yahudi geleneklerine göre bu çarşamba kutlanacak çardak bayramı için israil, son yıllarda alımı mısır'dan alım yapıyordu. ancak israil'in mısırlı askerlerin öldürmesinin ardından yaşanan iki ülke arasındaki gerginlik, alışverişi de etkiledi. mısır saldırılara tepki olarak çardak bayramı törenlerinde kullanılan hurma ağacı dalları ihracını durdurdu.

 

israil ise, alternatif pazar arayışına girdi ve ispanya, ürdün ve hamas'ın kontrolündeki gazze'den bu dalları almak istedi. israil, hamas'ın 2007'de gazze'de iktidara gelmesinden önce de filistin'den her yıl 500 bin hurma ağacı dalı ithal ediyordu. ancak gazze'ye ambargo uygulayan ve neredeyse hiçbir şey ithal etmeyen israil'in hurma ağacına mahsus olarak ambargoyu kaldırması eleştiriliyor.

 

israil , savunma bakanı ehud barak'ın özel izni ile gazze'den 100 bin hurma ağacı dalı ithalatına karar verdi ancak bu kez hamas'tan olumsuz cevap aldı. israil, hala yeterli miktarda hurma ağacı dalı elde edebilmiş değil. 

 

 

isminin verilmesini istemeyen bir tüccar, zararının 300 bin doları bulduğunu, mısır'dan aldığı dalların tünelde çürümeye başladığını söyledi. hamas ile yaptığı görüşmelerden sonuç alamadığını dile getiren tüccar, bu işten zararlı çıkanın israil değil, gazze olduğunu belirtti. 

 

muhammed gedan isimli çiftçi ise, hamas'ın neden böyle bir karar aldığını anlayamadığını, yılda bir kez gelen bu imkanı değerlendirmek isterken hayal kırıklığına uğradıklarını açıkladı. dalların kesilip satılmasının ağaca zarar vermediğini, böylece kendilerinin kullanmadığı kısmından da para kazandıklarını anlatan çiftçi gedan, israil'in başka alternatifleri olduğunu, ancak gazzelilerin zararının 1,2 milyon dolar olabileceğini söyledi. diğer bir çifçi olan üsame baraka da kararın nedenini anlamadığını açıklayarak, kararın kendilerini büyük zarara soktuğunu onayladı

 

 

hamas, kararın siyasi olmadığını savunuyor. hamas tarım bakanı ziyad hamadah, kararın 'mısır'dan getirilen ağaçlarda görülen zararlılar' yüzünden alındığını, zira kanunların hastalıklı ürünlerin ithalat ve ihracatını yasakladığını belirtti.

 

israil'in hurma ağacı dalı ithali senede 700 bini geçiyor. bir ağaçtan ortalama 3-4 adetinden çardak bayramı törenlerinde kullanılmak üzere dal elde ediliyor.

 

 

yahudilerin  kutsal gün olarak saydığı yom kipur'dan beş gün sonra, yedi gün boyunca sukot bayramı kutlanıyor. 'çardak bayramı' olarak da bilinen sukot, yahudilerin mısır'dan çıktıktan sonra 40 yıl boyunca çölde göçebe hayatı sürdürmesini, bulabildikleri kuru çalı, ot ve dallardan yaptıkları çardaklarda barınmasını simgeliyor. bayramda çardakta oturuluyor, yemek yeniyor. 

 

bayramın özelliklerinden biri de dört özel bitki türünü bir arada tutup, ilgili duaları okumak. bunlar, ağaç kavunu, hurma ağacı dalları, mersin ağacı dalları ve söğüt ağacı dallarından oluşuyor.

 

sukot'un 7 günü boyunca sabah dualarında bu 300 dolara kadar alıcı bulan bu dört çeşit bitki bir arada tutularak, dualar eşliğinde dört ana yöne, yukarı ve aşağıya, toplam altı yöne doğru sallanıyor. bu şekilde tanrı'nın varlığının her yerde olduğu ve her yerde hissedildiği sembolize ediliyor.