rusya’nın kamu yönetimindeki nükleer enerji kurumu rosatom’un başkanı sergey kiriyenko, iran'ın buşehr nükleer santralinin yanına bir benzerinin kurulmasıyla ilgili öneriyi değerlendirdiklerini belirtti. kiriyenko, önerinin hassas mevzularla bağlantılı olmadığını vurgulayarak, “spesifik olarak nükleer reaktör inşası, uluslararası toplumu endişelendiren bir konu değil” dedi.

söz konusu açıklama, birleşmiş milletler'e bağlı (bm) uluslararası atom enerjisi kurumu’nun (uaek), iran'ın nükleer silah sahibi olmak üzere faaliyette bulunduğunu ve deney yaptığını iddia eden raporunu yayımlamasından sadece günler sonra geldi.

uaek başkanı yukiya amano, raporu sunarken yaptığı konuşmada, iran'ın nükleer programının askeri boyutuna ilişkin ‘güvenilir kaynaklardan bilgi edindiklerini’ söylemiş ve tahran’ın ‘nükleer silah tasarlamak ve parçaları denemek için deneysel faaliyette bulunduğunu’ iddia etmişti.

metnin yayımlanmasının ardından, bm güvenlik konseyi’nin daimi üyelerinden rusya ve çin, tahran'a karşı yeni yaptırımlar uygulanmasına destek vermeyeceklerini açıklamıştı.

iran'ın dini lideri ayetullah ali hamaney ise düşmanlarının ülkelerini tehdit etmesi veya saldırması durumunda, yanıtın 'demir yumrukla' geleceğini söylemişti. iran cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad da, nükleer enerji faaliyetleriyle ilgili suçlamaları reddederek, ahlaklı ve kültürlü bir milletin atom bombasına ihtiyacı olmadığını söylemişti.

tahran, geçtiğimiz ay ilk nükleer santrali olan bir milyar dolar değerindeki buşehr’i devreye sokmuş ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini başarıyla yürüttüğünü açıklamıştı. santral, uaek’nun aktif reaktörler listesinde bulunuyor.

panetta'dan uyarı

öte yandan, amerika birleşik devletleri (abd) savunma bakanı leon panetta, bu ülkenin nükleer programını hedefleyen bir askeri harekatın bölgede ‘istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini’ söyledi.

panetta, savunma bakanlığı'nda basın mensuplarına yaptığı açıklamada, askeri bir harekatın iran'ın nükleer programını sadece üç yıl erteleyeceğini ve bu nedenle 'son çare' olarak düşünülmesi gerektiğini ifade ederken, uluslararası toplumun tahran'a karşı daha sert yaptırımlar uygulaması gerektiğini ifade etti. 

bakan, “iran'ı sadece projesinden caydıramamakla kalmayacak, aynı zamanda bölgede ve görev yapan abd güçleri üzerinde ciddi etkisi olacak istenmeyen sonuçlarla karşı karşıya kalmamak için dikkatli olmalıyız” dedi.

ülkenin eski savunma bakanı robert gates de aynı görüşleri savunuyordu.

başta abd, ingiltere ve israil olmak üzere, birçok ülke iran’ın nükleer silah edinmeye çalıştığını belirtiyor. tahran ise bu iddiaları reddediyor.

avrupa birliği’nin (ab) de, önümüzdeki haftalarda iran’a yönelik yeni bir yaptırım paketini onaylamaya hazırlandığı gelen haberler arasında.

rusya, 1990’ların başından itibaren inşasına destek verdiği buşehir nükleer santralini geçtiğimiz yıl tamamlayabilmişti.  

moskova ve tahran, imzaladığı yeni anlaşma ile santrali ortak işletiyor. sayıları üç bini bulan rus personelin santralden aşamalı olarak çekilmesi planlanıyordu.

kaynak: ajanslar