obama, beyaz saray’da düzenlediği basın toplantısında avrupa birliği (ab), amerika birleşik devletleri (abd), rusya ve ukrayna’nın ukrayna’da tırmanan tansiyonun düşürülmesine ilişkin cenevre'de vardıkları anlaşmaya ilişkin soruları da yanıtladı.

şu aşamada herhangi bir şeyden emin olamayacaklarını belirten obama, “diplomasinin şiddeti azaltabileceğine yönelik ihtimalin olduğunu ve her zaman bizim hedefimiz olan ukraynalıların kendi yaşamları hakkında kendi kararlarını verebilecekleri konusunda ilerleme sağlayabileceğimizi düşünüyorum” diye konuştu.

 'eğer ilerleme görürsek, bu olumlu olacaktır' 

obama, cenevre’de yapılan görüşmenin uzun ve etkili olduğunu ifade ederek, ukrayna başbakanı arseniy yatsenyuk’un detaylı bir sunum yaptığını, ukrayna’nın doğusunda ve güneyinde yaşayan halkın tam şekilde temsil edilmesi, haklarının korunması ve rusça konuşanlara tam yasal koruma sağlanması konularında uygulamaya koyacakları reformları anlattığını belirtti.

kiev yönetiminin görüşmede ülkenin güneyinde ve doğusuna dair çeşitli endişelerini aktardığını kaydeden obama, binaları işgal eden tüm gayri nizami kuvvetlerin ve milislerin silahsızlandırılmasının gerektiğine işaret eden umut verici bir açıklamanın varlığından söz etti. obama, söz konusu açıklamaya rusya’nın da imza attığını hatırlatarak, şimdi sorulacak sorunun, rusya’nın ‘karışıklığa sebebiyet verecek’ şekilde kullandığı gücünü, ukraynalıların seçim yapması, ekonomilerini istikrara kavuşturması, büyüme ve demokrasi yolunda ilerleme sağlaması, egemenliklerine saygı duyulacak şekilde düzeni yeniden tesis etmesinde kullanıp kullanmayacağının olduğuna vurgu yaptı.

obama, almanya başbakanı angela merkel’le görüştüğünü, ilerleyen saatlerde de ingiltere başbakanı david cameron ile görüşeceğini bildirdi.

obama, geçmiş deneyimlere bakıldığında, gelecek birkaç gün içerisinde rusya'nın verdiği sözleri yerine getireceğine bel bağlayamayacaklarını söyledi. ukrayna’nın doğu ve güney bölgelerinde rusya’nın girişimlerine yönelik, şu anda olduğu gibi, karşılık vermeye hazırlıklı olmaları gerektiğini ifade eden obama şunları söyledi:

“eğer sözlerin yerine getirildiğini görürsek, bu açıkçası olumlu olacaktır. bu arada, imf (uluslararası para fonu), avrupalılar ve diğerleriyle birlikte çalışarak ukrayna’nın ekonomisini istikrara kavuşturmak ve iyileştirmek için ukrayna hükümetine yardıma devam edeceğiz. nato'nun 5. maddesi’nin yükümlülüklerini yerine getireceğimizden ve emniyette olduklarından emin olmalarını sağlamak için nato müttefiklerimizle birlikte çalışmayı sürdüreceğiz.”

 'askeri seçenekler masada değil'

bir soru üzerine, ukrayna meselesinde askeri seçeneklerin masada olmadığını kaydeden obama, “çünkü bu askeri bir çözüme uygun bir durum değil” ifadesini kullandı. obama bu nedenle yapılması gerekenin, binaları ele geçiren gayri nizami kuvvetlerin silah bırakacağı, amerikalılar, ruslar veya başkaları tarafından değil, ukraynalılar tarafından bir ulusal diyalogun yürütülebileceği bir ortamı yaratmak olduğunu belirtti.

rusya’nın hâlâ ukrayna sınırında gözdağı olarak askeri birliklerini bulundurduğuna dikkat çeken obama, sadece kendilerinin değil uluslararası toplumun geniş kesiminin ukrayna’nın doğusunda ve güneyinde yaşanan karışıklık ve kaosta rusya’nın parmağı olduğuna inandığını dile getirdi.

ancak rusya'nın önünde, farklı bir yaklaşım sergilemek için fırsat bulunduğunu belirten obama, rusya'yı bu yönde teşvik ettiklerini, diğer taraftan da, rusya'nın farklı bir yol izlememesi halinde buna ilave karşılıklar hazırlayacaklarını belirtti.

obama, “putin'in, cenevre görüşmesinden ortaya çıkan umut ışığının sonunu getirmesi en güçlü tercihimizdir. ancak bunu görünceye kadar, inanmayacağız ve aynı zamanda diğer seçeneklerimiz neler, onları hazırlayacağız” açıklamasında bulundu. 

kaynak: anadolu ajansı ve reuters