türkiye, suriye’den ateşlenen havan mermilerinin güneyindeki şanlıurfa kentinin akçakale ilçesine isabet etmesinin ve beş kişinin hayatını kaybetmesinin ardından nato ve bm'yi harekete geçirdi.  

nato kuzey atlantik konseyi, saldırıya karşılık veren türkiye'nin yaptığı çağrı üzerine çarşamba akşamı brüksel'de büyükelçiler düzeyinde olağanüstü toplandı ve ankara'nın istediği metni oybirliğiyle onayladı.

toplantının ardından yaptığı açıklamada, suriye'den, uluslararası hukuku ihlal eden türkiye’ye yönelik saldırgan eylemlerine derhal son vermesi istendi. bildiride, bu tür eylemlerin yalnızca türkiye için değil, ittifak üyesi tüm ülkeler için tehdit oluşturduğu belirtildi.

akçakale’deki olayın topluluk nezdinde büyük kaygı uyandırdığı ifade edilen ittifak açıklamasında, "üyesi olan türkiye’ye destek olmaya devam edilecektir" ifadesi yer aldı.

'nato şartı' da denilen washington anlaşması'nın beşinci maddesi, ittifak üyesi bir ülke saldırıya uğradığında tüm üye ülkelerin birlikte savaşmasını öngörüyor. 'nato şartı’nın dördüncü maddesi ise bir üye devletin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ve güvenliğinin tehdit altında olması durumunda tüm üye devletlerin birlikte istişarelerden bulunmasını içeriyor.

beşinci madde bugüne kadar yalnızca 11 eylül saldırılarında yürürlüğe sokuldu. 

bm'den uyarı

öte yandan bm genel sekreteri ban ki-moon da, suriye hükümetini komşularının toprak bütünlüğüne saygı göstermesi konusunda uyardı.

bm sözcüsü martin nesirky, beş sivilin ölmesiyle suriye'deki çatışmaların sadece suriye halkının güvenliğini tehdit etmediğini, komşularına da zarar verdiğini bir kez daha gösterdiğini söyledi.

genel sekreter ban'ın birçok kez çatışmaların suriyeliler için trajik sonuçlar doğuracağı uyarısında bulunduğuna işaret eden nesirky, ban'ın şam rejimine kendi halkına karşı şiddet uygulamaya son vermesi ve tüm taraflara da 18 aylık çatışmayı noktalayarak barışçıl bir çözüme varmaları çağrısını yenilediğini aktardı.

bu arada ankara da bm güvenlik konseyi'nden, şam rejiminin eylemlerini durdurması için gerekli adımları atmasını talep etti. bm'ye sunduğu mektupta toprak bütünlüğüne vurgu yapan türkiye, güvenlik konseyi'nden bu konuda garanti istedi.

abd'den sert mesajlar

akçakale'deki saldırıya bir kınama da abd'den geldi. beyaz saray'dan yapılan açıklamada,ü "müttefikimiz türkiye’nin yanındayız" ifadelerine yer verildi. 

beyaz saray ulusal güvenlik konseyi sözcüsü tommy vietor, esed rejiminin kendi halkına vicdanlara sığmayacak acılar çektirdiğine işaret ederek, ''tüm sorumlu ülkeler esad'in iktidarı bırakması, ateşkes ilan etmesi ve siyasi geçiş sürecini başlatmasının zamanının çoktan geçtiğini net olarak ortaya koymalı'' dedi.

abd savunma bakanlığı (pentagon) da açıklama yaptı. pentagon sözcüsü george little, ''güçlü müttefikimiz türkiye'de meydana gelen can kayıplarından üzüntülüyüz ve durumu yakından izlemeye devam ediyoruz'' dedi. litte, olayın suriye rejiminin ahlaksız davranışlarının ve neden iktidardan gitmesi gerektiğinin diğer bir örneğini oluşturduğunu söyledi.

clinton: öfke duyuyoruz

abd dışişleri bakanı hillary clinton ise suriyelilerin sınır ötesinden ateş açmalarından abd olarak öfke duyduklarını ve sınırın türk tarafında meydana gelen can kayıplarından çok üzüntülü olduklarını belirtti.

dışişleri bakanı ahmet davutoğlu ile çarşamba gecesi geç saatlerde bir telefon görüşmesi yapan clinton, bundan sonra izlenecek en iyi yolun ne olabileceği konusunda görüş alışverişinde bulundu. washington yönetimi, ankara'ya bm ve nato nezdinde tam destek vereceğini iletti.

clinton, suriye rejiminin, iktidarda kalabilme hırsıyla, kendi halkına kelimelerle anlatılamaz acılar çektirdiğini söyledi. iran gibi ülkelerin, can kayıplarına, suriye içindeki şiddetin şimdi artar şekilde suriye sınırlarının dışına çıkmasına ve getirdiği zarara bakmaksızın esad rejimini destek verdiğini ve kışkırttığını da ifade eden clinton, ''bu çok çok tehlikeli bir durum, tüm sorumlu ülkeler esed rejimine ateşkes yapması, kendi halkına saldırıya son vermesi ve siyasi geçiş sürecine başlaması yolunda ikna etmek için bir araya toplanmalı. bu derin kaygı duyduğumuz ve üzerinde çalışmaya devam edeceğimiz bir konu'' dedi.

davutoğlu, gelişmelerle ilgili almanya, fransa, azerbaycan ve pakistan dışişleri bakanlarıyla da görüştü.

eylül ayının son günlerinde de yine akçakale'ye top mermileri isabet etmiş ve ilçede bir ev yıkılmıştı. can kaybı ve yaralanma gibi olumsuzlukların yaşanmadığı olay sonrası, ankara şam yönetimine nota vermişti.

suriye'de mart 2011'de başlayan ve 18 ayı dolduran isyan, devlet başkanı beşar esad rejimini devirmeyi hedefleyen muhaliflerle ordu birlikleri arasında çatışmalara dönüşmüştü. muhaliflere göre, aylardır süren şiddet sonucu ülkede 30 bine yakın sivil yaşamını yitirdi

kaynak: ajanslar