yedi ay aranın ardından yeniden başlayan kıbrıs müzakerelerinde ilk toplantı sona erdi. kktc’nin yeni cumhurbaşkanı mustafa akıncı ve rum lider anastasiadis bm kontrolündeki ara bölgede bir araya geldi. liderler, bugüne kadar ilerlenen konuların üzerinden geçti ve gelecek dönemde müzakerelerin yapısını konuştu. alınan öncelikli karar, güven arttırıcı önlemlere odaklanmak oldu.

vize formları kalkıyor

güven arttırıcı önlemler kapsamında iki lider ilk toplantıda bir dizi karar aldı. buna göre rum lider nikos anastasiadis adanın kuzeyindeki 28 mayın tarlasının haritalarını açıklayacak. akıncı da, rum tarafından kktc’ye geçişlerde sınırda verilen vize formlarının yarından itibaren kalkacağını ilan etti.

kktc hükümeti'nin aldığı bir karar sonucu artık 'kimlik' belgesini gösteren yurttaşlar, ilgili görevlinin 'not almak' düzeyinde yapacağı bir işlemle güneye geçebilecek, aynı şekilde güneyden gelenler de aynı kolaylıktan yararlanacak.

kuzey kıbrıs'taki uygulama, böylece, güneydeki prosedüre eş bir noktaya taşındı. yeni uygulama ile araçla geçişlerde artık araçtan inmek zorunluluğu da olmayacak. uygulama 16 mayıs'tan itibaren yürürlüğe girecek. yeni uygulama kuzey'den güney'e yedi sınır kapısında aynı şekilde uygulanacak.

görüşmelerin ardından bm genel sekreteri ban ki-moon’un kıbrıs özel temsilcisi espen barth eide, güven arttırıcı önlemlerin iki toplumun yakınlaşması için önemli olduğunu belirtti. iki liderin de kayıp şahısları konusunda birlikte çalışmaya devam etmek için istekli olduğunu söyledi.

görüşmeler iki haftada bir olacak

şubat 2014’te başlayan müzakerelerde, görüşme sıklığı konusunda anlaşmazlık yaşanmış, türk tarafı ayda iki kez bir araya gelmek isterken liderler ancak bir aydan uzun sürede görüşmelerini tekrarlayabilmişlerdi. bu kez görüşmelerin iki haftada bir yapılması konusunda iki taraf anlaştı. bir sonraki toplantının 28 mayıs’ta yapılmasına karar verildi.

eide, rum ve türk tarafının müzakerecilerinin ise daha sık görüşeceği bilgisini verdi.

yaklaşık dört saat süren görüşmede, bm genel sekreteri’nin kıbrıs özel temsilcisi lisa buttenheim'in yanı sıra kıbrıs türk tarafının müzakerecisi özdil nami ve kıbrıslı rum müzakereci andreas mavroyiannis de hazır bulundu.

eide, liderlerin 23 mayıs'ta sosyal içerikli bir yemekte bir araya geleceğini de açıkladı.

ilk kez 11 mayıs’ta yemekte bir araya geldiler

kıbrıs rum yönetimi ada'da tek taraflı ilân ettiği münhasır ekonomik bölge'ye türkiye'nin savaş gemileri sokmasını gerekçe göstererek, 8 ekim 2014'te müzakerelerden çekilmişti. türk bandıralı sismolojik araştırma gemisi barbaros hayrettin paşa, 20 ekim sabahı kktc ile türkiye’nin yaptığı anlaşma çerçevesinde münhasır ekonomik bölge’ye girerek doğalgaz arama çalışmalarına başlamıştı.

bm genel sekreteri'nin kıbrıs özel danışmanı eide'nin temasları ve barbaros hayrettin paşa gemisinin arama faaliyetlerini durdurmasının ardından görüşmelere tekrar başlanacağı açıklanmıştı. nisan’da kktc’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından iki lider ilk kez 11 mayıs’ta ara bölgedeki çalışma yemeğinde bir araya gelmişti.

ada'nın garantör devletlerinden türkiye, kıbrıs sorununun alt başlığı haline gelen doğalgaz konusunda kıbrıs rum yönetiminin tek taraflı adım atmasına karşı çıkıyor, doğu akdeniz’deki doğalgaz kaynaklarından ada'nın tamamının yararlanmasını istiyor ve gelirlerin paylaşımı konusunda ortak noktaya varmaya çalışıyor.

kaynak: al jazeera, dha ve aa