merkezi new york’ta bulunan insan hakları izleme örgütü, geçen yıl öldürülen libya’nın eski lideri muammer kaddafi’nin son dakikalarını, delillerlerle anlatan bir rapor hazırladı. raporda, muhalif milislerin 20 ekim 2011’de sirte’de, kaddafi'nin öldürülmesi öncesi konvoyundaki silahsız 66 kişiyi infaz ettiği belirtildi.

insan hakları izleme örgütü'nün "bir diktatörün ölümü: sirte’de kanlı intikam" adlı raporunda, konvoydaki kişilerin vahşice dövülerek ya da elleri bağlıyken arkadan ateş açılarak öldürüldüğü vurgulandı. raporda, muhalif milisler içindeki yetkililer, hastanede tedavi altına alınan konvoy üyeleri gibi görgü tanıkalarının açıklamaları ile cep telefonu ile çekilen görüntüler delil olarak gösterildi.

'kanıtlanmış en büyük infaz'

rapora göre bu ölümler, libya’da sekiz ay boyunca süren çatışmalar sırasında kaddafi karşıtlarının esirlere yönelik belgelerle kanıtlanmış en büyük infazı.

raporu kamuoyuna açıklayan insan hakları izleme örgütü yetkilisi peter bouckaert, kaddafi’nin oğlu mutassım kaddafi’nin de, konvoyda ele geçirilmesinin ardından liman kenti misrata’ya götürülerek öldürüldüğünü söyledi.

raporda bazı video görüntülerinin mutassım'ı misrata'da sigara içerken ve milislerle tartışırken gösterdiğini, akşamında çekilen görüntülerde ise cansız bedeninin boğazında yeni bir yarayla görüntülendiği belirtildi. 

'ölüm biçimi sorgulanmalı'

muammer kaddafi'nin ölüm anının ve nasıl öldüğünün de anlatıldığı raporda, libyalı yetkililer tarafından yapılan "kaddafi çapraz ateşte öldü" açıklamasının da sorgulanması gerektiği belirtildi.

rapora göre video görüntüleri kaddafi’nin yakalandığı sırada hayatta olduğunu, ancak başından aldığı bir yaranın yoğun şekilde kanadığını gösteriyordu. örgüt, kadafi'nin ambulansa bindirildiği sırada ise hayatta olmadığını aktardı. 

'sarkozy öldürttü' iddiası

rapor, avrupa basınında geçen hafta kaddafi'nin ölümüyle ilgili çıkan spekülasyonların ardından yayımlandı.

libya’da geçiş hükümeti başbakanı mahmud cibril, geçen hafta mısır televizyonu dream tv’ye yaptığı açıklamada, kaddafi’nin  muhaliflerin arasına karışan yabancı bir ajan tarafından öldürüldüğünü öne sürmüştü.

açıklamanın ardından italyan corriere della sera gazetesi, batılı diplomatlara dayandırdığı haberinde kaddafi’nin fransız bir ajan tarafından öldürülmüş olabileceğini, emrin dönemin fransa cumhurbaşkanı nicolas sarkozy tarafından verilmiş olabileceğini belirtmişti. 

'soruşturma açılmalı'

savaş suçu niteliğindeki bu ölümlerle ilgili kapsamlı soruşturma açılmasını talep eden örgüt, şu ana kadar konuyla ilgili herhangi bir soruşturma yapılmadığını da hatırlattı.   

libya’da 2011 yılının şubat ayında demokratik reform talebiyle ayaklanan muhalifler, daha sonra nato desteğiyle silahlı mücadele vermeye başlamış ve kaddafi’nin ekim ayında öldürülmesiyle ülkede bir devir son bulmuştu.  

sirte'de milisler tarafından yakalanarak öldürülen kaddafi'nin ölüm anı ile ilgili olarak cep telefonuyla çekilen görüntüler medyaya yansımış, olaya dair çeşitli spekülasyonlar yapılmıştı.

libyalı yetkililer tarafından hazırlanan otopsi raporunda, eski liderin tek kurşunla öldürüldüğü belirtilmişti.

ülkede yönetimi devralan ulusal geçiş konseyi (ugk) çapraz ateşte kalan kaddafi'nin başına kurşun isabet ettiğini açıklamış, bm ise eski libya liderinin ölümüyle ilgili soruşturma açılmasını talep etmişti. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar