İran: Batı'nın korktuğu güç

'Riyad ile görüşmekten mutlu oluruz'

İran, Suudi Arabistan’dan gelen davet üzerine Riyad ile bölgesel konuların çözümü ve yanlış anlaşılmaların ortadan kaldırılması için görüşmeler yapmaktan memnuniyet duyacağını açıkladı.

Konular: İran, Ortadoğu
Abdullahiyan, Türkiye, İran ve Suudi Arabistan’ın bölgede sorunların çözümü için ortak bir siyasi yaklaşım sergilemesi gerektiğini vurguladı. [Fotoğraf: AP]

Kronoloji: İran-Suudi Arabistan ilişkileri

1979 - riyad, şah rıza pehlevi yönetiminin devrilmesi ve ayetullah humeyni’nin öncülüğünde iran islam devrimi’nin gerçekleşmesini, hareketin yayılabileceği endişesiyle izledi.
1980-88 – bu dönemde gerçekleşen iran-irak savaşında riyad yönetimi saddam hüseyin rejimine açık destek verdi.
1987 - aralarında 275 iranlı hacının bulunduğu 402 kişi suudi güvenlik güçleri ile göstericiler arasındaki çatışmalarda ölmesi üzerine iki ülke arasındaki ilişkiler kopma noktasına geldi.
1997 – veliaht prens abdullah aralık ayında islam zirvesi için iran’a gitti, islam devrimi’nden bu yana böyle bir ziyaret gerçekleştiren en yüksek seviyedeki suudi yetkili oldu.
1999 – kral fehd bin abdülaziz, cumhurbaşkanı muhammed hatemi’nin seçim zaferini kutladı ve hatemi’yi reform yanlısı politikalarından dolayı övdü.
2003 – abd’nin irak’ı işgali ve irak’taki şii grupların yeniden güçlenmesi bu ülkedeki çıkarları nedeniyle suudi arabistan ve iran’ı yeniden karşı karşıya getirdi.
2011 – ortadoğu ülkelerinde özellikle şii-sünni geriliminin yükseldiği bahreyn’deki gelişmeler iki ülke arasındaki rekabetin alevlenmesine sebep oldu. suriye’de esed rejimi ve muhalifler arasında yaşanan iç savaş da taraflar arasındaki gerilimi artırdı.

iran dışişleri bakan yardımcısı hüseyin emir abdullahiyan, suudi arabistan’dan kendilerine yazılı bir davetin ulaşmadığını ancak riyad’a bir ziyaret yapılmasının tahran’ın gündeminde olduğunu belirtti.

abdullahiyan açıklamasında, “riyad ile bölgesel konuların çözümü yanlış anlaşılmaların önüne geçilmesi ve karşılıklı ilişkilerin kurulmasına yönelik görüşmeler yapmaktan memnun oluruz” ifadelerini kullandı.

suudi arabistan dışişleri bakanı suud faysal, salı günü iran dışişleri bakanı cevad zarif’i riyad’a davet etti ve suudi arabistan’ın iran ile müzakereye hazır olduğunu bildirdi.

ziyaretin gerçekleşmesi halinde başta suriye olmak üzere iki ülke arasında anlaşmazlık konusu olan bölgesel meselelerin masada olması bekleniyor.

iran ve suudi arabistan arasında bölgesel konular ve dini aidiyet üzerinden köklü bir rekabet söz konusu.

suriye rekabeti

iki ülke özellikle suriye’de devam eden iç savaş nedeniyle büyük fikir ayrılığı yaşıyor.

riyad, suriyeli muhaliflere yoğun destek verirken, iran, beşşar esed rejiminin bölgedeki en büyük destekçisi konumunda.

son olarak iran’ın eski cumhurbaşkanı mahmud ahmedinejad, 2012 yılında kral abdullah’ın daveti üzerine riyad’a gitmişti.

iki ülke arasında nispeten iyi seyreden ilişkiler 1979’daki iran islam devrimi’nin ardından bozuldu.

ilişkiler özellikle suudi arabistan’ın 1980-88 yılları arasındaki iran - irak savaşında saddam rejimini desteklemesi sonrasında büyük çapta bir rekabete dönüştü.

iran’ın eski cumhurbaşkanı muhammed hatemi, 1999’da suudi arabistan’ı ziyaret eden ilk iranlı lider olmuştu.

kaynak: al jazeera ve reuters

Yorumlar
Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.

Konular

ilgili makaleler

;