kazakistan devlet başkanı nursultan nazarbayev kazak merkez bankası'nın salı günü yaptığı devalüasyon sonrası tedbir kararı aldı. nazarbayev, ülkenin petrol gelirlerinden ekonomik büyümeye 5.4 milyar dolar pay ayrılması için talimat verdi.

karar bakanlar kurulu toplantısında alındı. nazarbayev toplantıda, "ekonomimize acil yardımda bulunabilmek ve yüzde 6-7'lik büyümeyi sağlayabilmek için devlet kaynaklarına başvurmak durumundayız" dedi. 

para, "milli kaynak" adı verilen petrol ihracatından elde edilen gelirlerin toplandığı fondan aktarılacak. bu fonu geçen senenin sonu itibariyle değeri 71.1 milyar dolar.

nazarbayev bankacılık sektöründeki tasfiye olunacak alacaklar (toa), yani geri ödenmeyen krediler ile ilgili kararını da merkez bankasına iletti. buna göre toa için ayrılan karşılıklar oranı 2015'te yüzde 15, 2016'da yüzde 10'a indirilecek.

toa, bu yıl başında yerel bankaların portfolyosunun yüzde 31,4'üne karşılık geliyordu.

4 yıl sonra tekrar devalüasyon

nazarbayev'in aldığı ekonomik tedbirler, merkez bankası'nın salı günü kazak para birimi tengeyi dolar karşısında yüzde 19 devalüe etmesinin ardından geldi.

kararın ardından 1 dolar 155 tengeden 180 tengeye yükseldi.

kazak merkez bankası aldığı bu son kararla tengeyi 4 yıl aradan sonra yeniden devalüe etmiş oldu.

emlak piyasasında çöküş, petrol fiyatlarındaki düşüş ve dış borç ödemelerindeki sorunlar kazakistan merkez bankası'nın 2009'da tenge'yi dolar karşısında yüzde 20 devalüeye etmesine yol açmıştı.

son devalüasyon kararının arkasında da merkez bankası'nın para politikasında gevşemeye gitmesi var.

kazaklar tepkili

devalüasyon kararına kazaklardan tepki var.

al jazeera'ye konuşan iş adamı aydos abcelilov, "hükümet her seferinde devalüasyonun olmayacağı sözünü veriyor. devalüasyon öncesi marketteki bir malzeme fiyatı 4 bin tenge ise, sonradan 5 bin tengeye çıktı. bütün ürünlerin fiyatı yüzde 20’ye arttı. ben de bir iş adamı olarak yaptığım sözleşmelerin fiyatından yüzde 20-25 oranında para kaybettim. tengeyle yaptığım sözleşmelerin fiyatı düştü." dedi.

kırgızistan'da bir internet şirketinde çalışan kazak vatandaşı zülfiya maratova da "maaşımı tenge ile alıyorum.  devalüasyon öncesi bankadan çektiğim parayı  -0,3 döviz kuru ile alıyordum. mesela, 1000 tenge için 333 som (7 usd) alıyordum. devalüasyon sonrası tenge kuru düştü. şu an da 1000 tengeye 200 som ( 4 usd) alıyorum. sonuçta büyük bir fark ortaya çıkıyor. almayı planladığımız bazı şeyleri ertelemek zorundayız. aynı zamanda ek gelir kaynağı bulmalıyız.” diye konuştu

kaynak: al jazeera ve ajanslar