güney sudan devlet başkanı salva kiir, pekin'de çin devlet başkanı hu cintao ile bir araya gelmesinin ardından sudan'ın ülkesine yönelik saldırılarına ilişkin açıklamar yaptı. kiir, hartum hükümeti tarafından son günlerde gerçekleştirilen bombardımanın ülkesine savaş ilan etmek anlamına geldiğini söyledi.

çin devlet başkanı hu ise, bombardıman altındaki bölgelerdeki şiddete derhal son verilmesi gerektiğini ifade etti. iki ülkenin dayanışma içerisinde olmasının önemini vurgulayan hu, uluslararası topluma 'derhal aracılık yapma' çağrısında bulundu.

düzenlenen basın toplantısı, bm genel sekreteri ban ki-moon'un hava saldırılarını kınayarak hartum yönetiminden şiddete son vermesi çağrısında bulunmasını takip etti.

öte yandan washington, sudan uçaklarının güney sudan'ı bombalamasını kınadı. beyaz saray sözcüsü jay carney tarafından yapılan açıklamada, ateşkes çağrısında bulunularak barış görüşmelerinin yeniden başlaması istendi.

sudan devlet başkanı ömer el beşir, güney sudan güçleri ve onlara bağlı milislerin tamamı kuzeyden kovalanana kadar askeri operasyonların devam edeceğini söylemişti.

güney sudan askerleri, 10 nisan'da sudan'ın kontrolündeki hiclic kentini ele geçirmiş, sudan yönetimi de güney sudan'ı 'düşman' ilan etmişti.

kiir, 20 nisan'da yaptığı açıklamada, ordu birliklerine hiclic kentinden çekilme emri verdiğini bildirmişti. hükümet yetkilileri ise çekilme işleminin üç günde tamamlanmasını beklediklerini açıklamıştı. sudan yönetimi ise yine 20 nisan'da hiclic kentini geri aldığını duyurmuştu.

üretimin yarısı hiclic'ten sağlanıyor

sudan’da 1983-2005 yılları arasında yaşanan iç savaşta hartum hükümeti ve güneydeki isyancılar arasındaki çatışmalarda  yaklaşık 2 milyon kişi hayatını kaybetmişti.

2005 yılında imzalanan barış anlaşmasının ardından güney sudan geçen yıl bağımsızlığını ilan etmiş, hiclic bölgesi iki ülke arasında başlıca sorun olmuştu.

güneyin ayrılmasından sonra petrol kaynaklarının dörtte üçünden fazlasını kaybeden sudan, mevcut petrol üretiminin de yarısını hiclic'den sağlıyor. ancak güney sudan, bölgenin kendi sınırları içinde yer aldığını öne sürüyor.

hollanda'nın başkenti lahey'deki uluslararası uyuşmazlık mahkemesi, 2009'da aldığı bir kararla hiclic'i sudan'a ait güney kordofan'a bağlı bir bölge olarak kabul etmişti. ancak güney sudan bu kararı tanımamıştı. yaşanan gelişmeler iki taraf arasında afrika birliği’nin arabuluculuğuyla yapılan barış görüşmelerinin de sonunu getirmişti.

hiclic bölgesi, güney sudan'ın sudan'dan ayrılmasına ilişkin anlaşma yapılırken statüsü üzerinde uzlaşma sağlanamayan abyei'nin 100 kilometre doğusunda yer alıyor. bölgede petrol rezervlerinin yüzde 75'i güney sudan'da olmasına rağmen, rafineriler sudan'ın elinde bulunuyor.

kaynak: ajanslar