suriye muhalefeti devrimci güçler koalisyonu başkanı ahmet carba,  birleşmiş milletler güvenlik konseyi’ne (bmgk) 19 eylül'de bir mektup gönderdi. carba mektupta muhalefetin cenevre'de yapılacak olan uluslararası barış konferansına katılmaya istekli olduğunu ifade etti ancak şartlarını da ortayla koydu: "konferansın amacı, yürütme yetkilerinin tümünü elinde bulunduran bir geçiş hükümeti kurulması olmalı ve bütün taraflar da bunu kabul etmeli". 

muhalefet öteden beri, yürütme yetkisini tekeline alan suriye devlet başkanı beşşar esed’in ve eli kana bulaşmış rejim yetkililerinin yeni kurulacak geçiş hükümetinde olmaması konusunda ısrar ediyordu. muhalefet, tüm yürütme yetkilerinin geçiş hükümetine verilmesi şartını tekrarlayarak  smdk'nın bu pozisyonu korduğunu da ortaya koydu.

smdk özellikle 21 ağustos’ta  şam yakınlarındaki guta bölgesine düzenlenen kimyasal silah saldırısının ardından ikinci cenevre toplantısı'na katılıp katılmamakta kararsızdı. bu mektup, batı ve körfez ülkeleri tarafından desteklenen smdk'nın konferansa katılacağını yönündeki ilk açıklaması oldu. 

birinci cenevre konferansı

geçen yıl haziran ayında düzenlenen ilk cenevre toplantısında 'hemen ateşkes' çağrısı yapılmıştı. ab, rusya, abd, katar, çin, fransa, ingiltere ve türkiye'nin de katıldığı toplantıda  geçiş hükümeti kurulması da istemişti. ancak bu geçiş hükümetini oluşturacak unsurları tanımlarken esed ve rejimin üyelerinin akıbeti konusuna açıklık getirmemişti. onun yerine 'karşılıklı rıza temelinde mevcut hükümet üyelerinin ve muhalif grupların da katılabileceği bir geçiş hükümeti' denilmişti. bu muğlak ifade, suriye muhalefetinin tepkisine neden olmuştu.

bm ve arap birliği suriye özel temsilcisi lahdar brahimi, ikinci cenevre konferansının toplanması için geçtiğimiz aylarda çaba sarf etmiş ancak başarılı olamamıştı. suriye'de 21 ağustos'ta yüzlerce sivilin ölmesine neden olan kimyasal saldırıdan sonra iç savaşa son verecek müzakereler yeniden gündeme gelmişti.

ingiliz guardian gazetesine geçtiğimiz hafta bir demeç veren suriye dışişleri bakan yardımcısı kadri jamil de, ikinci cenevre toplantısı'na katılacaklarını ve orada ateşkes çağrısı yapmayı düşündüklerini açıklamıştı. şam yönetiminin cenevre'de bazı önerileri olduğunu belirten jamil, bu önerileri şöyle sıralamıştı; “dış müdahaleye son verilmesi, ateşkes ve siyasi sürecin başlangıcı suriye halkının yabancı müdahale olmaksızın demokratik bir şekilde kaderini tayin edecek şekilde olması”.

yedinci madde uygulanmalı

carba, mektubunda suriye'nin kimyasal silahlarının imha edilmesine ilişkin bir karar çıkartmaya hazırlanan bmgk'ye bu konuda da talepler iletti. carba, kararının bm şartının askeri güç kullanılmasını öngören yedinci maddesine atıfta bulunulmasını istedi.

batılı güçler ve rusya bir haftadır bu kararın içeriği hakkında müzakere yapmaya devam ediyorlar. batılı güçler, sıkı bir takvime bağlanmış, sürecin herhangi bir nedenle aksaması durumunda güç kullanılmasını da öngören ağır yaptırımlardan yana. ancak rusya buna karşı çıkıyor.

rusya dışişleri bakanı sergei lavrov, pazar günü interfax haber ajansına yaptığı açıklamada batılı güçleri kast ederek, "bunu, gezegeni suriye'deki kimyasal silahlardan kurtarma şansı olarak görmek yerine, çin ve rusya'nın izin vermeyeceği şeyi, yani rejime karşı güç kullanmayı ve muhalefete kalkan olmayı içeren bir karar çıkartma şansı olarak görüyorlar," dedi.

kaynak:ajanslar