demokratik kongo cumhuriyeti’nin (dkc) doğusunda faaliyet gösteren m23 adlı isyancı grubun siyasi lideri jean-marie runiga lugerero ile cumhurbaşkanı joseph kabila, uganda’nın başkenti kampala’da ilk kez bir araya geldiler. görüşme, bölge ülkelerinin dkc’deki krizi konuşmak için toplandıkları geldikleri zirvenin ardından yapıldı. 

al jazeera muhabiri peter greste, kabila ve lugerero’nun pazar günü de yüz yüze görüşmelere devam edebileceğini söyledi.

zirveye davet edilmeyen m23 lideri lugerero, afp haber ajansına yaptığı açıklamada, kabila ile uganda cumhurbaşkanı yoweri museveni aracılığıyla görüşebildiğini söyledi.

görüşmeler için "bence çok iyi geçti" ifadesini kullanan isyancı lider, atmosferin ilk başta sert olduğunu, ancak daha sonra durulduğunu belirtti. lugerero, sorunların kişisel değil, ülkeyi ilgilendiren şeyler olduğunu sözlerine ekledi.

çekilmeleri istendi

cumartesi günü kampala’da düzenlenen zirvede, isyancılardan salı günü kontrolü sağladıkları goma kentinin 20 kilometre kuzeyindeki eski mevzilerine çekilmeleri istendi.

isyancı lider lugerero ise geri çekilmenin yalnızca m23 ve kabila arasında yapılacak görüşmelerden sonra gerçekleşebileceğini söyledi. lugerero, kongo askerlerinin saldırması halinde gomo’daki mevzilerini koruyacaklarını da ekledi. 

zirvede afrika birliği komisyonu lideri dlamini zuma, çatışma yaşanan bölgelerde insani durumun kötüye gitmesinden ve sivil halka yönelik istismarın artmasından endişe ettiğini kaydetti.

bm destekli kongo ordusu ve isyancılar arasında yaşanan çatışmalar ülkede insani krize yol açmış, on binlerce kişi ülkeyi terk ederek sınırın diğer tarafındaki ruanda’ya sığınmıştı.

zirveye m23 isyancılarını desteklemekle suçlanan ruanda devlet başkanı paul kagame ise katılmadı. bm tarafından da isyancıları desteklemekle suçlanan ruanda ve uganda, suçlamaları her seferinde reddediyor.

'görüşmeler sürebilir'

kampala’da bulunan al jazeera muhabiri peter greste, isyancılar ve kabila arasında kampala’da yapılan görüşmenin pazar günü de devam edebileceğini söyledi.

ancak kongo dışişleri bakanı, cumartesi günü yapılan görüşmeyi doğrulamasına karşın, pazar günü taraflar arasında yüz yüze başka bir görüşme yapılmasının beklenmediğini belirtti.

al jazeera muhabri greste’ye göre kongo hükümetinin isyancılarla yaptığı görüşmeleri doğrulaması çok zor, zira hükümet grubu yasa dışı olarak değerlendiriyor.

grup, geniş reformların yanı sıra, eğitim, sağlık ve insan hakları gibi konuları hükümet ile karşılıklı ele almak istiyor. ancak hükümet için bu tür konuları m23 ile görüşmek kolay görünmüyor.

m23 isyancıları, ruanda ve dkc'de yaşayan tutsi etnik grubundan oluşuyor. isyancılar, 2009 yılında yapılan bir barış anlaşmasıyla orduya entegre edilmelerine rağmen, anlaşmanın koşullarının hiçbir zaman tam olarak yerine getirilmediğini öne sürüyor. 

geçen hafta goma'yı ele geçiren silahlı isyancılar son olarak ruanda'ya yakınlığı sebebiyle stratejik önemi bulunan bukavu kasabasında kontrolü sağlamak için yeniden ilerlemeye koyulmuştu.  

dkc'de 1998 yılından bu yana yaşanan çatışmalarda 5 milyondan fazla kişi şiddet, açlık ve salgın hastalıklardan hayatını kaybetti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar