sokak çatışmalarının beşinci gününe girdiği mısır’da, muhaliflerin oluşturduğu ulusal kurtuluş cephesi'nin liderlerinden muhammed el baradey, cumhurbaşkanı muhammed mursi’nin diyalog çağrısını reddetti.

pazartesi günü kahire'de düzenlediği basın toplantısında, taleplerinin karşılanması halinde masaya oturacaklarını belirten baradey, diyalog çağrısının ‘yüzeysel’ ve ‘içerikten yoksun’ olduğunu söyledi.

el baradey'le birlikte gazetecilerin karşısına çıkan eski cumhurbaşkanı adaylarından hamdin sabahi de, halkın istekleri yerine gelmediği ve akan kan durmadığı mursi'yle görüşmeyeceğini duyurdu.

ulusal kurtuluş cephesi, destekçilerini, cuma günü devrimin merkezi haline gelen başkent kahire’deki tahrir meydanı'na davet etti. cephe, gösterilerin amacı 'devrim için can veren şehitlerin kutsamak' ve 'devrimin hedeflerini gerçekleştirmek' olarak açıkladı. 

cumhurbaşkanı mursi, siyasi partilerin temsilcilerine, pazartesi günü bir araya gelerek ulusal diyalog başlatma çağrısı yapmıştı.

ismailiye, port said ve süveyş kentlerinde olağanüstü hal ilan edildiğini duyuran mursi ayrıca bu üç kentte 30 gün boyunca 21.00-06.00 saatleri arasında sokağa çıkılmasını yasaklamıştı.

liberal muhalifler mursi’yi baskıcı bir lider olup, ifade ile din ve vicdan hürriyetine saygılı olmayan bir anayasayı uygulamakla suçluyor. mısır'da yeni anayasa geçtiğimiz aralık ayında yapılan referandumla kabul edilmişti. 

ordunun yetkileri artıyor 

mısır hükümeti ise sokak çatışmalarını önlemek için güvenlik önlemlerini artırmayı planlıyor. son olarak kabine orduya, sivilleri tutuklama ve polise destek yetkisi veren tanıyan kanun tasarısını onayladı. tasarının yürülüğe girmesi için meclisin alt kanadı tarafından da onaylanması gerekiyor. 

hükümet yetkililerinden birinin ingiliz reuters haber ajansına yaptığı açıklamaya göre, yeni düzenlemeyle ordu polis gücü gibi hareket edebilecek. tutuklananlar ise askeri mahkemelere değil sivil mahkemelere sevk edilecek. ancak ordunun yetkilerinin ülke genelinde mi yoksa yalnızca olağanüstü hal ilan edilen süveyş kanalı kıyısındaki üç kentte mi genişleyeceği belli değil.

mısır'ın resmi haber ajansı mena, düzenlemenin bir sonraki parlamento seçimlerine kadar yürürlükte kalacağını ve mursi'nin gerekli gördüğü takdirde tekrar uygulanabileceğini bildirdi.

mena’nın haberine göre askerlerin nerede konuşlanacaklarına ve hangi görevleri alacaklarına savunma bakanlığı karar verecek.

kalabalık cenaze törenleri

öte yandan mısır’da son yaşanan şiddet olaylarında hayatını kaybedenlerin cenazeleri için port said kentinde binlerce kişi sokaklara çıktı. göstericiler, polis müdahalesine karşı gaz maskeleri taktı.

kahire’nin merkezindeki mahallelerden birinde de, bir kişinin kurşun isabet etmesi sonucu hayatını kaybettiği belirtiliyor. bu kişinin göstericilerden olmadığı ve tesadüfen kurşuna hedef olduğu sanılıyor. 

devrimin yıldönümünde şiddet

mısır'da 2011’deki devrimin başlamasının ikinci yıldönümü olan cuma günü çıkan ve haftasonunda süren olaylarda en az 50 kişi hayatını kaybetmişti. 

özellikle port said’de 74 kişinin hayatını kaybettiği stadyum olayı nedeniyle açılan davadan 21 kişi için idam kararı çıkması kentteki olayları tetiklemişti. geçen yıl şubat ayında el ehli ile el mısri takımlarının futbol maçı sonrasında el masri seyircisi sahaya inmiş, çatışmalarda yüzlerce kişi de yaralanmıştı.  

cumartesi, mahkemenin idam kararını destekleyenler ve karşı çıkanlar arasındaki şiddet olaylarında en az 30 kişi ölmüştü. pazar günü de bu kişilerin cenaze törenleri sırasında çıkan arbedede yedi kişi yaşamını yitirmişti. 

demokratik seçimle geldi

muhammed mursi, mısır'da, eski lider hüsnü mübarek'in şubat 2011’de görevi bırakmasının ardından yapılan ilk demokratik seçimlerle iktidara geldi. mursi, 1952'de monarşinin sona ermesinden bu yana mısır'ın beşinci cumhurbaşkanı oldu.

ülkede ağustos ayında ise, başbakan hişam kandil liderliğindeki yeni hükümet göreve başladı.

mursi, mübarek rejiminin devrilmesiyle geçiş döneminde iktidarı üstlenen yüksek askeri konsey (yak) başkanı ve yeni kabinenin savunma bakanı hüseyin tantavi ile genelkurmay başkanı sami annan'ı emekliye sevk etti. mursi, ayrıca, askerlerin 17 haziran 2012 tarihinde ilan ettiği, orduya geniş yetkiler tanıyan ve cumhurbaşkanının yetkilerini kısıtlayan anayasal düzenlemeleri de iptal etti. 

mısır’da 25 ocak 2010'da devrik lider hüsnü mübarek'e yönelik başlayan protestolarda 800’den fazla kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 11 bin kişi yaralanmıştı.

mübarek, bu ölümlerden sorumlu olduğu suçlaması ve çok sayıda yolsuzluk iddasıyla ağustos 2011'de başlayan davalarda yargılanmış, 2 haziran 2012'de suçlu bulunarak müebbet hapse mahkum edilmişti. ancak söz konusu karar, yüksek mahkeme tarafından bozulmuştu. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar