batının yaptırımları yüzünden daralan ekonomiyi rahatlatmak adına iran cumhurbaşkanı hasan ruhani’nin talimatıyla alınan karar 24 nisan perşembe gece yarısından itibaren yürürlüğe girdi.

ruhani bir yandan içeride yaptırımların yarattığı ekonomik sorunlarla baş etmeye çalışırken, bir yandan da nükleer müzakereleri sürdürerek batı’nın yaptırımlarını sona erdirmeyi hedefliyor.

iranlılar zamdan önce depolarını doldurmak için benzin istasyonlarına koştu ancak zam kararıyla birlikte 2007’deki gibi protesto gösterileri yaşanmadı.

iran resmi haber ajansı irna’da yayınlanan içişleri bakanı abdülreza rahmani fazli’nın açıklamasına göre hükümet ekonomiyi iyileştirmek adına yapılan planları uygulamaya koymak için iki aydır çalışıyor.

fazlı petrole zam kararının halk tarafından olumsuz karşılanmasını beklemediklerini söyledi.

yeni zamla birlikte her motorlu araç sahibine verilen litre başına 16 cent'lik devlet desteği 28 cent'e yükseltildi. bu yardım dışında satılan petrol fiyatı ise 28 cent'ten 39 cent'e yükseltildi. dizel ve sıkıştırılmış gaz fiyatları da zamlandı.

altyapı projeleri

zamlara rağmen iran hala araçlarda kullanılan yakıtın en ucuza satıldığı ülke. ancak yine de yetişkinlerin dörtte birinin işsiz ya da düşük ücretle çalıştığı iran’da zamlar rahatsızlık yaratacak.

ruhani’den önceki cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad da yaptırımlarla başa çıkabilmek adına 2010’da devlet desteğini kesme planını hayata geçirmiş, petrol fiyatlarıyla birlikte yiyecek ve elektrik faturaları da bir gecede kabarmıştı.

ruhani daha önce devlet desteğinin kısılmasıyla elde edilecek birikimin yeni iş olanakları yaratmada kullanılacağını söylemişti.

ruhani’nin planına göre elde edilecek birikim üretim ve altyapı projelerine harcanacak.

ancak petrol zammı bir yandan da yüzde 35 olan enflasyonu düşürme çabalarını da zora sokacak. bazı iranlılar buna rağmen işsizliğe çare olacaksa petrole desteğin düşürülmesini onaylıyor.

tahranlı 30 yaşındaki iletişim uzmanı “fiyatlar tabii ki yükselecek ancak petrol fiyatlarının gerçek noktaya ulaşması gerekiyor. karşılığında hükümetten sağlık ve ulaşım gibi alanlarda daha fazla hizmet bekliyorum” diyor. 

kaynak: reuters