sırbistan ile 2008’de bağımsızlığını ilan eden kosova arasında aralık ayı başında uzlaşılan 'sınırların ortak denetimi' uygulaması, merdare ve yarinye sınır kapılarında başladı. sınır kapısını kullanan sırplar, yeni uygulamaya tepkili. 40 bin sırba ev sahipliği yapan yarinye'de, söz konusu kişilerden kosova kimliği sorulmayacağı ya da sırbistan’a seyahat lisansı istenmeyeceği konusunda garanti verildi. ancak, başkent belgrad’da toplanan sırp gruplar, uygulamaya karşı protesto gösterileri yaptı. 

sırp başbakan ivica daciç ve kosovalı mevkidaşı haşim thaçi, ortak denetim uygulamasıyla ilgili olarak bu ay başında brüksel’de uzlaşmıştı. düzenleme, 31 aralık tarihinden itibaren dheu, bardh ve bernyak sınır kapılarında da hayata geçecek.

belgrad'da öfkeli kalabalık

sırbistan'ın başkenti belgrad'da, ortak sınır denetimi uygulamasına karşı eylem vardı.

ortodoks saborna kilisesi'nin önünde toplanan radikal gruplar arasında dveri, naşi, snp 1389, zavetnici ve daha önce yasaklanan obraz hareketi vardı. cumhurbaşkanlığı sarayı'na kadar yürüyen yaklaşık iki bin kişi, "ab ve nato'ya hayır", "sırp gençlerin geleceği ab'de değil" pankartları taşıdı.

sırbistan bayrakları ve dünya savaşlarında yüz binlerce insanın ölümünden sorumlu tutulan radikal çetnik hareketinin simgelerini taşıyan giysiler giyen protestocular, cumhurbaşkanı tomislav nikoliç'in aleyhine de sloganlar attı.

belgrad sokaklarından geçen ve en önde büyük bir haç taşıyan protestocular, "kosova için can verilir" şeklinde pankart da açtı.

kalabalığa seslenen naşi hareketinin lideri ivan ivanoviç, "kosova'da sınır konulmadığını söylüyorlar. göz göre göre toprağımızı bölüyorlar. bizim politikacılar bilmeli ki sırp kurşunu sınır, engel tanımaz. geleceğimiz ab'de değildir" dedi.

çok sayıda polisin alarm durumuna geçtiği gösteri, olaysız sona erdi.

referandumdan çıkan sonuç

öte yandan, kosovalı sırplar, priştine yönetimine tabi olmak istemedikleri ve kosova’yı sırbistan’ın parçası olarak görmedikleri için uygulamada zaman zaman sorunlar yaşanabilir.

kosova’nın kuzeyinde yaşayan sırplar, 14 ve 15 şubat 2012 tarihlerinde sandık başına giderek priştine yönetimini ve onun kurumlarını tanıyıp tanımadıklarını oylamıştı.

sırpların çoğunlukta olduğu dört belediyede yapılan oylamaya katılanların yüzde 99,74’ü priştine tarafından yönetilmeye ‘hayır’ demişti. kosova meclisi ise, referandumu yasadışı olarak nitelemiş ve tanımadığını duyurmuştu.

sırbistan'ın önünde engel

ab’ye üye olmak isteyen sırbistan’ın önüne çıkan, en büyük sorun kosova'yla ilişkileri. ab, sırbistan’ın kosova ile görüşmelerde ilerleme sağlamasını istiyor ancak kosova’yı tanımasını önkoşul olarak öne sürmüyor.

sırbistan-kosova görüşmeleri, belgrad'da milliyetçi koalisyonun seçimlerden zaferle çıkmasının ardından kesilmişti. taraflar, görüşmelere kasım ayında yeniden başlamıştı.

sırbistan, ab ile nisan 2008'de istikrar ve ortaklık anlaşması imzalamış, 22 aralık 2009 tarihinde de tam üyelik başvurusunda bulunmuştu. belgrad, mart 2012’de düzenlenen ab zirvesinde aday ülke statüsü kazanmıştı.

96 bm ülkesi tanıyor

sırbistan, eski eyaleti kosova’nın kontrolünü, arnavutlar ve sırplar arasında iki yıl süren savaşın ardından kuzey atlantik ittifakı örgütü (nato)’nun 1999’da yaptığı 78 günlük bombardıman sonucunda kaybetmişti.

kosova'da halen nato önderliğindeki kfor’un 5 bin 565 askeri bulunuyor. 2008’de sırbistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden kosova, avrupa ülkelerinin çoğu ve amerika birleşik devletleri’nin (abd) de dahil olduğu 96 bm ülkesi tarafından tanınıyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar