bm suriye özel temsilcisi staffan de mistura, pazartesi günü suriyeli muhaliflerin oluşturduğu yüksek müzakere komitesi (ymk) üyeleri ve esed rejimi temsilcileriyle ayrı ayrı görüşecek. ancak bu görüşme cenevre'de ana müzakerelerin başlayacağı anlamına gelmiyor. çünkü muhalifler bm güvenlik konseyi kararlarına atıfta bulunarak sivillere yönelik bombardımanın sonlandırılması, kuşatmaların kaldırılması ve insani yardım ulaştırılması gibi adımları müzakere edilemez olduğunu söylüyor. bunların önkoşul olmadığının altını çizen mıhalifler, bm güvenlik konseyi’nin 2254 sayılı kararının 12. ve 13. maddeleri'ne işaret ediyor.

ymk sözcüsü salim el-muslet, tam müzakerelere geçmek için muhaliflerin taleplerini bugünkü basın toplantısında yineledi.  cenevre'ye suriye halkını kurtarmaya, avrupa'daki sığınmacıları evlerine geri götürmeye geldiklerini ama ölenleri, denizde boğulanları geri döndürmenin mümkün olmadığını ifade eden muslet, sözlerini şöyle sürdürdü:

"görüşmelere başlamayı istiyoruz ama bm güvenlik konseyi'nde 15 ülke tarafından kabul edilen kararların uygulanması için de uluslararası toplumun ciddi adımlar attığını görmek istiyoruz. açlıktan ölmek üzere olan çocuklarımıza gıda ulaştırıldığını görmek istiyoruz. suriyeli kadınların güvende olduğunu, esed'in hapishanelerindeki kadınların serbest bırakıldığını görmek istiyoruz."

'pozitif mesajlar aldık'

de mistura ile yaptıkları ilk görüşme sonrasında basına konuşan el-muslet, de mistura ile yarın tekrar görüşeceklerini söyledi. el-muslet, "gelişmeler pozitif. de mistura'dan pozitif mesajlar aldık. yarın, de mistura ile tekrar görüşeceğiz" dedi.

ymk'nın koorsinatörü riyad hicab ise internetten yaptığı açıklamada rejimin suriye halkının temel insani haklarını ihlal etmeye devam ettiğini belirterek "ymk temsilcilerinin cenevre'de bulunması bu hak ihlallerinin meşrulaştırıldığı anlamına gelmez, ymk, temsilcilerini çekebilir" restini çekti. 

'garanti almaya geldik'

muhalif heyetten basma kudmani de "cenevre'ye sadece insani durumun iyileştirilmesi konusunda ciddi adımlar atılması için garanti almak için geldik" dedi.

geçen hafta müzakere hazırlıkları başladığında suriye'de bombardımanların ve kuşatmaların genişletildiğine dikkat çeken kudmani, "bombardımanlar yoğunlaştı. tam bir kuşatma söz konusu" diye konuştu. suriye insan hakları gözlemevi de cumartesi günü rusya'nın 30 eylül 2015'te başlayan hava saldırılarında şimdiye kadar 1400 kişinin hayatını kaybettiğini açıklamştı.  

kerry'den mesaj

cenevre'de müzakerelerin başlaması için abd yönetimi de bastırıyor. jonh kerry, bir açıklamayla taraflara seslendi, iki tarafın da ilerleme için bu fırsatı kaçırmaması gerektiğini söyleyen kerry, "sonuçta bu krize askeri bir çözüm yok" dedi. 

türkiye ve suudi arabistan'dan muhaliflere destek

cenevre'deki görüşmeler dışişleri bakanı mevlüt çavuşoğlu ile suudi arabistan dışişleri bakanı adil el-cübeyr'in riyad'da yaptığı görüşmenin de ana konularından birisiydi.

ortak basın toplantısında "suriye muhalefetine cenevre’ye katılması için sunulan güvenceler bize sunuldu. bu ise cenevre-1 kararlarının uygulanmasını kapsıyor" diyen suudi bakan cübeyr, "yeni suriye’de beşşar esed'e yer olmayacak. bunun gerçekleşmesi için muhalefet kendi iradesi ile cenevre’ye gitti. bu konuda biz kesinlikle bir zorlama veya baskı yapmadık. biz muhalefete sadece destek vermeye çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.

'ateşkes olmadan neyi müzakere edeceksiniz'

suriye muhalefetinin, ateşkesin sağlanması ve insani yardımlar konusundaki talebini desteklediklerini yineleyen çavuşoğlu da, muhalefetin talebinin haklı olduğunu belirtti. bakan çavuşoğlu, "ateşkes olmadan neyi müzakere edeceksiniz? muhalefet cenevre'de de bu talepleri tekrar gündeme getirecektir. biz de haklı buluyoruz ve destekleyeceğiz. tüm muhataplarımıza da bu muhalefetin haklılığını söylemeye devam edeceğiz" şeklinde konuştu.

ceyş ül islam cenevre'ye gidiyor

rusya'nın cenevre'ye katılmasına itiraz ettiği suriyeli muhalif grup ceyş ül islam da cenevre'ye gidiyor. ceyş ül islam'ın başmüzakerecisi muhammed alluş reuters'a yaptığı açıklamada, "cenevre'ye suriye hükümetinin siyasi çözüm konusunda ciddi olmadığını göstermek için gidiyorum" dedi. 

kaynak: reuters, afp, al jazeera