nobel edebiyat ödülü için 2014 yılı adayları arasında tahmin yapmak hiç kolay olmadı. eleştirmenler japon yazar haruki murakami’nin üzerinde dururken, beyaz rus yazar svetlana aleksiyeviç, daha önce de nobel’e aday gösterilen suriyeli yazar adonis ve kenyalı yazar ngugi thiong da uzmanların favorileri arasındaydı. ancak bu yıl ödül bir fransız yazara, patrick modiano’ya verildi.

paris’in gettolarından biri olan boulogne-billancourt’ta doğan modiano, 1968 yılında yayımlanan ilk romanı la place de i’etoile (yıldız meydanı) ile edebiyat dünyasının ilgisini çekmeyi başarmıştı bu romanda işgal altındaki paris’i anlatmış, roman dilinde verdiği detaylar ve anlatım biçimi itibariyle gelecek vaat edenler arasına girmişti. oldukça üretken bir yazar olan modiano, bugüne dek 20’nin üzerinde roman yayımladı ve bunlar başta almanca ve ingilizce olmak üzere birçok dile tercüme edildi. yazarın ‘babam ve ben’, ‘bir sirk geçiyor’ ve ‘en uzağından unutuşun’ adlı romanları türkçe olarak yayımlandı.

kaybolan çocukluk

orta halli bir aileye mensup olarak doğan patrick modiano, italyan kökenlere sahip olan babası ve belçikalı annesi ile paris’in dışında bir hayat sürdü. anne ve babası ikinci dünya savaşı sırasında işgal edilen paris’te tanıştı ve bu dönemde birbirlerine âşık oldu. babasının sık sık ortadan kaybolduğu, aktris annesinin ise sık sık turnelere çıktığı bir ortamda yetişen patrick modiano, devlet yardımı ile okumaya başladı. bu süreçte özlem duyduğu sevgiyi ve aile ortamını kardeşi rudy ile yeniden yakalamaya başladı. bilinmeyen bir rahatsızlık sebebiyle rudy’nin 10 yaşındayken hayatını kaybetmesi ise ağabeyi patrick’i derinden etkiledi. rudy’nin yasını tuttuğu dönem, yazarın kendi deyimiyle, çocukluğunun yitip gitmesini de izlediği bir süreç oldu. bu nedenle modiano, 1967-1982 yılları arasında yazdığı tüm romanlarını rudy’ye adadı. lise eğitimi sırasında annesinin arkadaşı olan raymond queneau’dan (‘zazie dans le métro’nun yazarı) geometri dersleri alırken, edebiyatla da tanışmış oldu. queneau’nun onu fransız yayınevi gallimard ile tanıştırmasının ardından ilk romanı yayımlanan modiano, 1968 yılı itibariyle yazın yaşamını sürdürüyor.

‘bon voyage’ ve ‘lacombe, lucien’ adlı filmlerin senaristliğini de yapan modiano’nun iki romanı sinemaya uyarlandı.

kaynak: al jazeera