israil başbakanı binyamin netanyahu, orta doğu'da barışı sağlamanın tek yolunun doğrudan müzakere olduğunu belirterek, filistin'in birleşmiş milletler'de (bm) tanınması yönündeki çabanın "başarılı olmayacak kestirme bir yol" olduğunu söyledi.

bm genel kurulu genel görüşmeleri için new york'ta bulunan netanyahu, burada görüştüğü amerika birleşik devletleri (abd) başkanı barack obama'ya genel kurul görüşmelerinin açılışındaki konuşmasında, israillilerle filistinliler arasında doğrudan görüşmeleri uygun bulmasından ve bm'nin tek başına filistin devleti ilan etme yönündeki herhangi bir girişimine karşı çıkmasından dolayı teşekkür etti.

obama, filistin lideri mahmud abbas'la görüşmesinde ise filistin’in bm üyeliğini güvenlik konseyi'nde veto edeceğini söyledi. 

'tek çözüm diyalog'

obama bm genel kurulu'nda yaptığı konuşmada, filistin’in devlet olarak tanınıp, tam üye olma girişimini eleştirmişti. obama, israil ve filistinlilerin, dünyaya birbirlerinin gözleriyle bakmayı öğrenmeleri gerektiğini kaydetmişti. 

abd başkanı, israil ve filistin'in sorunla ilgili haklı gerekçeleri olduğunu ve bu durumun çözümü geciktirdiğini ifade ederken, tek çarenin karşılıklı diyalog olduğunu söylemişti. obama, israil’in güvenliği ve filistinlilerin bağımsız bir devlete sahip olmaları konusundaki düşüncelerinin değişmediğini belirtmişti. 

veto uyarısı 

öte yandan fransa cumhurbaşkanı nicholas sarkozy ise bm genel kurulu'ndaki konuşmasında, filistin'in örgüt üyeliğinin veto edilmesinin şiddet dalgasını arttırabileceği uyarısında bulunarak, bir yıllık bir barış takvimi ve filistin'e gözlemci devlet statüsü verilmesi önerisinde bulundu.

filistinlilerle barış sürecinin sekteye uğraması halinde israillilerden "hareketsiz" kalmamalarını isteyen sarkozy, israil'e seslenerek, "arap baharı gençlerinin haykırışlarını dinleyin. 'yaşasın özgürlük' diye haykırıyorlar, 'israil defol' diye değil. bölgenizde özgürlük ve demokrasi rüzgarı eserken hareketsiz kalamazsınız" dedi.

sarkozy, ortadoğu'da barış sürecinin "avrupa'dan geçtiğini" söylerken, "tek bir devletin ya da küçük bir grup devletin böyle karmaşık bir sorunu çözebileceğine inanmaktan vazgeçilmesi gerektiğini" belirtti.

filistin eleştirmişti

daha önce filistin dışişleri bakanı riyad el maliki, abd’nin filistin’in üyeliğini desteklememeleri için diğer ülkeleri ikna etme çabası karşısında hayrete düştüğünü söylemişti. maliki al jazeera’ya verdiği röportajda “çeşitli baskı ve tehdit yöntemleri kullanıyorlar, mektuplar gönderiyorlar, elçileri devreye sokuyorlar… gerçekten hayrete düştüm” ifadeleriyle abd’yi eleştirmişti.

bm genel sekreteri ban ki-mun ise bağımsız filistin için desteğini yinelese de, bu konudaki kararın üye devletler tarafından verileceğini vurgulamıştı. ban, “filistinlilerin, filistin adı altında bağımsız ve egemen bir devleti olmasını destekliyorum. bu çok gecikmiş bir adım” ifadelerini kullanmıştı.

filistin'in bm üyeliği için, güvenlik konseyi’nin tavsiye kararı gerekiyor. konseyin 15 üyesinden abd dahil beşi veto hakkına sahip. tüm üye ülkelerin temsil edildiği bm genel kurulu ise ancak bu tavsiye kararı sonrası üçte iki çoğunlukla üyelik kararı alabiliyor.

ancak abd'nin güvenlik konseyi'nde veto hakkını kullanacağını açıklaması sonrası, filistinliler için mevcut şartlarda en iyi seçenek genel kurul'da çoğunluğun oyunu alarak birleşmiş milletler'deki üyelik statüsünü yükseltmek olarak görülüyor.

kaynak: al jazeera