israil'de binyamin netanyahu'nun başbakanlığındaki koalisyon hükümetine iki ay önce katılan ve mecliste en fazla sandalyeye sahip kadima partisi, iktidar koltuğunu bıraktı. kadima lideri şaul mofaz, koalisyondan ayrılma kararına neden olarak, 'askere alma yasası’nda yapılması planlanan değişikliği gösterdi. 

mofaz, netanyahu ile birlikte çalışarak yasada değişiklik yapmak istiyordu. ancak yüksek mahkeme’nin 1 ağustos’a kadar yasanın yeniden gözden geçirilmesine dair karar vermesinin ardından iki taraf anlaşmaya varamadı.

netanyahu, ultra ortodoks gençlerin 18 yaşından itibaren kademeli olarak askere alınmasını, küçük bir kesimin askerlikten muaf tutulmasını savunurken, mofaz daha az muafiyeti savunuyordu. müzakere süreci, israil’deki arap azınlığın da askerlik yerine kamu hizmeti yapmasının gündeme gelmesi ile zora girdi.   

kadima lideri mofaz, düzenlediği basın toplantısında, 'yeni bir sosyal kontrat' yapmaya çalıştıklarını ancak geçemeyecekleri 'kırmızı çizgilerle' karşılaştıklarını söyledi. mofaz, "askerlikte dengeleri değiştirecek yeni bir yasa için oldukça çaba serf ettik" dedi.

meclisteki en büyük partiydi

iran yahudisi olan eski genelkurmay başkanı mofaz, mayıs ayında yapılan parti kongresinde eski dışişleri bakanı zvi livni'yi devirerek genel başkanlık koltuğuna oturmuştu. 

koalisyona iki ay önce katılan kadima, son genel seçimlerde netanyahu’nın partisi likud’dan bir sandalye fazla çıkararak, meclisteki en büyük parti olmayı başarmıştı.

kadima partisi'nin, koalisyona katılmasıyla iran'a yaptırım konusunda sert tedbirleri savunan mofaz'ın, netanyahu hükümetini daha da sağa kaydıracağı yönünde beklenti ortaya çıkarmıştı.

ağustos başında erken seçime gitme kararı alan netanyahu, kadima partisi'nin koalisyona katılmasıyla seçimlerin zamanında, yani gelecek yıl şubat ayında yapılmasında karar kılmıştı. 

hükümetin, yeni ortaya çıkan durumda dağılma olasılığı görünmüyor. halen meclis'te yüzde 60'a yakın çoğunluğu elinde tutan iktidarın, ne tavır alacağı ise henüz belirsiz.

başbakan seçimden bahsetmedi

netanyahu, ayrılığın ardından mofaz'a yazdığı mektupta ''israil toplumunun beklentilerine karşı sorumlu bir şekilde sorunları çözme yolunda çalışmaya devam edeceğim'' dedi.

mektupta, "tarihi bir değişiklik yapma fırsatımızdan vazgeçme kararınızı üzülerek öğrendim. 64 yıl sonra ilk kez gerçekten tarihi bir değişiklik yapma ve yükü hafifletme fırsatına çok yakındık. israil toplumunun beklentilerine karşı sorumlu bir şekilde sorunları çözme yolunda çalışmaya devam edeceğim" ifadelerini kullanan natanyahu, hükümetin gündemine erken seçimi yeniden alıp almayacağı yönünde bir ifade kullanmadı.

başbakan netanyahu, bundan sonra filistin ile barış görüşmelerine karşı olan aşırı muhafazakar ve milliyetçi partiler ile tek başına çalışmak zorunda kalacak. 

'uzun sürmeyeceği belliydi'

al jazeera’ye konuşan arap-amerikan enstitüsü başkanı james zogby, bu ortaklığın uzun sürmeyeceğinin belli olduğu değerlendirmesini yaptı.

zogby, "bu iki tarafında da yararın olan bir koalisyondu. iki lider (mofaz ve netanyahu) oy kaybettiklerini görünce, birleşerek kendilerini kurtarabileceklerini fark ettiler. böylece yeniden seçime gitmelerine de gerek kalmadı. bu, iki zayıf liderin kendi pozisyonlarını kurtarmak için yaptıkları bir evlilikten başka bir şey değildi. şimdi ülke erken seçime gidebilir" dedi.

kaynak: al jazeera ve ajanslar