beş gündür devam eden şiddet olaylarında en az 215 kişinin hayatını kaybettiği irak'ın kuzeyindeki kerkük vilayetine, kuzey irak bölgesel yönetimi'nin silahlı gücü olan peşmergeler yerleştirildi.

kuzey irak bölgesel yönetimi peşmerge bakanı cabbar yaver, yaptığı yazılı açıklamada, ülkenin kuzeyinde yer alan kerkük'ün bazı bölgelerine peşmerge yerleştirilmesinin nedeninin, bölgedeki militanlarla mücadele etmek ve sivilleri korumak olduğunu belirtti. yaver açıklamasında, "kerkük valisi'yle yapılan görüşmelerin ardından peşmerge güçlerinin genel olarak, kerkük ve çevresi başta olmak üzere, genel olarak boşlukları doldurmasına karar verildi" ifadesini kullandı. 

ancak bağdat'taki merkezi yönetim, kararın farklı amaçlar taşıdığını savunuyor. irak kara kuvvetleri komutanı ali ghaidan macid, fransa merkezli haber ajansı afp’ye yaptığı açıklamada, kürt tarafını kerkük’ün petrolüne ve zenginliklerine 'ulaşmak istemekle' suçladı. 

macid, bölgeye peşmerge yerleştirilmesinin tehlikleli bir gelişme olduğunu söyledi. irak kara kuvvetleri komutanı, bunun, peşmergeler ile merkezi ordu arasında yapılan ve yalnızca ortak güvenlik noktalarına asker konuşlandırılmasını gerektiren anlaşmaya aykırı olduğunu öne sürdü.

yine afp'ye konuşan iraklı diğer yetkili ise, bu gelişme karşısında ordunun alarm durumuna geçtiğini aktardı.

irak’ta son aylarda tırmanan mezhepsel gerilim, irak güvenlik güçlerinin, kerkük’ün havice bölgesinde hükümeti protesto eden sünni göstericilere yaptığı sert müdahalenin ardından çatışmaya dönüşmüştü. 23 nisan'da meydana gelen olayda, 53 kişi hayatını kaybetmişti.

son olarak cuma günü, başkent bağdat'ta güvenlik güçlerine yönelik iki ayrı saldırıda 10 asker ölmüştü. ilk saldırıda irak istihabarat servisi'nde görevli beş asker hayatını kaybederken, diğer saldırıda el kaide'yle mücadele birimi'nden (sahva) askerler hedef alınmıştı. sahva komutanı şeyh visam hardan, askerleri öldüren militanların teslim edilmemesi halinde tam teşekküllü çatışmaya girileceği uyarısında bulunmuştu.

öte yandan, başbakan nuri maliki, olayların ardından cumartesi günü yaptığı açıklamada, ülkede yaşanan mezhep gerilimini suriye'deki iç savaşa bağlamıştı. "mezhepçilik habistir" diyen maliki, birlik çağrısı yapmıştı.

ülkede sünni araplar, şii başbakan maliki liderliğindeki hükümeti sık sık protesto ediyor. söz konusu gösteriler, geçmiş aylarda sık sık çatışmalara sahne olmuştu. 

bağdat ile erbil arasında ülkenin kuzeyindeki bazı bölgelerle ilgili uyuşmazlık bulunuyor. kuzey irak bölgesel yönetimi, zengin petrol yataklarına sahip kerkük vilayeti üzerinde hak iddia ediyor. 

bu konjonktürde, bağdat'ın geçtiğimiz yıl ülkenin kuzeyine asker konuşlandırmasının ardından irak ordusu ile kürt yönetiminin peşmerge güçleri, savaşın eşiğine geldi. hatta 16 kasım 2012'de taraflar arasında ölümle sonuçlanan bir çatışma yaşanmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar