hükümet, irak ve suriye'ye yönelik süresi bitecek olan tezkereleri tek tezkerede birleştirerek meclis'e gönderdi. hükümet bu kez daha kapsamlı bir tezkere hazırladı. tezkere hem gerekli hallerde suriye ve irak'a asker göndermeyi kapsıyor, hem de yabancı ülke askerlerinin türkiye'de bulunmasını. tezkeredeki gerekçelerden biri "irak ve suriye'deki tüm terörist örgütlerden ülkemize yönelebilecek saldırıları bertaraf etmek" olarak gösterildi. ayrıca bu ülkelerden gelecek kitlesel göç riskine de vurgu yapıldı. 

4 ekim 2014'ten itibaren hükümetin bir yıl süreyle yetki istediği tezkerenin tam metni şöyle: 

"türkiye'nin ulusal güvenliğine yönelik terör tehdidi ve her türlü güvenlik riskine karşı uluslararası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü tedbiri almak, irak ve suriye'deki tüm terörist örgütlerden ülkemize yönelebilecek saldırıları bertaraf etmek ve kitlesel göç gibi diğer muhtemel risklere karşı güvenliğinin idame ettirilmesini sağlamak, kriz süresince ve sonrasında hasıl olabilecek gelişmeler istikâmetinde türkiye'nin yüksek menfaatlerini etkili bir şekilde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine göre ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için süratli ve dinamik bir politika izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümûl, miktar ve zamanı hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde tsk'nın gerektiği takdirde sınır ötesi harekât ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi ve aynı amaçlara yönelik olmak üzere yabancı silahlı kuvvetlerin türkiye'de bulunması, bu kuvvetlerin hükümetin belirleyeceği esaslara göre kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü tedbirin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin hükümet tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için, anayasa'nın 92. maddesi uyarınca türkiye büyük millet meclisi'nden (tbmm) bir yıl süreyle izin istenilmesi, bakanlar kurulu'nca 30.09.2014 tarihinde kararlaştırılmıştır."

gerekçeden...

tezkerenin gerekçesinde türkiye'nin güney kara sınırları boyunca ulusal güvenliğine dönük risk ve tehditler son dönemde yaşanan gelişmelerle ciddi biçimde arttığı belirtildi. "irak'ın kuzey bölgesinde silahlı pkk terör unsurları varlıklarını sürdürmektedir. öte yandan suriye ve irak'ta diğer terör unsurlarının sayısı ve ortaya koydukları tehditlerde önemli artışlar gözlenmektedir" ifadesi kullanıldı.  

gerekçede, "nitekim bu nedenle bm güvenlik konseyi 2170 ve 2178 sayılı kararlarıyla irak ve suriye'nin toprak bütünlüğü ve bağımsızlığını teyit etmiş, bu ülkelerdeki terörist faaliyetleri kınamış, işid ve benzeri terör örgütlerinin faaliyetlerine karşı bm üyesi tüm ülkelere 1373 sayılı bmgk kararı ve uluslararası hukuk çerçevesinde sorumluluklara uygun şekilde gerekli tedbirleri alması çağrısında bulunmuştur" denildi. 

"tehdit konusunda ayrım zorlaştı"

başbakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye, daha önceki tezkerelerde tehditler birbirinden bağımsız olduğu için ayrı ayrı tezkereler hazırlanmıştı. ancak artık irak ve suriye'den gelen tehdit konusunda ayrım yapmanın zorlaştığı bir döneme girildi. bundan sonra yapılması muhtemel opersyonların bir bütünlük arz etmesi gerektiği düşünülüyor. bu nedenle başlangıçta  iki ayrı tezkereden bahseden hükümet tek tezkere hazırladı.

"işid ve benzeri..."

tezkerenin gerekçesinde pkk yanında "işid ve benzeri terör örgütleri" denilerek, terör örgütlerinin isim değiştirerek ya da parçalanarak varlıklarını sürdürmesi gözönünde bulunduruldu.

aynı zamanda gerekçede işid tehdidi altında bulanan süleyman şah saygı karakolu'na da atıf yapıldı. uluslararası hukuk uyarınca türk toprağı kabul edilen süleyman şah saygı karakolu'na dönük güvenlik riskinin arttığı belirtildi. ayrıca suriye'nin kimyasal silah kullandığına da gerekçede atıf yapıldı.

"yeni bir ihtiyaç olmasın diye kapsamlı"

bakanlar kurulu toplantısının ardından konuşan hükümet sözcüsü bülent arınç, "iki tezkereyi birleştirerek tüm tehdit ve riskleri ve tedbirleri içine alan bir metin üzerinde çalıştık. öyle bir tezkere çıkaralım ki yarın yeni bir ihtiyaç olmasın, yeni tezkereler çıkarmayı düşünmeyelim, kapsamlı bir tezkereyle yolumuza devam edelim diye düşünmüştük" dedi.  

"genel ifadeler tercih ettik"

arınç, "genel ifadeler kullanmayı tercih ettik. tek tek isim sayma çabası içinde değiliz. suriye’de 50’den fazla irak’ta 20’den fazla örgütün isminden bahsediliyor. isimlerini tek tek saymak yerine onları tarif etmek çok daha akıllıca bir iş olacaktır" diye konuştu. 

"işid süleyman şah'a yaklaştı ama asker görevde"

arınç, bir soru üzerine de suriye içindeki süleyman şah türbesinin, o bölgenin olduğu yerin türk toprağı olduğunu hatırlattı. "işid militanları o bölgeye çok yaklaştı ama askerlerimiz teçhizatlarıyla ve silahlarıyla görevlerine devam ediyorlar" dedi.

arınç'a, işid’in terör örgütü listesine alınmasına ilişkin bakanlar kurulu onayı olmadığı iddiaları da hatırlatıldı. arınç buna, 10 ekim 2013 tarihli resmi gazete'de işid'in terör örgütü olarak ilan edildiğini söyleyerek yanıt verdi.

arınç ayrıca, yılda en az bir kere genelkurmay başkanı'nın bugünkü gibi bakanlar kurulu’na kapsamlı brifing vereceğini açıkladı.

kapalı oturum gündemde

hükümetin meclis'e gönderdiği tezkere 2 ekim'de görüşülecek. ak parti grup başkanvekili mustafa elitaş, meclis'e gelecek tezkerenin "muhtemelen kapalı oturumda görüşüleceğini" söyledi. hükümet sözcüsü arınç ise bu yöndeki soruya "kapalı bir oturum her zaman yapılabilir. genel kurul gündemine hakimdir, açık da yapabilir. o gün nasıl bir talep olacak, karar verilecek diye görüşmedik. her türlüsüne hazırız. kamuoyunun bilmesi gereken hususları bildireceğiz. ama bazı hassas konularda sadece vekillerin bilgilendirilmesi düşünülürse kapalı oturum da yapılabilir" dedi. 

kaynak: al jazeera