israil başbakanı binyamin netanyahu'nun, filistinlilere ait özel araziler üzerinde kurulan yerleşim yerlerini hukuki hale getirmenin yollarını aradığı açıklandı.

israil’de yayımlanan haaretz gazetesinin haberine göre, netanyahu, israil adalet bakanı yaakov neeman'a, bu konutların yasallaştırılmasını sağlayacak çözümleri ortaya koyması amacıyla bir ekip kurması talimatı verdi.

netanyahu'nun bu konudaki arayışlarının, yerleşim bölgelerinin uzantısı pozisyonunda olan bazı konutların önümüzdeki altı ay içinde yıkılması ile ilgili devlet kararına karşı, sağ çevrelerden ve yerleşimcilerden gelen baskılardan kaynaklandığı kaydedildi.

habere göre, geçen şubat ayında netanyahu, savunma bakanı ehud barak, başbakan yardımcısı moşe ya'alon, devlet bakanı beni begin ve israil başsavcısı ile bir araya geldi. toplantının amacı, ‘filistinliler’e ait topraklar üzerinde kurulan tüm yerleşimlerin yıkılması yolunda karar almak, ancak israil hazinesi toprakları üzerindeki yerleşimlerdeki kaçak yapılaşmayı yasal bir duruma kavuşturmayı sağlamak’ olarak açıklandı.

kamu tarafının, israil adalet yüksek mahkemesi'ne yıkımlarla ilgili bir takvim sunduğu da belirtildi. buna göre, batı şeria’daki givat assaf yerleşiminin bu yıl sonu itibarıyla tümüyle yıkılması, givat haro'eh, ramat gilad ve bnei adam yerleşimlerinin ise kısmen yıkılması gerekiyor. 2012 yılının mayıs ayı itibarıyla ise ramallah'ın hemen yanıbaşındaki beit el yerleşimine yakın cebel artis'teki 30 ev ve karavanın yıkılması, 45 birimlik migron yerleşiminin ise 2012 mart'ında aynı şekilde kaldırılması öngörülüyor.

hükümet içinde çatlaklar

migron yerleşiminde geçen 5 eylül'de kaçak yapılmış üç ev yıkılmıştı. bu yıkımın sonrasında, bölgedeki yahudi yerleşimciler filistinlilere yönelik bedel ödetme saldırılarında bulunmuşlar, israil güvenlik güçleri ile de çatışmışlardı.

olaylar sonrasında, bölgede yaşayan yerleşimcilerin netanyahu, bakanlar ve milletvekilleri üzerinde yoğun baskı kurdukları da kaydedildi. haaretz’e göre, habayit hayehudit partili bakan daniel herşkowitz, duruma bir çözüm bulunmadığı takdirde kabineden ayrılacağını ima etti. haberde ayrıca, likudlu milletvekillerinden yariv levin'in, özel filistin toprakları üzerinde kurulmuş yapılar için hangi filistinlilere tazminat ödeneceği veya arazilerin gösterileceğine ilişkin bir yasa önerisi sunmayı planladığı da kaydedildi.

israil yüksek mahkemesi, 1979 yılında aldığı bir kararla, filistinlilere ait özel arazilerin yerleşimlerin istimlak edilmesi ise herhangi bir yasal yol olmadığı kararına varmıştı. bu durumda, söz konusu yerleşim yerlerinin yasal zemin kazanması için yeni yasa yapılması gerekiyor.

yerleşimcilerin tezleri

haberde, yerleşimcilerin, söz konusu soruna ilişkin çözümler bulunabileceğini iddia ettiği belirtiliyor. yerleşimciler, bazı durumlarda toprakların mülkiyetiyle ilgili hak iddia edilebileceğini, toprak sahiplerine tazminat verilebileceğini veya bir kısım arazinin sahiplerinin bulunmadığı ilan edilerek, bu toprakların kullanılmasının sağlanabileceğini öne sürüyorlar.

haaretz’e göre, hükümet bünyesindeki bazı hukukçular ise, uzantı konutların yeni yerleşim kurulmasına ilişkin hükümet kararı olmaksızın yasallaştırılmasının mümkün olmadığını belirtiyor. israil başbakanlığı’nın ise haberle ilgili olarak, ‘judea ve samarya'da (batı şeria) yapılaşmayla ilgili politikanın değişmediğini’ vurguladığı da ifade edildi.

öte yandan, israil, halihazırdaki yerleşim bölgelerine yeni konutlar inşa etmeye devam ediyor.

filistin, iki yıl önce kesilen ikili müzakerelere başlamak için israil'in işgal altında tuttuğu batı şeria'daki tüm yerleşim inşaatlarını durdurmasını talep ediyor. israil ise, ön şartsız olarak masaya oturmayı talep ediyor.

doğu kudüs, golan tepeleri ve batı şeria’ya kurulan yahudi yerleşim bölgeleri, barış sürecinin önündeki en önemli engellerden biri olarak görülüyor. filistin yönetimi’nin doğu kudüs’ü de dahil ettiği batı şeria’da, 2009 yılı itibari ile 121 yerleşim biriminde 500 bin israilli yerleşimci ve 2,5 milyon filistinli yaşıyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar