türkiye devrimci işçi sendikaları konfederasyonu'nun (disk) tüik ve sgk verilerine dayanarak hazırladığı rapora göre, son yayınlanan sgk istatistiklerinde 2012 yılı için iş kazası sayısı 74 bin 871. tüik 2013 verilerine göre ise bu rakam 706 bin. raporda, iki veri arasında zamansal fark olsa da kayıt dışı iş kazalarının yüksekliği vurgulandı.

rapordaki tüik 2013 verilerine göre, türkiye’de her saat 80 iş kazası oluyor, yılda 706 bin işçinin iş kazası yaşıyor ve her on iş kazasından yalnızca biri sgk kayıtlarına yansıyor.

türkiye istatistik kurumu'na göre (tüik), iş kazalarının sayısı (sosyal güvenlik kurumu) sgk verilerinin yaklaşık dokuz buçuk katı. aynı veriye göre her 100 kayıtlı iş kazasının yaklaşık 1’i ölümlü. 

2002-2005 yıllarında ortalama kayıtlı iş kazası 898'ken 2006-2012 yıllarında bu sayı üçte bir oranında artarak bin 223’e ulaştı. yani her üç kayıtlı iş kazasına bir yenisi eklenmiş durumda.

disk raporunda, ak parti hükümetleri döneminde resmi rakamlarla 11 bin 282 kişinin iş kazalarında öldüğünü belirtti, ancak kayıt dışı iş kazalarının oranlarının dikkate alınmasıyla bu sayının on binleri bulduğunu ifade etti.

"895 bin kişide işe bağlı sağlık problemi var"

rapordaki 2013 tüik verilerine göre, işe bağlı sağlık problemi yaşayanların sayısı 895 bin kişi. çalışanların yüzde 80’i fiziksel sağlığını, yüzde 9’u ruhsal sağlığını olumsuz etkileyecek etmenlerle birlikte çalışıyor. yüzde 19 kaza riski ile çalışırken, yüzde 14 kimyasal madde, toz duman veya zararlı gazlara maruz kalıyor. yüze 15 ise zor duruş şekline veya harekete mecbur kalıyor. her 100 çalışandan 7’si zaman baskısı ve aşırı çalışma yükünün altında ruhsal sorunlar yaşıyor.

2012-2013 arasında iş kazası sonucunda 3 gün ve üzeri işyerinden uzak kalacak şekilde yaralananların sayısı 299 bin, işe bağlı meslek hastalığı sonucunda aynı sürelerle işten uzak kalanların sayısı 162 bin.

geçirdiği kaza ya da sağlık sorunu nedeniyle yeniden işe başlayamayacağını düşünenlerin sayısı bir yıl içinde iş kazası geçirenler için 9 bin, işe bağlı sağlık sorunu yaşayanlarda 117 bin kişi. buna karşın kalıcı iş görmezlik sorunu yaşayanlar arasında sgk’dan gelire sahip olanların sayısı 62 bin.

"madende taşeron işçi sayısı fazla"

rapora göre en fazla iş kazası ve sağlık sorunu yaşayan işkollarından biri ise madencilik. her 10 işçiden biri yıl içinde iş kazasına maruz kalırken, her 20 işçiden biri işe bağlı sağlık sorunu ile karşılaştı.

raporda sgk ve tüik arasındaki farklılıklar da vurgulandı. tüik verilerine göre, sektörde tüm çalışanların sayısı 2012'de 113 bin. sgk ise sektörde kamu için işçi statüsünde çalışan ücretli sayısının 16 bin olduğunu belirtiyor. buna karşın 2009'da madencilikle ilgili kurumlarda çalışan taşeron işçilerin sayısı 8 bin 749 olarak veriliyor. 

raporda, türkiye büyük millet meclisi'nin 2009'da verdiği maden sektöründe çalıştırılan taşeron işçi rakamlarına da yer verildi:

• türkiye taş kömürü işletmeleri: 766
• eti maden işletmeleri: 1.305
• türkiye kömür işletmeleri kurumu: 6 bin 678

raporda, türkiye kömür işletmeleri kurumu bünyesindeki kadrolu işçi sayısının ise 2012'de 4 bin 575 olarak duyurulduğu belirtildi. ayrıca özel işletmeli maden ocaklarındaki koşulların ve iş güvenliği denetimlerinin yetersizliğine de vurgu yapıldı.

kaynak: disk