İşgal sonrası Afganistan
Liderler Afganistan için buluştu
On yılı aşkın süredir savaşla boğuşan ülkenin geleceğine ilişkin toplantıda, dört yılda 16 milyar dolar mali yardım taahhüt edildi.
Konular:
Dünya, Afganistan
Haberin Öne Çıkanları
Clinton'dan yardım taahhüdü
'Şartlı yardım'
Karzai'den teşekkür
japonya'nın başkenti tokyo'da düzenlenen afganistan ile ilgili buluşmaya katılan ülkeler, on yılı aşkın süredir savaşla boğuşan ülkeye dört yılda 16 milyar dolar mali yardım yapma kararı aldılar.
buluşmada, afganistan devlet başkanı hamid karzai, japonya başbakanı yoshihiko noda, bm genel sekreteri ban ki-moon, japonya dışişleri bakanı koichiro gemba, abd dışişleri bakanı hillary clinton ve türkiye kalkınma bakanı cevdet yılmaz'ın yanı sıra çok sayıda ülkenin dışişleri bakanı ve üst düzey yetkilisi yer aldı.
toplantının ardından açıklanan sonuç bildirgesine göre katılımcılar, afganistan'da demokrasinin tesisi, sivil toplumun geliştirilmesi, siyasi istikrarın sağlanması konularında görüş birliğinde olduklarını deklare etti. bildirgede, uluslararası toplumla birlikte 2002'den bu yana devam eden afganistan'la işbirliğinin devam ettirileceği kaydedildi.
süreçte karşılıklı taahhütlerin yerine getirilmesi yönünde adımlar atılacağı kaydedilen sonuç raporunda, afgan halkının yaşam şartlarının iyileştirilmesi için yardım yapılacağı vurgulandı. afgan hükümeti de hukuk devletinin tesisi, yolsuzlukla mücadele gibi konularda gayret edeceği taahhüdünde bulundu. ayrıca afganistan'ın terörizmle savaşta uluslararası kamuoyu ile işbirliğine devam edeceği kaydedildi.
diğer taraftan, abd dışişleri bakanı hillary clinton, toplantıda yaptığı açıklamada, ülkesinin 2017 yılına kadar afganistan’a yardım seviyesini bugünkü düzeyinde tutmaya devam edeceğini duyurdu.
fonların ülkenin ekonomisini yeniden inşa etmesi ve gerekli reformları gerçekleştirmesi için harcanacağını ifade eden clinton, “güvenlik kazanımlarını ve güvenliğin devrini geri dönülemez hale getirmeliyiz” dedi.
clinton, afganistan’ın güvenliğinin ‘savaşın artık var olmamasıyla ölçülemeyeceği’ vurgusunu yaptı.
abd’li diplomatik kaynaklar, mali yardımın, yolsuzluk ve yönetim zaafları nedeniyle israf edilmemesi koşuluyla kullanıma sokulacağını ifade ediyor.
noda 10 yıl öncesini hatırlattı
öte yandan, buluşmanın açılışında konuşan japonya başbakanı noda, toplantının tokyo'da düzenlenmesinden dolayı memnuniyetini dile getirerek, 10 yıl önce tokyo'da yeni afganistan'ın başlangıcını kutladıklarını hatırlattı.
o dönemde afganistan'da geçiş hükümeti bulunduğunu ve yeni bir milletin inşası için çaba sarf edildiğini belirten noda, aynı yıllarda ülkede savaş ve trajediden başka bir şey olmadığını ifade etti.
başbakan, afganistan’da hala mücadele edilecek birçok alan olduğu vurgusunu yaparken, son 10 yılda afganistan'ın, kendi geleceğine yönelik birçok hamle yaptığının altını çizdi. noda ayrıca, tüm paydaşların bu toplantıyla afganistan'ın yeniden inşası hususunda taahhütlerini yineleyeceğini vurguladı.
japonya başbakanı, uluslararası kamuoyunun 2014 yılına kadar başta güvenlik ve mali alanlarda olmak üzere sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini söyledi.
ülkesinin, ii. dünya savaşı sonrası ekonomik yükselişinin, diğer devletlerin desteğinden yoksun olarak “mümkün olamayacağını” belirten noda, zor durumlarda yapılan katkının önemine işaret etti.
karzai teşekkür etti
afganistan devlet başkanı hamid karzai de, ülkesinin japonya'nın desteğinden dolayı memnun olduğunu vurgulayarak, tokyo’nun bunu, geçen yıl yaşadığı depreme rağmen yaptığına dikkat çekti.
on yıl önce yine tokyo'da ülkesi hakkında bir toplantı ile yeniden yapılanma sürecinin başladığını hatırlatan karzai, bu sürenin milletlerin yaşamında uzun bir süre olmadığını kaydetti. cumhurbaşkanı, “uluslararası kamuoyunun yardımıyla bir sürü alanda yol aldık” diyerek, temel sağlık ve eğitim hizmetlerinde halkın neredeyse yarısına ulaşıldığını ifade etti.
karzai, gösterdiği başarıya rağmen ülkesinin birçok konuda uzun yıllar çalışmaya ihtiyacı olduğunu vurguladı. barış sürecinin, bölge ülkelerinin de katkısı bulunmadan olamayacağını ifade eden afganistan cumhurbaşkanı, karşılıklı sorumlulukların önemine işaret etti.
karzai, afganistan'ın barış ve kalkınma sürecine katkı yapan tüm ülkelere teşekkür etti ve halkının bunu unutmayacağını sözlerine ekledi.
ban: yapılacak çok şey var
bm genel sekreteri ban ki-moon da afganistan'ın yeniden yapılanması için birçok çalışma yapıldığını, ancak afganistan'daki kadınlar ve çocuklar başta olmak üzere, siyasi yaşam içinde hala yapılması gereken çok şey olduğunun altını çizdi.
afganistan'ın dönüşüm sürecinde önemli bir dönemde olduğunu ifade eden ban, bm'nin bu ülkede uzun yıllardır faaliyet gösterdiğini belirterek, sınırlı kaynakları olan afganistan'da herkesin ‘boşlukları doldurması gerekliğinin’ altını çizdi.
toplantıda yapılan konuşmalarda afganistan ile bölge ülkeleri arasındaki işbirliğinin orta ve uzun vadedeki önemi sık sık vurgulandı. bu çerçevede, japonya, bölgesel işbirliği için bölgede bir milyar dolarlık bir dizi projeyi hayata geçireceğini belirtti.
buluşma süresince basına kapalı yapılacak diğer görüşmelerde ülkeler, afganistan'ın ve bölgenin yeniden inşasının yanı sıra bölge barışına yapılabilecek katkılar üzerine taahhütlerde bulunuyor. toplantıda afganistan ve bölge ülkelerinin yanı sıra, dünya genelindeki çok sayıdaki sivil toplum kuruluşu da taleplerini dile getiriyor.
çok sayıda ülkenin üst düzey yetkilisinin katıldığı toplantının yapıldığı bölgede üst düzey güvenlik önlemleri dikkati çekiyor.
mayıs ayında, abd ve afganistan arasında, afgansitan'daki nato kuvvetlerinin 2014 yılında gerçekleşecek çekilme sonrasındaki statüsünü ile washington’ın ülkedeki rolünü içeren stratejik ortaklık anlaşması imzalanmıştı.
abd ve mttefiklerinin 2001 yılındaki müdahalesiyle devrilen taliban rejimi sonrasında nato'ya bağlı uluslararası güvenlik destek gücü (isaf) birlikleri ülkede görev yapıyor.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar