Ukrayna
Obama'dan referandum tepkisi
ABD Başkanı, Kırım parlamentosunun aldığı referandum kararının Ukrayna anayasasını ve uluslararası kanunları ihlâl ettiğini söyledi. Obama ve Putin'in telefon görüşmesinden de sonuç çıkmadı.
abd başkanı barack obama, kırım parlamentosu'nun aldığı referandum kararının ukrayna anayasasına ve uluslararası kanunlara aykırı olduğunu söyledi, "ukrayna'nın geleceğine dair herhangi bir tartışmaya ukrayna'nın meşru hükümeti de dahil olmalıdır" dedi.
obama bu görüşünü, rusya devlet başkanı vladimir putin'le yaptığı bir saatlik telefon görüşmesinde de aktardı. ancak ukrayna-kırım krizinin diplomatik yollarla çözümü için yapılan bu en üst düzey temas da, görüş ayrılıklarının sürdüğü açıklamalarıyla sonlandı.
beyaz saray'dan yapılan açıklamaya göre, obama, bir saatlik görüşmede, rusya'nın, ukrayna'nın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne yönelik eylemlerinin, kendilerini, avrupalı ortaklarıyla koordinasyon halinde, bazı adımlar atmaya ittiğini dile getirdi. obama, rusya'yı ukrayna hükümeti ile doğrudan görüşmeler yapmaya çağırdı. rus askerlerinin üslerine dönmesini istedi.
ancak kremlin'den yapılan açıklamada, rusya'nın çözüm çağrılarını tamamen görmezden gelmediği ancak görüş ayrılıklarının sürdüğü vurgulandı.
açıklamada, "anayasa'yı çiğneyerek darbe ile iktidara gelen kiev'deki yeni yönetimin, ülkenin doğu ve güneydoğusu ile kırım bölgesine dayattığı kararların tamamen gayrımeşru olduğu" belirtildi.
rusya'nın bu bölgelerden gelen yardım çağrılarına kulak tıkayamacağı ve bunu bunu yaparken uluslararası hukuka uygun davrandığı ifade edildi.
ab'den vize hamlesi
ab liderleri ise ukrayna'daki gelişmeleri değerlendirmek üzere yaptıkları olağanüstü toplantı sonrası rusya'ya karşı vize muafiyeti müzakerelerinin askıya alınmasına karar verdi.
ab konseyi başkanı herman van rompuy ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi ve yatırımların artırılmasına yönelik 'yeni anlaşma' adı verilen müzakerelerin de durdurulacağını açıkladı. rompuy, rusya'nın soçi kentinde haziran ayında gerçekleşek g8 zirvesi hazırlıklarına da ara verileceğini söyledi, rusya'nın ukrayna politikasını değiştirmemesi durumunda zirveden tamamen çekilebileceklerini de ekledi.
'referandum kararı gayri meşru'
ukrayna geçici devlet başkanı aleksandr turçinov, kırım parlamentosunun referandum yapılmasına ilişkin gayri meşru karar aldığını söyledi.
turçinov bir televizyondaki konuşmasında, söz konusu eylemi rus ordusu tarafından ukrayna devletine karşı organize edilen bir ‘suç’ ve ‘maskaralık’ olarak niteledi.
bölgedeki krizi tırmandıran referandum kararı kırım özerk cumhuriyeti parlamentosu’nda perşembe günkü oylamada kabul edilmişti. parlamentonun bu kararı 2 milyon nüfuslu yarımadada 16 mart'ta halkın oyuna sunulacak.
almanya başbakanı angela merkel, kırım parlamentosu’nun rusya’ya bağlanma kararının yasal olmadığını ve anayasaya aykırı olduğunu söyledi. merkel ayrıca rusya’nın siyasi diyalog konusunda ilerleme sağlayamamsı durumunda avrupa birliği’nin rusya’ya ait ‘mal varlıklarının dondurulması’ ve ‘seyahat yasağı’ önlemlerini alacağını söyledi.
ingiltere başbakanı david cameron da ukrayna konusunda ilerleme sağlanamaması durumunda mal varlıklarının dondurulması ve seyahat yasağı gibi konuların gündeme gelebileceğini söyledi.
fransa cumhurbaşkanı françois hollande ise, rusya’nın ukrayna’nın istikrarsızlaşması konusunda önlem almaması halinde daha ileri ekonomik tedbirlerin alınacağını söyledi.
öte yandan uluslararası polis teşkilatı (interpol), ukraynalı yetkililerin vikto yanukoviç hakkında 'kırmızı bültenle arama' başvurusu yapıldığını ve başvurunun değerlendirildiğini bildirdi.
türkiye'den de referandum kararına tepki
dışişleri bakanlığından yapılan açıklamada referandum kararının ülkede krizin çözümüne katkı sağlamayacağı belirtildi, "kararı, kırım’daki farklı gruplar arasında ciddi kırılmalara yol açabilecek, bölgede ve ötesinde olumsuz sonuçlar doğurabilecek, tehlikeli ve yanlış bir adım olarak değerlendiriyoruz" denildi.
abd dışişleri bakanı john kerry ile rusyalı mevkidaşı sergey lavrov iki gün içinde 3. kez ukrayna'yı görüştükten sonra lavrov, roma'daki son görüşmenin ardından 'anlaşma yok' mesajı vermişti.
lavrov, görüşmeden sonra abd'nin ukrayna krizine dâhil olanlara vize yasağı koymasını eleştirip "rusya'ya yaptırımlar baskıyı artırır, yapıcı değil" demişti.
bmgk ukrayna için toplandı
ukrayna krizi birleşmiş milletler güvenlik konseyi'nde de ele alındı. konseyin ukrayna'nın yardım talebi üzerine toplanan konsey, dördüncü oturumda da rusya'nın tutumu üzerine önemli bir atım atılamadı. diplomatlar ülkelerinin tutumlarını ve tepkilerini dile getirmekle yetintiler. abd'nin bm daimi temsilcisi samantha power, kırım'da yapılacak referandumun hukuksuz olduğunu, sonucu tanımayacaklarını söyledi. power, rusya'nın konsey'de tamamen tecrit edildiğini söyledi.
rusya'nın bm daimi temsilcisi vitali churkin ise, "ukrayna'daki yeni yönetimi meşru bir otorite olarak tanımıyoruz." dedi. churkin, ortaya çıkan bazı telefon kayıtlarını hatırlatarak, bazı odakların ukrayna'da darbeye teşebbüs ettiğini savundu.
ingiltere'nin temsilcisi mart l. grant ise, kırım'daki askerlerin rus askeri olduğundan şüphe olmadığını söyleyerek, rusya'dan askerlerini deniz üssüne çekmesini istedi.
güvenlik konseyi'nin kapalı toplantısına ukrayna'nın bm daimi temsilcisi yuriy sergeyev de katıldı.
kaynak: reuters ve aa
Yorumlar