyetin daha önce kamuoyuna açıklanan hedefleri arasında iran’ın yüzde 20 oranında uranyum zenginleştrimeyi durdurması ve fordo yeraltı tesisini kapatması yer alıyordu.

celili hafta sonu yaptığı açıklamada, tahran’ın sorumluluklarının ötesine geçmeyeceği gibi, silahsızlanma anlaşması kapsamındaki haklarının dışında hiçbir şeyi de kabul etmeyeceğini söylemişti.

öte yandan son olarak bm’ye bağlı uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) gözlemcileri, tahran yönetiminin daha ileri teknolojiden faydalanarak uranyum zenginleştirmeye hazırlandığını, bunun için ana nükleer tesise yeni nesil santrifüjler yerleştirmeye başladığını bildirmişti.

ağır yaptırımlar

başta abd olmak üzere batılı ülkeler, iran'ın nükleer silah sahibi olmaya çalıştığını iddia ediyor. tahran yönetimi ise nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunu  ve elektrik üretimi için nükleer teknolojiye ihtiyaç duyduğunu vurguluyor.

iran yönetimine nükleer faaliyetleri nedeniyle ağır yaptırımlar da uygulanıyor. son olarak abd hazine bakanlığı, iran'ın kitle imha silahı programına katkıda bulundukları gerekçesiyle 4 şirket ve 1 kişiye yaptırımlar açıklamıştı.

bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, yaptırımlar, iran savunma sanayiyle bağlantıları bulunduğu belirtilen kişi ve şirketleri kapsıyor.

yaptırımlarda, söz konusu şirket ve bireyler, iran'ın askeri ve savunma sanayisine katkıda bulundukları gerekçesiyle kitle imha silahları sağlayıcıları olarak tanımlanıyor.

kaynak: ajanslar